11:31, 23 abuztua 2016ko berrikusketa aldatu 194.39.218.10 (eztabaida) →‎Izena: Hendaia izenaren etimologiaz Etiketa: Ikusizko edizioa ← Aurreko ezberdintasuna		10:52, 2 urria 2016ko berrikusketa aldatu desegin Assar (eztabaida \| ekarpenak) 25.308 edits tNo edit summary Hurrengo ezberdintasuna →
15. lerroa: \| garaiera = 25 \| azalera=7.95 \| biztanleria = ~~17201~~ \| urtea = ~~2012~~ \| dentsitatea = ~~1.766,2~~ \| distantzia = 22 \| sorrera = [[1654]] 99. lerroa: Udal‑armarriko uhandreak adierazten digu oso aspaldikoa dela Hendaiaren itsasoarekiko lotura. [[XIV. mendea]]ren hasierako dokumentuetan ageri da, [[Donejakue bidea\|Done Jakue Bidea]] burutzen zuten erromesen ospitalea aipatzen dute, hotsandiko izenarekin: Santiagoren ezpata gorriaren ospitalea. Erromesen ibilaldia [[Txingudi]] inguruan arriskutsua zen, eta askok atsedena eta indarra hartzen zuten. [[Goi Erdi Aroa]]n sortutako karitate‑ospitale horretan. [[Konpantzia\|Faisaien uhartea]] ere ospitalearen jabegoa zen. [[Fitxategi:Pont de Béhobie sur la Bidassoa - Fonds Ancely - B315556101 A MERCEREAU 7 085.jpg\|thumb\|~~250px~~300px\|right\|Hendaia eta [[Irun]] artean [[Bidasoa]] ibaia zeharkatzen duen [[Behobia]]ko zubia [[1853]]-[[1876]] artean.]] Zubernoako otoiztegia oso antzinakoa zen, Lapurdiko zaharrenetakoa kristautasunean. Hendaia hiri bezala hazten hasi zenean, bertako biztanleek gurtzarako kapera bat egiteko baimena eskatu zuten, Urruñaraino ez joateko. Eliza txikiaren ateburuan [[Nafarroako Erresuma]] eta [[Frantziako Erresuma]]ko erregeen armarriak ageri ziren. Berehala eman zioten parrokia‑maila, San Bizenteri eskainia. Hala ere, Urruñako Urtubia gazteluko jaunari zegokion parrokoa izendatzea. 113. lerroa: egiten du, ederrago eta zabalago bihurtzen da. [[Fitxategi:Hendaye-CP-09.jpg\|thumb\|~~250px~~300px\|~~left~~right\|[[Hendaiako kasinoa]] eta [[Ondarraitz hondartza\|Ondarraitz]] hondartza [[1930]]ean.]] Antzinako herrigunetik [[Ondarraitz hondartza\|Ondarraitz]] hondartzarako bidexka errepide eder bihurtu, eta bi herriguneak lotzen 141. lerroa: aberkoi horien kaskarkeriatik aldentzen da. Eskultura‑multzoak ondo zaindutako lorategia du inguruan, eta bistak egundokoak dira. ~~{{irudi zabala\|~~[[Fitxategi:Abbadia Château&brebis 2012.jpg\|~~1200px~~600px\|thumb\|center\|[[Abadia jauregia]] eta inguruaren ikuspegi panoramikoa}}]] == Ondasun nabarmenak ==▼ [[Fitxategi:CrossofHendaye.jpg\|thumb\|200px\|[[Hendaiako gurutzea]].]]▼ * '''[[Abadia jauregia]]'''. [[Eugène Viollet-le-Duc\|Viollet-le-Duc]] arkitektoak [[XIX. mendea]]n eraikia, estilo neogotiko-exotikoan. Ingurua balio natural handikoa da.▼ * '''[[Arabiar etxea (Hendaia)\|Arabiar edo Mauresque Etxea]]''': Antzinako portua eta Herrigunearen artean.▼ * '''[[Etxe Gorria (Hendaia)\|Etxe Gorria]]''': Zitroinondo karrikaren 2. zenbakian.▼ * '''[[Hendaiako kasinoa]]''': [[1884]]an eraikia, Ondarraitzeko pasealekuan dago.▼ * '''[[Hendaiako kirol-portua]]''': Udalerriko [[kirol-portu]]a.