Plasma (fisika): berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Gorkaazk (eztabaida | ekarpenak)
tNo edit summary
Etiketa: 2017 wikitestu editorearekin
No edit summary
1. lerroa:
[[Fitxategi:Plasma-lamp 2.jpg|thumb|Plasmazko lanpara bat.]]
 
[[Fisika]]<nowiki/>n, '''plasma''' esaten zaio [[materia]]<nowiki/>ren laugarren [[Materiaren egoera|oinarrizko egoerari]], zeina [[Gas|egoera gaseoso]]<nowiki/>aren antzekoa baita, baina gasean ez bezala plasmaren partikulak [[Ioi|ionizatuta]] daudebaitaude (hots, partikulak elektrikoki kargatuta daude) eta ez dutebaitute oreka elektromagnetikorik; hori dela eta, plasma elektroeroale ona da eta bere partikulek irismen luzeko [[eremu elektromagnetiko|elkarrekintza elektromagnetiko]]<nowiki/>en eragina jasaten dute.
 
 
Plasmak gainerako egoertan ([[solido]], [[likido]] eta [[gas]]) agertzen ez diren ezaugarriak dauzka, eta honenbestez materiaren egoeratzat jotzen da. Gasak bezala, plasmak ez dauka forma edo bolumen jakinik, non eta ez dagoen edukiontzi batean itxita; baina gasak ez bezala, zeinak ez baitu efektu kolektibo garrantzitsurik, plasmak [[eremu magnetiko]]<nowiki/>aren eraginpean hainbat egitura berezi sortzen ditu, hala nola harizpiak, tximista-izpiak eta geruza bikoitzak.
 
Plasmak gainerako egoertan ([[solido]], [[likido]] eta [[gas]]) agertzen ez diren ezaugarriak dauzka, eta honenbestez materiaren egoeratzat jotzen da. Gasak bezala, plasmak ez dauka forma edo bolumen jakinik, non eta ez dagoen edukiontzi batean itxita; baina gasak ez bezala, zeinak ez baitu efektu kolektibo garrantzitsurik, plasmak [[eremu magnetiko]]<nowiki/>aren eraginpean hainbat egitura berezi sortzen ditu, hala nola harizpiak, tximista-izpiak eta geruza bikoitzak.
 
Gas bat asko berotzeak bere molekulak edo atomoak ioniza ditzake. Egoera honetan [[atomo]]<nowiki/>ak libreki mugitzen dira; zenbat eta handiagoa izan tenperatura, orduan eta arinago mugitzen dira atomoak, eta elkarrekin talka egitean [[elektroi]]<nowiki/>en erauzketa gertatzen da. Laser edo mikrouhin bidezko intentsitate handiko eremu elektromagnetiko baten pean materia ionizatu daiteke , molekuletako loturak disoziatuz. Gas bati eremu elektriko bat ezartzean ere plasma lor daiteke.
18 ⟶ 20 lerroa:
** Erabilera industrialeko deskarga elektrikoetan.
 
* [[Lurra|LurrezkoLurreko]] plasma:
** [[Tximista]]k.
** [[Ionosfera]]n.