Ekialdeko Sierra Madre: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Robota: Birzuzenketak konpontzen
Xirkan (eztabaida | ekarpenak)
No edit summary
1. lerroa:
{{argitzeko|[[Mexiko]] ipar-ekialdeko mendilerroa|Sierra Madre (argipena)}}
[[Fitxategi:Sierra Madre M desde MTY.jpg|thumb|350px|Ekialdeko Sierra Madreren "M"aren ikuspegia [[Monterrey]]erdialdetik ikusia]]
{{Mendigune infotaula
[[Fitxategi:Sierra Madres of Mexiko.jpg|thumb|300px|]]
| irudia = Sierra_Madre_Oriental_from_plane.jpg
'''Ekialdeko Sierra Madre'''<ref>{{Erreferentzia|url=http://www.euskaltzaindia.net/dok/arauak/Araua_0170.pdf|egilea=[[Euskaltzaindia]]|data = 2012-05-25|izenburua= 170. araua: Amerikako toponimia}}</ref> 1.350 kilometro inguruko luzera duen [[mendilerro|mendikate]] bat da. [[Rio Grande|Grande ibaiaren]] hegoaldetik hedatzen da eta [[Mexikoko golkoa|Mexikoko Golkoarekiko]] paraleloan doa [[Zeharkako Sumendi-ardatza|Ardatz Neobolkanikoarekin]] elkartu arte, [[Ipar Amerika]] eta [[Erdialdeko Amerika]] banatzen dituena. Ekialdeko Sierra Madrek [[Ameriketako Estatu Batuak|AEBetako]] [[Texas]] estatua eta [[Mexiko]]ko [[Tamaulipas]], [[Tlaxcala]], [[Hidalgo]], [[San Luis Potosí]], [[Coahuila de Zaragoza|Coahuila]] eta [[Nuevo Leon|Nuevo León]] zeharkatzen ditu beste batzuen artean.
| irudi-oina =
| mapa = Geographic_Map_of_Mexico.jpg
| mapa-oina =
| gailurra = [[Cerro San Rafael]], [[Coahuila]]
| garaiera = 3.750
| mendigunea =
| luzera = 1.300
| zabalera = 50
| eremua =
| herrialdea = {{bandera|Mexiko}}
| eskualdea =
| garaia =
| harri mota =
}}
'''Ekialdeko Sierra Madre'''<ref>{{Erreferentzia|url=http://www.euskaltzaindia.net/dok/arauak/Araua_0170.pdf|egilea=[[Euskaltzaindia]]|data = 2012-05-25|izenburua= 170. araua: Amerikako toponimia}}</ref> ({{lang-es|Sierra Madre Oriental}}) [[Mexiko]] ekialdeko mendilerroa da, [[Texas]]ko hego-mendebaldetik [[Veracruz (Mexiko)|Veracruzko]] [[Cofre de Perote]] ingururaino luzatzen dena; bertan [[Zeharkako Sumendi-ardatza]]rekin bat egiten du. 1.300 kilometro da luze, ipar-mendebaldetik hego-ekialdera.
 
== Geografia ==
'''Ekialdeko Sierra Madre'''<ref>{{Erreferentzia|url=http://www.euskaltzaindia.net/dok/arauak/Araua_0170.pdf|egilea=[[Euskaltzaindia]]|data = 2012-05-25|izenburua= 170. araua: Amerikako toponimia}}</ref> 1.350 kilometro inguruko luzera duen [[mendilerro|mendikate]] bat da. [[Rio Grande|Grande ibaiaren]]ren hegoaldetik hedatzen da eta [[Mexikoko golkoa|Mexikoko Golkoarekiko]] paraleloan doa [[Zeharkako Sumendi-ardatza|Ardatz Neobolkanikoarekin]] elkartu arte, [[Ipar Amerika]] eta [[Erdialdeko Amerika]] banatzen dituena. Ekialdeko Sierra Madrek [[Ameriketako Estatu Batuak|AEBetako]] [[Texas]] estatua eta [[Mexiko]]ko [[Tamaulipas]], [[Tlaxcala]], [[Hidalgo]], [[San Luis Potosí]], [[Coahuila de Zaragoza|Coahuila]] eta [[Nuevo Leon|Nuevo León]] zeharkatzen ditu beste batzuen artean.
 
Mendilerro hau itsas jatorriko harkaitz sedimentarioen tolesduraren ondorioz sortu zen, [[eozeno]]an, [[orogenia Laramide]]aren garapenean. Mendilerro honetako tontorrak 2.000 eta 3.000 metro bitarteko altueran daude. Zutabe litologikoak 3.000 metroko sendoera hartzen du. [[Kretazeoa|Kretazikoko]] harkaitz sedimentarioak dira sendoenak sendoeran, eta [[akuifero]]ak sortzen dituzte euren unitate [[karst]]ifikatuetan.