▼ * '''[[Hendaiako geltokia]]''': Hendaiako [[tren]] geltoki nagusia da.▼ * '''[[Hendaiako gurutzea]]''': [[XVIII. mendea]]ren amaieraldera egina.▼ * '''[[Hendaiako herriko etxea]]''': Udalaren egoitza.▼ * '''[[Konpantzia\|Konpantzia edo Faisaien Uhartea]]''', [[Irun]]ekin erdibana duen [[Bidasoa\|Bidaso]] ibaiko uhartea. Bertan [[Frantzia]]ren eta [[Espainia]]ren arteko bakea hitzartu zen [[1659]]an.▼ * '''[[Ondarraitz hondartza]]''': higadurak sortutako harrizko irudi bereziak. Hondartzan "[[arabia]]r" estiloko kasino zaharra dago.▼ * '''[[Santa Ana eliza (Hendaia)\|Santa Ana eliza]]''': Aita Paul Simon biribilgunean dago, Ondarraitz hondartzaren pasealekutik oso hurbil.▼ * '''[[San Bixintxo eliza (Hendaia)\|San Bixintxo eliza]]''': [[1598]]. urtean eraikia, Hendaiako eliza nagusia da eta herrigunean dago. ▼ * '''[[Zubernoa]]''': Erdi Aroko prioretxea.▼ <gallery>▼ Irudi:Hendaye,_20.3.06.JPG\|[[Hendaiako kirol-portua]]▼ Irudi:Bixintxo kanpoaldea Hendaia 2006-12-28.JPG\|[[San Bixintxo eliza (Hendaia)\|Bixintxo elizaren kanpoaldea]].▼ Irudi:Bixintxo barnealdea Hendaia 2006-12-28.jpg\|[[San Bixintxo eliza (Hendaia)\|Bixintxo elizaren barnealdea]].▼ Irudi:Gare d'Hendaye (64).JPG\|[[Hendaiako geltokia]]▼ </gallery>▼ == Politika == 236 ⟶ 212 lerroa: == Demografia == XIX. mendean ehunka lagun gutxi batzuk osatutako herrixka zen Hendaia. 1860ko hamarkadatik aurrera hazten hasi zen, eta mendearen bukaeran 3.000 pertsonen langa gainditu zuen. XX. mendean eta XXI. mendearen hasieran hazkundeak ez zuen etenik izan. 1980eko hamarkadan 10.000 biztanle zituen, eta 2013rako ia 17.000 zituen, tamainaz Lapurdiko laugarren gunerik populatuena bihurtuz. {{DemogFR \| 1793=481 \| 1800=241 \| 1806=295 \| 1821=340 \| 1831=409 \| 1836=432 \| 1841=470 \| 1846=438 \| 1851=466 \| 1856=427 \| 1861=456 \| 1866=617 \| 1872=1.084 \| 1876=1.453 \| 1881=1.806 \| 1886=2.019 \| 1891=2.050 \| 1896=2.039 \| 1901=3.215 \| 1906=3.331 \| 1911=4.213 \| 1921=4.632 \| 1926=5.653 \| 1931=6.939 \| 1936=6.436 \| 1946=6.251 \| 1954=6.933 \| 1962=7.204 \| 1968=8.006 \| 1975=9.470 \| 1982=10.572 \| 1990=11.578 \| 1999=12.596 \| date1 = 2010 \| pop1 = 15.370}} ~~<small>Oharra: 2005eko biztanleria [[INSEE]]k emaniko behin-behineko datua da</small>~~ {{Barra bertikalen grafikoa == Ekonomia ==▼ \|izena=Hendaiako biztanleria \|altuera=300 \|zabalera=600 \| 1800 \| 241 \| 1821 \| 340 \| 1841 \| 470 \| 1861 \| 456 \| 1881 \| 1806 \| 1901 \| 3215 \| 1921 \| 4632 \| 1946 \| 6251 \| 1962 \| 7204 \| 1982 \| 10572 \| 1999 \| 12596 \| 2013 \| 16887 \| \|oharrak = Datuen iturburua: [[INSEE]] }} ▲== Ekonomia == === Errentak eta okupazioa === 2007an lan egiteko adina zuten pertsonak 9.095 ziren, horien artean 6.581 aktiboak ziren eta 2.514 inaktiboak ziren. 6.581 pertsona aktiboetatik 5.840 lanean zebiltzan (3.094 gizon eta 2.746 emakume) eta 741 langabezian zeuden (305 gizon eta 436 emakume). 2.514 pertsona inaktiboetatik 705 erretiraturik zeuden, 621 ikasten ari ziren eta 1.188 "bestelako inaktibo" gisa sailkaturik zeuden.