19:42, 4 azaroa 2016ko berrikusketa aldatu Josu (eztabaida \| ekarpenak) 12.288 edits No edit summary ← Aurreko ezberdintasuna		15:27, 5 azaroa 2016ko berrikusketa aldatu desegin Josu (eztabaida \| ekarpenak) 12.288 edits →‎Berotegi efektua Hurrengo ezberdintasuna →
29. lerroa: {{sakontzeko\|Berotegi efektu}} Lurreko atmosferak eta bertan dauden gas batzuek (goian aipatutakoak) tenperatura globalaren igoera eragiten dute ([[berotze global]]a), [[negutegi]] batean gertatzen denaren antzeko fenomeno baten bidez: eguzkiaren erradiazioak lurrera pasatzen uzten dute ([[izpi ultramore]]ak izan ezik, hauetako gehienak ozono geruzak iragazten baititu), baina lurretik islatzen diren [[izpi infragorri]]ak xurgatzen dituzte, eta ez dituzte pasatzen uzten espaziorantz. Gauza bera gertatzen da nekazaritzan erabiltzen diren negutegi edo berotegietan: egitura horietako beirak eguzkitik dator beroarekiko iragazkorra da, baina iragazgaitza barruko beroarekiko (hots, eguzkiaren erradiazioak ez ditu iragazten, baina bai barnetik islatzen diren izpi infragorriak). Nekazaritzako berotegiekin duen antzekotasuna dela eta, atmosferako portaera berezi horri [[berotegi-efektu]]a deritzo. [[Atmosfera]]k, argi ikusgarrian oso gardena izateagatik, baina aldi berean, askoz ere gutxiago irradiazio infragorriarentzat, lurtar gainazalarentzat berotegi bateko sabaiaren efektu bera sortzen baitu. Lurrera heltzen den eguzki argia, lurra berotzen du [[izpi (argipena)\|izpi]] [[infragorri]]ak emititzera lekua emanez.Hauek argi izpiak ez bezala,atmosfera edo [[beira]]gatik xurgatuak izaten dira. Azkenean, [[espazio]]an sortutako energia kantitatea xurgatutako bera izan behar da, baina lurtar gainazalak bi fluxuen tenperatura bera atzeman behar du,zeinek atmosferaren presentzian altuagoa izaten den (planeta batean) edo beira sabaietan nahiz eta berotegi bateko beirak, beroaren galera gehiago babesten duen airearen zirkulazioa delako. Berotegi-efektua atmosfera duten beste planeta batzuetan ere ohikoa da: adibidez, Marten edo Artizarrean. [[Marte]]ren atmosferak ere karbono dioxidoa du, kopuru oso handietan (%95), baina atmosfera hori oso mehea denez berotegi-efektua bertan oso ahula da. [[Artizar]]rak, aldiz, berotegi-efektuaren ondorioz tenperatura oso altuak ditu, muturrekoak, benetako infernu bat (400º C) sortzen dutenak (bere atmosferak -oso dentsoa- karbono dioxido ugari dauka). Nahiz eta Lurra baino hurbilago egon eguzkitik, Artizarreko muturreko tenperatura horiek -hein handi batean- berotegi-efektuaren ondorio zuzenak dira. Berotegi efektua eguzki sistemako gorputz planetario guztiak eragiten ditu, nahiz eta gas guztiak irradiazio infragorria ez xurgatu, atmosfera guzti horietan egiten dutenak faltatzen ez direlako. Lurra [[planeta]]n berotegi efektua gehiegikerietako arduraduna da, gainazaleko tenperatura 33º gradukoa eta igorpen tenperatura (-18º) gradukoa dauka.Aldiz, Marten graduen desberdintasuna 3º-koa da eta Venuseko ezberdintasuna 466 graduak antzematen ditu. Nahiz eta gaur egun -giza jardueraren ondorioz berotegi-efektuko gasen kontzentrazioa atmosferan asko handitu- kaltegarria izan, berotegi-efektua, berez, ez da txarra, eta funtsezkoa izan da Lur planetaren gainean bizia sortu eta mantendu ahal izateko: karbono dioxido eta ur-lurrunik ez baleude atmosferan, Lur planetaren batezbesteko tenperatura oso hotza izango litzateke, gaur egun baino 33º C hotzagoa, bizia ezinezkoa egingo lukeena. Berotegi efektua, fenomeno natural bat da, baina berarekiko zirikada, [[berotze globala]]ren harremanean zitala dela pentsatzeko aukera ematen du eta kutsadura atmosferikoko ondorio berria dela ere. Berotze globala ez da eratxikitzen existentzia bakun bati, baizik eta berotegi efektuko lehengo balioen gehikuntzan.Gainera, klimaren kausak eta bere denborale aldaketak beste faktore batzuen menpe dago, nahiz eta zientifiko elkarte orokorrak hori bere kausa nagusia dela pentsatzen duten. == Mekanismoa ==

Berotegi-efektuko gas: berrikuspenen arteko aldeak