Koreako Gerra: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
No edit summary |
No edit summary |
||
1. lerroa:
{{Gerra infotaula
| izena = Koreako Gerra
12 ⟶ 11 lerroa:
| komandante1 = {{banderaikur|Hego Korea}} '''[[Syngman Rhee]]'''<br />{{banderaikur|Hego Korea}} [[Chung Il-kwon]]<br />{{banderaikur|Hego Korea}} [[Paik Sun-yup]]<br /> {{banderaikur|PHL}} [[Elpidio Quirino]]<br />{{banderaikur|PHL}} [[Fidel Ramos]]<br /> {{banderaikur|Turkia}} [[Tahsin Yazıcı]]<br /> {{banderaikur|AEB}} [[Douglas MacArthur]]<br />{{banderaikur|AEB}} [[Matthew Ridgway]]<br />{{banderaikur|AEB}} [[Mark Wayne Clark]]<br /> {{banderaikur|AEB}} [[Harry S. Truman]]<br />{{banderaikur|AEB}} [[Dwight David Eisenhower|Dwight D. Eisenhower]]
| komandante2 = {{banderaikur|PRK}} '''[[Kim Il-sung]]'''<br />{{banderaikur|PRK}} [[Choi Yong-kun]]<br />{{banderaikur|PRK}} [[Kim Chaek]]<br />{{banderaikur|Txina}} [[Mao Zedong]]<br /> {{banderaikur|Txina}} [[Peng Dehuai]]<br /> {{banderaikur|SESB|1923}} [[Iosif Stalin|Josef Stalin]]<br /> {{banderaikur|SESB|1923}} [[Georgy Malenkov]]
| indarra1 = 941.356–1.139.518 soldadu<ref>{{erreferentzia|abizena =Millett |izena =Allan Reed |izenburua=The Korean War, Volume 3 |url=https://web.archive.org/web/20130509055154/http://books.google.com/books?id=9JFvmnDiH-gC&lpg=PP1&dq=south%20armed%20forces%20size%20%22Korean%20War%22&pg=PA692 |argitaletxea=U of Nebraska Press | sartze-data = 2018-3-30}}</ref><ref>{{erreferentzia|izena= |abizena= | url = http://www.usfk.mil/About/United-Nations-Command/ | argitaletxea = USFK Public Affairs Office, usfk.mil | izenburua = USFK United Nations Command | sartze-data = 2018-3-30}}</ref><ref name="
| indarra2 = 1.642.600 soldadu<ref>{{erreferentzia|egitea= Renzhi Notes | url = https://books.google.es/books?id=_20lCwAAQBAJ&printsec=frontcover#v=onepage&q&f=false | argitaletxea = books.google.es | izenburua = Mobile Book Cards of the World: Cold War | sartze-data = 2018-3-30}}</ref>
| galera1 = 178.405 hildako<ref name="ROK Web"></ref>
<br>
----
| galera2 = 398.000–750.000+ hildako<ref>{{erreferentzia|izena= Rudolph J. |abizena= Rummel | url = http://www.hawaii.edu/powerkills/SOD.CHAP10.HTM | argitaletxea = hawaii.edu | izenburua = Statistics of Democide: Genocide and Murder Since 1900 | sartze-data = 2018-3-30}}</ref><ref>{{erreferentzia|izena= |abizena= | url = http://www.china.org.cn/china/2010-06/28/content_20365659.htm | argitaletxea = china.org.cn | izenburua = 180,000 Chinese soldiers killed in Korean War | sartze-data = 2018-3-30}}</ref><ref>{{erreferentzia|izena= Michael |abizena= Hickey | url = http://www.bbc.co.uk/history/worldwars/coldwar/korea_hickey_01.shtml | argitaletxea = bbc.co.uk | izenburua = The Korean War: An Overview | sartze-data = 2018-3-30}}</ref>
----
| galera = {{plainlist |
* '''Zibil hilak/zaurituak denera:''' 2,5 milioi<ref name="ROK Web">{{erreferentzia|izena= |abizena= | url = https://web.archive.org/web/20130120040603/http://www.imhc.mil.kr/imhcroot/data/korea_view.jsp?seq=4&page=1 | argitaletxea = Ministry of National Defense of Republic of Korea, imhc.mil.kr | izenburua = Casualties of Korean War | sartze-data = 2018-5-1}}</ref>
39 ⟶ 40 lerroa:
[[Fitxategi:1950-1953_Koreako_Gerra.jpg|thumb|left|1950-1953 Koreako Gerra.<ref>{{Erreferentzia|izena=Fernando|abizena=Martínez Rueda||izena2=Mikel|abizena2=Aizpuru Murua|izenburua=Gaur egungo munduaren historia, 1945-2009|argitaletxea=Udako Euskal Unibertsitatea|data=2011|url=http://www.buruxkak.eus/liburua/gaur-egungo-munduaren-historia-1945-2009/1915|isbn=9788484383345}}</ref>]]
[[1950]]eko ekainaren 25ean, Ipar Koreako gudarosteak, sobietarrek trebatua eta hornitua, 38. paraleloa zeharkatu eta Hego Korea inbaditu zuen. 135.000 soldadu inguru ziren.<ref name="cnn"></ref> [[Nazio Batuen Segurtasun Kontseilua]]k –errusiarren ordezkaritza bertan ez zegoela, Txinako Herri Errepublika onar zezaten presioa egitearren– iparkorearren erasoa kondenatu zuen eta gudaroste multinazionala –funtsean amerikarrek osatua– bidaltzea erabaki zuen Rheeren gobernuari laguntza
[[Kasko urdin]]ak iritsi zirenerako, Hego Koreako gobernua setiaturik zegoen [[Busan]] eskualdean, herrialdearen hego-mendebaldean. Baina, irailaren erditsuan, [[Douglas MacArthur]] jeneralaren agindupeko gudarostea ausardia handiz lehorreratu ziren [[Incheon]]en, [[Seul]]etik hurbil. [[Incheongo Gudua]]k gerraren norabidea aldatu zuen, ustekabean harrapatu baitzituen iparkorearrak. Hauek, [[atzeragoardia]]tik mehatxaturik, Seulgo setioa bertan behera utzi eta itsumustuan erretiratu behar izan zuten abiaguneetara.
Nazio Batuen lehen aginduaren kontrara, MacArthur-ek eraso handia jo zuen Ipar Korearen aurka. Antikomunista sutsua zen MacArthur, eta Korea osoan lehendakari bakarra, Syngman Rhee, ezartzeko prest zegoen. Urrian [[Yalu]] ibaira –Txinako mugatik gertu– iritsi ziren haren gudariak. Hain zuzen, Txinako gudaroste komunistak gatazkan eskuhartzeak salbatu zuen Kim Il-sungen errejimena, txinatarrek Nazio Batuen gudarostea menderatu baitzuten. [[1951]]ko urtarrilaren 4an, txinatarrek berriz ere hartu zuten Seul, baina martxoaren 14an amerikarrek berreskuratzea lortu zuten, [[Matthew Ridgway]] buru zutela.
== Ondorioak ==
| |||