Zu Chongzhi: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
No edit summary |
t Robota: Aldaketa kosmetikoak |
||
2. lerroa:
'''Zu Chongzhi'''<ref>''Zu Chongzhi'' [[onomastika txinatar|izen txinatarra]] da; [[abizen]]a '''''Zu''''' da.</ref> ({{lang-zh|s=祖冲之|t=祖沖之|p=Zǔ Chōngzhī|w=Tsu Ch'ung-chih}}; [[429]]-[[500]]) [[matematikari]] eta [[astronomo ospetsuak|astronomo]] [[txinako Herri Errepublika|txinatar]] bat izan zen, [[Hegoaldeko Liu Song]] eta [[Hegoaldeko Qi]] dinastien zerbitzuan.
[[429]]an jaio zen Jiankangen (oraingo [[Nanjing|Nankin]]). Zu Chongzhiren familia historikoki astronomiako ikerkuntzari lotua izan zen, eta txikitatik matematikariekin eta astronomoekin harremanetan egon zen. Gaztetatik ere entzuna izan zen talentuagatik.
== Bere zientzia lana ==
Besteak beste, hauek dira bere aurkikuntzak:
* [[Daming egutegia]] (大明曆) [[465]]ean ezarrita.
* [[Pi (zenbakia)|Pi zenbakiaren]] bi hurbilketa, hurbilketarik zehatzenaren marka hori bederatzi mendetan atxiki izan zen. Zu Chongzhik egindako hurbilketarik hoberena '''3.1415926''' eta '''3.1415927''' zenbakien artean da, hurbilketa arrazionala '''355/113''' (密率, Milü, hurbilketa xeheki) eta '''22/7''' (约率, Yuelü, hurbilketa gordinki).
* [[Esfera]]ren [[bolumen]]a 4πr³/3 (r [[erradio (geometria)|erradioa]] da) dela ondorioztatu zuen [[exhauzio-metodo]]a erbiliz. Formula hori [[Arkimedes]]ek lehenago aurkitu bazuen ere, garai hartan [[Grezia]] eta [[Txinako Herri Errepublika|Txina]] hain urrun zeudenez, Zu Chongzhik berak kalkulatu behar izan zuela esan dezakegu.
| |||