Txagos uhartedia: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Xirkan (eztabaida | ekarpenak)
No edit summary
Xirkan (eztabaida | ekarpenak)
No edit summary
23. lerroa:
| herrialde buruzagi titulua =
| herrialde buruzagi izena =
| biztanleria = 3.000 (20122014)
| dentsitatea =
| talde etnikoak = %95,88a [[britainiar]] edo [[estatubatuar]]<br>%4,12a besteak
| info gehiago =
}}
'''Txagos''' [[Indiako ozeanoa|Indiako ozeanoko]] [[uhartedi]]a da, [[Maldivak]] uharteen hegoaldean dagoena. 20055 kilometrouharte koadrokotxikik eremuaosatzen dudute, eta 1.000hirutan biztanle.baizik ez dira bizi izan gizakiak; Hiriburuahorietan [[Diego García (uhartea)|Diego García]] uharteanda irla nagusia<ref name="argia">{{erreferentzia|abizena= Zubiria|izena= Pello|url= http://www.argia.eus/argia-astekaria/2136/txagostarrek-etxera-nahi-dute-baina-han-kaserna-dago |izenburua= Txagostarrek etxera nahi dute baina han kaserna dago |bilduma = Creative Commons Aitortu-PartekatuBerdin 3.0 Unported (CC BY-SA 3.0)| argitaletxea= argia.eus |sartze-data= 2016-8-17}}</ref>. Artxipielagoak 56 kilometro koadroko eremua du eta 3.000 biztanle inguru. [[Kopra]] eta [[koko olio]]a ekoizten dituzte. Txagos uhartedia [[Britainia Handia|Britainia HandikoHandi]]ko koroaren mendean dago (britainiarren eta Estatu Batuen base militarra du). [[Maurizio]]k behin eta berriro aldarrikatu du Txagos uhartediaren jabetza.
 
== Historia ==
[[XVI. mende]]an [[Pedro Mascarenhas]] portugaldarrak aurkitu zituen lurrok<ref>{{erreferentzia|abizena= |izena= |url= http://www.worldstatesmen.org/Br_Indian_Ocean_Terr.html |izenburua= British Indian Ocean Territory |bilduma = | argitaletxea= worldstatesmen.org |sartze-data= 2016-8-17}}</ref>, ordura arte gizakiek ukitu gabeak. Beranduago frantsesek berenganatu zituzten, Maurizio izeneko koloniaren barruan ipiniz. Gero, [[1810]]ean, [[Britainia Handia]]k kendu zizkien frantsesei, eta orduan hasi zen [[Diego García (uhartea)|Diego García]], Solomon Islands eta [[Peros Banhos]] uharteen benetako kolonizazioa, ordura arte esklabo bakan batzuk baizik ez zituzten-eta ekarriak. Gaurko txagostarrak [[Madagaskar]], [[Mozanbike]], [[Maurizio]] eta [[India]] hegoaldetik iritsitako nekazarien askazikoak dira<ref name="argia"></ref>.
 
150 urteren buruan txagostarrak 3.000 izatera iritsi ziren eta, arrantzan aritzeaz gain, nagusiki [[kopra]] zen haien bizimoduaren funtsa, oliotarako esportatzen zuten [[koko]]a. Baina [[1971]]n Txagosetako jende guztiak kanporatu egin zituzten britainiarrek, bertan amerikarrek eraiki zezaten [[Indiako ozeanoa]]n daukaten base handia. Txagostarrek ekin zioten etxera itzultzeko eskubidea auzitegietan aldarrikatzeko kalbariobide luzeari; mila gorabeheraren ondoren, [[2008]]ko apirilean arrazoi eman zien Londresko Lorden Ganbarak<ref name="argia"></ref>.
 
== Erreferentziak ==