Ozeano Barea: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Xirkan (eztabaida | ekarpenak)
No edit summary
Xirkan (eztabaida | ekarpenak)
No edit summary
1. lerroa:
{{Ur eremu infotaula
[[Fitxategi:Pacific Ocean.png|right|250px|thumb|Ozeano Barearen kokapena [[Lurra]]n.]]
| izena = Ozeano Barea
'''Ozeano Barea''' edo '''Ozeano Pazifikoa'''<ref>Euskaltzaindiak biak onartzen ditu ([http://www.euskaltzaindia.net/dok/arauak/Araua_0052.pdf Munduko geografiako zenbait izen (mendiak, ibaiak, itsasoak)] (52. araua)</ref> [[Lurra|Lurreko]] [[ur]] masarik handiena da, bere azalera osoaren heren bat hartzen duena. [[Asia]], [[Amerika]], [[Ozeania]] eta [[Antartika]] kontinenteak bainatzen ditu.
| bertoko_izena =
| irudia = Pacific_Ocean_-_en.png
| irudia_tamaina = 250px
| irudia_oina =
| dn = 0
| mn = 0
| sn = 0
| de = 80
| me = 0
| se = 0
| E = W
| kodea2 =
| kokapena =
| ozeano =
| eskualdea =
| kontinente = [[Amerika]], [[Asia]], [[Ozeania]], [[Antartika]]
| azalera = 166.241.700 km²
| luzera =
| zabalera = 10.020 km
| sakonera = batez bestekoa: 4.300 m<br />handiena: 11.034 m
}}
'''Ozeano Barea''' edo '''Ozeano Pazifikoa'''<ref>Euskaltzaindiak biak onartzen ditu ([http://www.euskaltzaindia.net/dok/arauak/Araua_0052.pdf Munduko geografiako zenbait izen (mendiak, ibaiak, itsasoak)] (52. araua)</ref> [[Lurra|Lurreko]] [[ur]] masarik handiena da, bere azalera osoaren heren bat hartzen duena. [[Bering (itsasoa)|Bering itsasotik]], [[Artikoa]]n, [[Ross itsasoa|Rosseko itsasoraino]], [[Antartika]]n, zabaltzen da 15.000 kilometroz. 25.000 irla inguru ditu bere uretan, gehienak ekuatore lerroaren hegoaldean kokatuta. 166,2 milioi km²-ko azalera betetzen du. [[Asia]], [[Amerika]], [[Ozeania]] eta [[Antartika]] kontinenteak bainatzen ditu.
 
==Izenaren jatorria==
6 ⟶ 28 lerroa:
 
==Mugak eta ezaugarriak==
Muga hauek ditu: [[Amerika]], ekialdean; [[Asia]] eta [[Australia]] mendebalean. Zirkulu baten antzekoa, Ozeano Antartikoaren aldera zabaltzen da hegoaldean eta [[Ozeano Artikoa]]rekin bat egiten du [[Bering (itsasoa)|Bering itsasoaren]] bidez. 180166.000241.000700 km2km²-ko hedadura du, ertzetako itsasoak (Bering, Okhotsk, Japonia, Txina, Horia, Sulawesi) kontuan hartuta.
 
Ozeano Bareko kostaldea ez da leku guztietan berdina: Ameriketako itsasertza zuzena eta menditsua da gehienbat, ipar muturrekoa ([[Alaska]]) eta hego muturrekoa ([[Patagonia]]) izan ezik. Asia aldeko ertza, ordea, apala eta bihurria dira. Urpeko mendikate batzuek zeharkatzen dute Ozeano Barea, gailur horiek ur azala urratzen dutelarik zenbaitetan ([[Hawaii]], [[Tuamotu]], Pascua… uharteak).
13 ⟶ 35 lerroa:
 
Uharteetan sumendi asko izateaz gainera, lurrikara ugari sortzen da Ozeano Barean, ''[[tsunami]]'' (japonieraz «ekaitz uhin») uhin sismikoak sortzen dituztenak. Tsunami hauek kostaldeak erasotzen dituzten itsasikarak sortu ohi dituzte. Bestalde, koralezko milaka harkaitz ageri dira Ozeano Bareko alde tropikalean, basaltozko mendien (atoll) inguruan eta koralezkoak ez diren uharteen inguruetan (koralezko harkaitzak). Hainbat ur lasterrek zeharkatzen dute, bestalde, Ozeano Barea (Humboldt, Kuro-shio, Oya-shio…).
 
[[Bering (itsasoa)|Bering itsasotik]], [[Artikoa]]n, [[Ross itsasoa|Rosseko itsasorarte]], [[Antartika]]n, zabaltzen da 15.000 kilometroz. 25.000 irla inguru ditu bere uretan, gehienak ekuatore lerroaren hegoaldean kokatuta. 179,7 milioi km²-ko azalera betetzen du.
 
=== Uharteak ===
24 ⟶ 44 lerroa:
 
==Historia==
[[Vasco Núñez de Balboa]] espainiarrak [[1513]]an aurkitu zuen, eta [[Fernando Magallanes]] izan zen Atlantikotik Ozeano Barera igaro zen lehena (1520, [[Hornos Lurmuturra]]). Ozeano Bareak ez zuen [[Bigarren Mundu Gerra]] bukatu arte garrantzi handirik izan ekonomiari dagokionez. Estatu batzuetako industria aurreramenduak (Japonia eta Australia nagusiki) eta, Asian batez ere, kostalde horietan bizi diren milioika pertsonen arteko salerosketa harremanek izugarri aldatu dute Ozeano Bare aldeko herrien egitura.
 
== Ikus, gainera ==