Duccio: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Robota: Birzuzenketak konpontzen
Xirkan (eztabaida | ekarpenak)
No edit summary
1. lerroa:
{{Biografia infotaula oinarria
| izena = Duccio
| irudia = DuccioMaesta Maestà021.jpg
| zabalera = 180px220px
| oina = ''Maestà'', Museo dell'Opera del Duomo, [[Siena]]
| izen osoa = Duccio di Buoninsegna
11. lerroa:
| heriotza hiria = [[Siena]]
| heriotza herrialdea = Gaur egun [[Italia]] }}
'''Duccio di Buoninsegna''' ([[Siena]], [[1255]]/-[[1260]] aldean - Siena, [[1318]]/-[[1319]] aldean) [[XIII. mendea|XIII. mendeko]] [[italia]]r [[margolaritza|pintorea]] etaizan zen, [[Sienako eskola]]ko lehenbizikolehen maisua izan zen. Bere garaian eragin handiena izan zuen [[arte|artistetako]] bat izan zen, funtsezkoa [[nazioarteko gotiko]]aren sorreran. [[Simone Martini]] eta [[Ambrogio Lorenzetti|Ambrogio]] eta [[Pietro Lorenzetti]] anaiak izan zituen ikasle.
 
== Bizitza eta lanalanak ==
'''Duccio di Buoninsegna''' ([[Siena]], [[1255]]/[[1260]] - [[1318]]/[[1319]]) [[XIII. mendea|XIII. mendeko]] [[italia]]r [[margolaritza|pintorea]] eta [[Sienako eskola]]ko lehenbiziko maisua izan zen. Bere garaian eragin handiena izan zuen [[arte|artistetako]] bat izan zen, funtsezkoa [[nazioarteko gotiko]]aren sorreran. [[Simone Martini]] eta [[Ambrogio Lorenzetti|Ambrogio]] eta [[Pietro Lorenzetti]] anaiak izan zituen ikasle.
Denbora asko eman dute arte-kritikari modernoek Duccioren eta haren garaikide zen [[Cimabue]]ren arteko harremanak aztertzen, eta uste da biak batera aritu zirela lanean Asisko[[Asis]]ko frantziskotarren basilikako obretan. Askoren iritziz, Cimabueren ikasle izan zen. Ducciok oso konposizio desberdinak garatu zituen, tradiziozko[[bizantziar artea|bizantziar tradizioko]] kontakizunetik aldenduak gehienak, eta izadiaren eta eguneroko gertaeren behatzaile zorrotza zela erakutsi zuen.
 
Haren lanik ezagunenak [[Florentzia]]ko [[Santa Maria Novella basilikakobasilika]]ko ''Madonna Rucellai'' (gaur egun [[Uffizi Galeria]]n dagoena) eta [[Siena]]ko katedraleko ''Maestà'' dira.
== Bizitza eta lana ==
1285etik[[1285]]etik 1311ra[[1311]]ra egin zituen obren artean aipatzekoak dira Sienako katedraleko beirateetarako egin zituen[[beirate]]etarako marrazkiak: ''Ehorzketa'', ''Igokundea'' eta ''Ama Birjinaren koroatzea''; Bernako [[KunstmuseumBerna]]ko Kunstmuseum-en dagoen ''Ama Birjina''; Sienako frantziskotarren ''Ama Birjina ''; Sienako pinakotekako 28. poliptikoa; [[poliptikoLondres]]a; Londreskoko [[National Gallery]]n dagoen triptiko bat; eta, pintorearen azken urteetan, bere lantegikoen laguntzaz egin zuen 47. poliptikoa, gaur Sienako [[pinakoteka]]npinakotekan dagoena.
 
