Vatikanoko Museoak: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Assar (eztabaida | ekarpenak)
tNo edit summary
t Robota: Aldaketa kosmetikoak
20. lerroa:
'''Vatikanoko Museoak''' ([[italiera]]z: ''Musei Vaticani'') [[Vatikano Hiria|Vatikano Hiriko]] artelanek eta eskulturek osatzen duten erakusketa-gunea da. Artelan guzti horiek [[Erromatar Eliza Katolikoa|Eliza Katoliko Erromatarraren]] bildumaren zati dira, eta munduko arte-bilduma handienetariko bat osatzen dute. Museoak [[Julio II.a]] aita santuak bildutako lan guztiekin sortu ziren XVI. mendean eta aita santuek mendeetan zehar pilatutako artelanez osatuta daude. Era berean, aipatu beharra dago ''aita santuak'' artelanak jendearentzat ikusgai jarri zituzten lehenengoetariko agintariak izan zirela.
 
Raffaelek margotutako [[Kapera Sixtinoa]] eta aita santuen egoitzak ere Vatikanoko Museoen atal bat dira.
[[Italia]]ko museorik bisitatuenetako bat da: [[2008]]an, adibidez, ia lau milioi eta erdi bisitari izan zituzten; dena dela, zentzu hertsian esanda, Vatikanoko Museoak Italiako Errepublikaren lurraldean ez daudenez gero, Italian bisita gehien jasotzen dituen arte museoa Florentziako [[Uffizi Galeria]] dela esan beharko litzateke.
 
== Historia ==
[[Fitxategi:Lightmatter vaticanmuseum.jpg|thumb|200px|righteskuinera|Vatikanoko Museoen sarrera nagusia]]
 
Vatikanoko Museoen sorrera [[Julio II.a]] aita santuaren eskutik abiatu zen, eta marmolezko eskultura bat izan zen kausa:
50. lerroa:
** Arte Erlijioso Modernoen Bilduma (''Collezione d’Arte Religiosa Moderna''): [[Francis Bacon]], Carlo Carrá, [[Marc Chagall]], [[Salvador Dalí]], [[Giorgio de Chirico]], [[Paul Gauguin]], [[Wassily Kandisky]], [[Henri Matisse]] eta [[Vincent van Gogh]] artisten lanak ditu, besteak beste.
** ''Museo Pio-Clementino'': [[Klemente XIV.a]] aita santuak fundatu zuen [[1771]]n, eta hasieran antzinako eta [[Pizkundea|Pizkundeko]] artelanak biltzea zuen xede. Museoa bera eta haren bilduma hurrengo aita santuak, [[Pio VI.a]]k zabaldu zuen, eta gaur egun antzinako greziar eta erromatar eskulturak ditu.
** ''Museo Missionario-Etnologico'': [[Pio XII.a]]k sortu zuen [[1926]]an eta mundu osoko artelanak ditu, gehienbat erlijiosoak. Aita santuei egindako opariez osaturik dago batez ere.
** ''Museo Gregoriano Egizio'': [[Gregorio XVI.a]] aita santuak sortu zuen eta antzinako [[Egipto]]ko hondakinen bilduma oso zabala du. Ikusgai daudenen artean papiroak, momiak, [[Hilen Liburua]] deritzan liburu ospetsua eta Grassi Bilduma delakoa daude.
** ''Museo Gregoriano Etrusco'': [[Gregorio XVI.a]] aita santuak sortu zuen [[1836]]an, zortzi galeria ditu eta etruriar garaiko hondakin garrantzitsuak ditu, arkeologia indusketetatik etorriak; besteak beste, ontziak, sarkofagoak, brontzeak eta Guglielmi bilduma ezaguna.
82. lerroa:
 
== Artelanak ==
[[Fitxategi:DSCF2274-Scala a Chiocciola-Vatican Museums-Vaticano-Italy-Castielli CC0-HQ.jpg|thumb|200px|righteskuinera|Vatikanoko Museoen eskailera nagusiak, [[Giuseppe Momo]] arkitektoak [[1932]]an diseinatuak]]
[[Fitxategi:Laocoon Pio-Clementino Inv1059-1064-1067.jpg|thumb|200px|''[[Laokoonte]]'' eskultura-taldea]]
=== Antzinatekoak ===
128. lerroa:
 
{{commonskat}}
 
 
[[Kategoria:Vatikanoko Museoak]]