<ref>[http://www.insee.fr/fr/themes/detail.asp?reg_id=99&ref_id=base-cc-emploi-pop-active Emploi et population active 1999 et 2007]</ref> 256 ⟶ 238 lerroa: 2000. urtean Hendaia udalerrian 13 nekazaritza-ustiategi zeuden. [[Fitxategi:Txingudi, Hondarribia eta Hendaia, Gipuzkoa eta Lapurdi, Euskal Herria.jpg\|thumb\|center\|600px\|[[Txingudi]]: [[Hondarribia]] eta Hendaia.]]▼ ~~<gallery mode=packed heights=250>~~ ▲Fitxategi:Txingudi, Hondarribia eta Hendaia, Gipuzkoa eta Lapurdi, Euskal Herria.jpg\|[[Txingudi]]: [[Hondarribia]] eta Hendaia. ~~</gallery>~~ == Portua == 268 ⟶ 247 lerroa: == Hezkuntza eta osasun ekipamenduak == Osasun ekipamenduei dagokienez, 2009an iraupen erdiko (jarraipen eta errehabilitazio) tratamenduetarako 3 ospitale, 2 osasun-zentro, 5 botika eta anbulantzia bat zeuden. 281 ⟶ 259 lerroa: == Azpiegiturak == * [[Marin Ville Paris ospitalea]] ▲== Ondasun nabarmenak == ▲[[Fitxategi:CrossofHendaye.jpg\|thumb\|200px\|[[Hendaiako gurutzea]].]] ▲* ~~'''~~[[Abadia jauregia]]~~'''~~. [[Eugène Viollet-le-Duc\|Viollet-le-Duc]] arkitektoak [[XIX. mendea]]n eraikia, estilo neogotiko-exotikoan. Ingurua balio natural handikoa da. ▲* ~~'''~~[[Arabiar etxea (Hendaia)\|Arabiar edo Mauresque Etxea]]~~'''~~: Antzinako portua eta Herrigunearen artean. ▲* ~~'''~~[[Etxe Gorria (Hendaia)\|Etxe Gorria]]~~'''~~: Zitroinondo karrikaren 2. zenbakian. ▲* ~~'''~~[[Hendaiako kasinoa]]~~'''~~: [[1884]]an eraikia, Ondarraitzeko pasealekuan dago. ▲* ~~'''~~[[Hendaiako kirol-portua]]~~'''~~: Udalerriko [[kirol-portu]]a. ▲* ~~'''~~[[Hendaiako geltokia]]~~'''~~: Hendaiako [[tren]] geltoki nagusia da. ▲* ~~'''~~[[Hendaiako gurutzea]]~~'''~~: [[XVIII. mendea]]ren amaieraldera egina. ▲* ~~'''~~[[Hendaiako herriko etxea]]~~'''~~: Udalaren egoitza. ▲* ~~'''~~[[Konpantzia\|Konpantzia edo Faisaien Uhartea]]~~'''~~, [[Irun]]ekin erdibana duen [[Bidasoa\|Bidaso]] ibaiko uhartea. Bertan [[Frantzia]]ren eta [[Espainia]]ren arteko bakea hitzartu zen [[1659]]an. ▲* ~~'''~~[[Ondarraitz hondartza]]~~'''~~: higadurak sortutako harrizko irudi bereziak. Hondartzan "[[arabia]]r" estiloko kasino zaharra dago. ▲* ~~'''~~[[Santa Ana eliza (Hendaia)\|Santa Ana eliza]]~~'''~~: Aita Paul Simon biribilgunean dago, Ondarraitz hondartzaren pasealekutik oso hurbil. ▲* ~~'''~~[[San Bixintxo eliza (Hendaia)\|San Bixintxo eliza]]~~'''~~: [[1598]]. urtean eraikia, Hendaiako eliza nagusia da eta herrigunean dago. ▲* ~~'''~~[[Zubernoa]]~~'''~~: Erdi Aroko prioretxea. ==Argazki galeria == ▲<gallery> ▲Irudi:Hendaye,_20.3.06.JPG\|[[Hendaiako kirol-portua]] ▲Irudi:Bixintxo kanpoaldea Hendaia 2006-12-28.JPG\|[[San Bixintxo eliza (Hendaia)\|Bixintxo elizaren kanpoaldea]]. ▲Irudi:Bixintxo barnealdea Hendaia 2006-12-28.jpg\|[[San Bixintxo eliza (Hendaia)\|Bixintxo elizaren barnealdea]]. ▲Irudi:Gare d'Hendaye (64).JPG\|[[Hendaiako geltokia]] ▲</gallery> == Hiri senidetuak ==

Hendaia: berrikuspenen arteko aldeak