Ducciok beste ekarpen garrantzitsu bat ere egin zuen. Goian aipatu den Sienako katedraleko aldare nagusiko erretaulan dagoen ''Ama Birjinaren lokartzearen iragarpena'' izeneko formatu txikiko pasartean, orduordura arteko pinturaren historian inoiz ikusi gabeko zerbait azaltzen da: bi irudiak egitura arkitektoniko baten barruan kokatu diradaude. Antzinako margolariak -eta [[bizantziar Inperioaartea|bizantziarrak]] berdin- ez ziren gauza izan arazo hori ebazteko: margotutako eraikinak irudien atzean geratzen ziren beti, eta barruko pasarteak ere, kanpoan, teilaturik gabeko agertoki batean gertatzen ziren irudipena sortzen zuten. Duccioren pertsonaiak, aldiz, arkitekturak sortu eta definitutako espazio batean daude. Konposizio horren jatorria, zalantzarik gabe, eskultura [gotiko]]ak izan ohi zuen espazio arkitektonikoan bilatu behar da.
Denbora asko eman dute arte-kritikari modernoek Duccioren eta haren garaikide zen [[Cimabue]]ren arteko harremanak aztertzen, eta uste da biak batera aritu zirela lanean Asisko frantziskotarren basilikako obretan. Askoren iritziz, Cimabueren ikasle izan zen. Ducciok oso konposizio desberdinak garatu zituen, tradiziozko bizantziar kontakizunetik aldenduak gehienak, eta izadiaren eta eguneroko gertaeren behatzaile zorrotza zela erakutsi zuen.
 
[[Simone Martini]]ren maisua izan zen, eta beste jarraitzaile asko ere izan zituen; haien artean, [[Ugolino di NeriNerio]], [[Segna di Bonaventura]], [[Isolako Badiako Maisua]], [[Citta di Castelloko Maisua]], etab.
Haren lanik ezagunenak [[Florentzia]]ko Santa Maria Novella basilikako ''Madonna Rucellai'' (gaur egun [[Uffizi Galeria]]n dagoena) eta [[Siena]]ko katedraleko ''Maestà'' dira.
 
[[2004]]an [[New York]]eko [[Metropolitan Museum of Art]]ek Duccioren ''Madonna con Bambino'' erosi zuen 45 milioi [[dolar]]ren truke (museoaren erosketarik garestiena). 2006an[[2006]]an James Beckek, Columbia Unibertsitateko adituak, pintura hori [[XIX. mendekomende]]ko faltsutzea dela esan zuen. Metropolitan Museum-eko Europar Pinturako arduradunak Becken baieztapena gezurtatu zuen<ref>Pogrebin, Robin: [http://www.timesonlinenytimes.co.ukcom/article2006/0,,11069-2257809,0007/08/arts/design/08ducc.html?_r=0 ''Timesonline.co.ukAuthenticity of a Duccio Masterpiece at the Met Is Challenged''.], nytimes.com</ref>
1285etik 1311ra egin zituen obren artean aipatzekoak dira Sienako katedraleko beirateetarako egin zituen marrazkiak: Ehorzketa, Igokundea eta Ama Birjinaren koroatzea; Bernako [[Kunstmuseum]]en dagoen Ama Birjina; Sienako frantziskotarren Ama Birjina ; Sienako pinakotekako 28. [[poliptiko]]a; Londresko [[National Gallery]]n dagoen triptiko bat; eta, pintorearen azken urteetan, bere lantegikoen laguntzaz egin zuen 47. poliptikoa, gaur Sienako [[pinakoteka]]n dagoena.
 
== Iruditegia ==
Ducciok beste ekarpen garrantzitsu bat ere egin zuen. Goian aipatu den Sienako katedraleko aldare nagusiko erretaulan dagoen Ama Birjinaren lokartzearen iragarpena izeneko formatu txikiko pasartean, ordu arteko pinturaren historian inoiz ikusi gabeko zerbait azaltzen da: bi irudiak egitura arkitektoniko baten barruan kokatu dira. Antzinako margolariak -eta [[bizantziar Inperioa|bizantziarrak]] berdin- ez ziren gauza izan arazo hori ebazteko: margotutako eraikinak irudien atzean geratzen ziren beti, eta barruko pasarteak ere, kanpoan, teilaturik gabeko agertoki batean gertatzen ziren irudipena sortzen zuten. Duccioren pertsonaiak, aldiz, arkitekturak sortu eta definitutako espazio batean daude. Konposizio horren jatorria, zalantzarik gabe, eskultura [gotiko]]ak izan ohi zuen espazio arkitektonikoan bilatu behar da.
<gallery widths="200px" heights="200px" perrow="4">
 
