21:28, 1 abendua 2017ko berrikusketa aldatu TheklanBot (eztabaida \| ekarpenak) Bot-ak, Administratzaileak 2.264.833 edits t robota Erantsia {{HezkuntzaPrograma}} ← Aurreko ezberdintasuna		09:04, 3 apirila 2018ko berrikusketa aldatu desegin Assar (eztabaida \| ekarpenak) 25.308 edits tNo edit summary Hurrengo ezberdintasuna →
1. lerroa: {{HezkuntzaPrograma}} {{Vikidia\|Karbohidrato}} [[Fitxategi:Lactose2.png\|thumb\|270px\|[[Laktosa]] [[esne]]tan aurki daitekeen [[disakarido]]a da. [[galaktosa\|β-D-galaktosa]] eta [[glukosa\|β-D-glukosa]] molekula banaz osatua dago, tartean lotura glikosidikoa tartean duela.]] '''Karbono ~~hidrato~~hidratoak'''ak edo '''~~karbohidrato~~karbohidratoak'''ak, azukre edota '''gluzido''' ere deituak, molekula organiko ugarienak dira [[gizaki]]ongan. Polihidroxialdehido eta polihidroxizetonak dira, guztiek baitute hainbat hidrogenoz asetako katea karbonatua eta bi talde funtzional horietakoren bat, [[aldehido]]a edo [[zetona]], eduki ~~diztaketen~~ditzaketen beste hainbaten artean. [[Karbono]] [C], [[hidrogeno]] [H] eta [[oxigeno]]z [O] daude osatuak, eta [[nitrogeno]]a [N], [[fosforo]]a [P] eta [[sufre]]a [S] ere izan ditzakete eta formula enpirikoa [Cx(H2O)y] da. == Funtzioak == Hainbat funtzio betetzen dituzte, eta horietako nagusiak honakoak dira: * [[Energia]]-iturriak dira, erregai moduan erabiltzen baititu organismoak berehalako energia lortzeko. * Egitura eta babes funtzioa ere betetzen dute, organismo batzuen exoeskeletoaren eta [[landare]]en enborren osagai nagusia baitira. * Seinale [[zelula]]rrean ere parte hartzen dute, [[glikoproteina]] eta [[glukolipido\|glikolipidoak]] [[zelula mintz\|zelulen mintzen]] kanpoaldean kokatzen baitira. * Azido nukleikoen parte dira, eta gluzidoen aldaketak baldintzatzen dituzte [[Azido erribonukleiko\|RNAren]] eta [[Azido desoxirribonukleiko\|DNAren]] arteko aldea, adibidez. == Monosakaridoak == {{sakontzeko\|Monosakarido}} Gutxienez hidroxilo (-OH) talde bat eta karbonilo talde bakarra duten eskeleto karbonatuak dira. Beren formula enpirikoa [C(H2O)y] da eta karbonilo taldearen kokapenaren arabera, polihidroxizetona edo polihidroxialdehidoak izan daitezke. Karbonilo taldea (C=O) lehenengo karbonoan badago [[aldosa]] izango da, eta bigarrenean badago, aldiz, [[zetosa]]. Eskeleto karbonatu sinplea izan ohi dute, adarrik eta lotura bikoitzik gabea. Karbono kopuruaren arabera bereizten dira, tri/tetr/pent/hexosak izan daitezkeelarik, baina naturan agertzen diren ugarienak 6 karbonoko hexosak dira, [[glukosa]] eta [[fruktosa]] kasu. Bestalde, aldopentosak azido nukleikoen osagaiak dira, D-erribosa eta 2-desoxierribosa, hain zuzen ere.

Karbono hidrato: berrikuspenen arteko aldeak