Lima: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
No edit summary |
tNo edit summary |
||
30. lerroa:
'''Lima'''<ref name="Euskaltzaindia">{{erreferentzia|url=http://www.euskaltzaindia.net/dok/arauak/Araua_0038.pdf|egilea=[[Euskaltzaindia]]|izenburua=38. araua: Munduko estatu-izenak, herritarren izenak, hizkuntza ofizialak eta hiriburuak}}</ref> (gaztelaniaz {{IPA|ˈlima}}, kitxuaz {{IPA|ˈlɪma|}} eta aimaraz {{IPA|ˈlima|}} ahoskatua) [[Peru]]ko hiriburua eta hiririk populatuena da. Herrialdearen erdialdean dago, [[Ozeano Barea]]ren eta Rimac ibaiaren ertzean, [[Andeak|Ande mendietatik]] hurbil. Hirialde bakarra osatzen du 13 kilometrora dagoen [[Callao]] portuarekin batera. 2672 km² ko azalera du eta [[2007]]an 7.605.742 biztanle zituen<ref>[http://peru21.pe/noticia/214773/millones-605-mil-742-habitantes-lima-representa-278-poblacion-peruana ''Lima tiene 7 millones 605 mil 742 habitantes''] Peru21.pe</ref>. [[Hego Amerika]]ko laugarren hiririk handiena da.
==
[[1535]]eko [[urtarrilaren 18]]an sortu zuen Lima hiria [[Francisco Pizarro]] konkistatzaile espainiarrak, ''Ciudad de los Reyes'' («Erregeen hiria») izenaz, eta [[Peruko Erregeorderria]]ren hiriburua izan zen bi mendez. San Marcos unibertsitateak etorrarazi zituen zuzendari zibilek eta erlijiosoek, mea aberastasunak eta merkataritza oparoak Peruko hiri garrantzitsuena ez ezik [[Hego Amerika]]ko hiri nagusi bihurtu zuten Lima [[XVII. mendea|XVII. menderako]]. [[1821]]ean [[José de San Martín]] jeneral argentinarrak hiria espainiarren mendekotasunetik askatu eta Peruren burujabetasuna eskatu zuen bertan.▼
Lima izena [[aimara]] hizkuntzatik (''lima-limaq'', «lore horia») edo [[kitxua|ketxuatik]] (''Rimac'', «hiztuna»), Rimaq errekarengatik, dator.
149 ⟶ 147 lerroa:
|date=August 2010}}
</div>
== Historia ==
▲[[1535]]eko [[urtarrilaren 18]]an sortu zuen Lima hiria [[Francisco Pizarro]] konkistatzaile espainiarrak, ''Ciudad de los Reyes'' («Erregeen hiria») izenaz, eta [[Peruko Erregeorderria]]ren hiriburua izan zen bi mendez. San Marcos unibertsitateak etorrarazi zituen zuzendari zibilek eta erlijiosoek, mea aberastasunak eta merkataritza oparoak Peruko hiri garrantzitsuena ez ezik [[Hego Amerika]]ko hiri nagusi bihurtu zuten Lima [[XVII. mendea|XVII. menderako]]. [[1821]]ean [[José de San Martín]] jeneral argentinarrak hiria espainiarren mendekotasunetik askatu eta Peruren burujabetasuna eskatu zuen bertan.
== Demografia ==
| |||