Irudi:Duccio di Buoninsegna 009.jpg|<center> <small>Madonna Rucellai, [[Florentzia]]ko [[Uffizi Galeria]]</small>.
[[Simone Martini]]ren maisua izan zen, eta beste jarraitzaile asko ere izan zituen; haien artean, [[Ugolino di Neri]], [[Segna di Bonaventura]], [[Isolako Badiako Maisua]], [[Citta di Castelloko Maisua]], etab.
Irudi:Duccio di Buoninsegna 001.jpg|<center><small>''Noli me tangere'', Museo dell'Opera del Duomo, [[Siena]]</small>
 
Irudi:Duccio di Buoninsegna 002.jpg|<center><small>''Jaiotzea'', [[National Gallery of Art]], [[Washington]]</small>
[[2004]]an [[New York]]eko [[Metropolitan Museum of Art]]ek Duccioren ''Madonna con Bambino'' erosi zuen 45 milioi [[dolar]]ren truke (museoaren erosketarik garestiena). 2006an James Beckek, Columbia Unibertsitateko adituak, pintura hori XIX. mendeko faltsutzea dela esan zuen. Metropolitan Museum-eko Europar Pinturako arduradunak Becken baieztapena gezurtatu zuen<ref>[http://www.timesonline.co.uk/article/0,,11069-2257809,00.html ''Timesonline.co.uk''.]</ref>
Irudi:'The Raising of Lazarus', tempera and gold on panel by Duccio di Buoninsegna, 1310–11, Kimbell Art Museum.jpg|<small>''Lazaroren piztuera'', Kimbell Art Museum, [[Fort Worth]], [[Texas]]</small>
</gallery>
 
== Erreferentziak ==
{{ lur | data=2011/12/27}}
{{erreferentzia_zerrenda}}
<references/>
 
== Kanpo-loturak ==
{{commonskat}}
* {{en}} [http://www.ducciodibuoninsegna.org/ ducciodibuoninsegna.org] Duccioren lan guztiak
* {{en}} [http://books.google.es/books?id=tREGAAAAQAAJ&printsec=frontcover&dq=vasari&hl=es&ei=u493TIvtNYjaOK7crJgG&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=1&ved=0CCcQ6AEwAA#v=onepage&q=Duccio&f=false Giorgio Vasari, Mrs. Jonathan Foster. ''Lives of the most eminent painters, sculptors, and architects, Volumen 1''] Duccioren biografia [[Giorgio Vasari]]ren ''Le vite de' più eccellenti pittori, scultori e architettori'' liburuan
== Iruditegia ==
<gallery>
Irudi:Duccio di Buoninsegna 009.jpg|<center> Madonna Rucellai, [[Florentzia]]ko [[Uffizi Galeria]].
Irudi:Duccio di Buoninsegna 001.jpg|<center>''Noli me tangere''
Irudi:Duccio di Buoninsegna 002.jpg|<center>''Jaiotzea''
Irudi:'The Raising of Lazarus', tempera and gold on panel by Duccio di Buoninsegna, 1310–11, Kimbell Art Museum.jpg|''Lazaroren piztuera''
</gallery>
 
{{commons|Category:Duccio_di_Buoninsegna|Duccio di Buoninsegna}}
 
{{bizialdia|XIII. mendeko|1310eko hamarkadako|Duccio}}
[[Kategoria:Italiako margolariak]]
[[Kategoria:Gotikoko margolariak]]
[[Kategoria:XIII. mendeko margolariak]]
[[Kategoria:XIV. mendeko margolariak]]
[[Kategoria:Toskanarrak]]