Manzikerteko gudua: berrikuspenen arteko aldeak

| komandante1 = [[RomanoErroman IV.a Diogenes]]<br/>[[Nikeforos Brienios]]<br/>[[Teodoro Alyates]]<br/>[[Andronikos Doukas]]

'''Manzikerteko gudua''' ([[persiera]]z/{{lang-tr|ملازگرد}}, ''Malazgirt Meydan Savaşı''; {{lang-hy|Մանազկերտի Ճակատամարտը}}, ''Manazkerti Jakatamartu'') [[1071]]. urteko [[abuztuaren 26]]an izan zen, Bizantziar Inperioko tropek eta seljuktar turkoen tropek elkarren kontra jardun zuten Manzikert inguruan (gaurko Turkiako [[Muş probintzia]]ko [[Malazgirt]]). [[Alp Arslan]]en esanetara zeuden turkoak izan ziren garaile, eta [[RomanoErroman IV.a Diogenes]] agintaria (''basileus''-a) bahitu egin zuten.

RomanoErroman IV.a Diogenes bahituta egon zen denboran bere kargutik kendu egin zuten, eta [[Mikel VII.a Dukas]] jarrita zegoen ''basileus''. Gainera, RomanoErroman IV.ari zigor fisiko gogorrak ezarrita eta babesik gabe utzita, hark turkoei agindutakoak ez betetzea erabaki zuen enperadore berriak. Horrenbestez, seljuktarrak ere hitzarmenetatik aske zeudelakoan, 1073. urtean Anatolian sartzen hasi ziren, eta oztoporik ere gutxi aurkitu zuten. Izan ere, bizantziarrek kostaldeko lurraldeak bakarrik gorde ahal izan zituzten. Horregatik bizantziar kronikariek Manzikerteko guduari ''egun ikaragarri hura'' esan izan zioten aurrerantzean.

RomanoErroman IV.a Diogenes, militarra bera, tronura igotzeak 70.000 soldaduko armada eratzea ekarri zuen, turkoen mesedetan galdutako lurraldeak berreskuratzeko asmoz.

azken gotorleku bizantziarra zen. Beraz, RomanoErroman IV.a enperadorea Italiari galdutzat iritzi zion eta turkoei aurre egiteaz konformatu zen. Ekialderantz abiatu zen 60.000 soldaduko armadarekin, zalditeria astuna barne, hau da, [[katafrakto]]ak. Haiez gain, infanteriako talde asko, horien erdiak baino ez zirenak bizantziarrak, gainerakoak mertzenarioak eta turkoak zirelarik.

[[Alp Arslan]] [[1071]]<nowiki/>ko abuztuaren 25ean heldu zen Manzikertera. Etsaiak begiztatu orduko, [[RomanoErroman IV.a Diogenes|Romano IV.]]<nowiki/>ak zaldunei turkoei oldartzeko agindu zien, horrela, bizantziar estrategiaren oinarriko arau bat apurtu zuen: izan ere, inoiz ez zen bidali behar zaldun astunak zaldun arinen jazartzera, ibai edo beste oztopo batek ez bazien traba egiten, behintzat. Jazarpen haiek zaldiak ahitzen zituzten eta kontraerasoen aurka ahul bilakatzen zituzten. Eta halaxe gertatu zen: turkiarrek zuhur jokatu zuten; alde egin zuten bizantziarrek harrapa ez zitzaten eta urrutitik geziez eraso zieten. Enperadoreak haren tropak lur jota zebiltzala ikusi zuenean atzera egiteko agindua eman zuen. Bizantziarrak kanpamentu bat ezartzen saiatzen ari zirela ilundu zuen eta turkiarrek matxarda mugimendu handi batean alde guztietatik eraso egin zieten. Borroka hartan, RomanokErromanek abangoardia gidatzen zuen bitartean, mertzenario normandiarrek parte ez hartzeko erabaki zuten. Aldi berean, atzealdean, Androniko Dukas hanka egin zuen bere basileus bakarrik utzita eta [[Bizantzio|Bizantziora]] itzuli zen haren interes politikoen alde egitera. 

 Hala ere, etxera itzuli zenean [[RomanoErroman IV.a Diogenes|Romano IV.a]] kargutik kendu zutela konturatu zen. Dukastarrek atxilotu, itsutu, torturatu eta abandonatu zuten. Mikel VII.ak, basileus berria, ez zuen kargutik kendutako enperadorearen akordioak bete nahi izan, beraz, seljuktarrek haien burua asketzat hartu zuten.