Erromatar legio: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Robota: Birzuzenketak konpontzen |
|||
6. lerroa:
== Historia ==
[[Fitxategi:Relief Kolumna Trajana.jpg|240px|thumb|[[Trajanoren zutabea]]n irudikatutako erromatar legionarioak.]]
Jatorrian, erregeen garaian, legioak erromatar armada bere osotasunean hartzen zuen armetarako erreklutatutako erromatar hiritarrez osatua zegoena. [[Gudu zelai]]an [[mazedoniar falange]]aren antzera prestatzen zen, eraketa oso itxi eta sendo bat, baina mugikortasun urrikoa, non soldaduek pika fronte bat erakusten zioten etsaiari. Ez zen ezer aldatu [[Erromatar Errepublika]] iristean, non legioa banandutako bi legiotan banandu zen, bakoitza bi [[erromako kontsul|kontsuletako]] baten agintepean. Errepublikaren lehen urteak Hiriko biztanleek etengabe egiten zuten erromatar lurraldearen inbasioengatik bereizi ziren. Falange eraketa lurralde lauan borrokatzeko erabat egokitua zegoen, eta, beraz, Erroma [[Lazio]]tik irten ez zen bitartean ez ziren aldatu Legioaren eraketa taktikoak. [[Samnitar Gerrak|Samnitar Gerretan]] ([[K. a. 343]] eta [[K. a. 290]] arteko gerra intermitenteak) antolatu ziren legioak modu formalago batean, falangearentzat egokia ez zen lurralde menditsu batean borrokatu behar izan baitzuten. Garai horretan izan zen, ere, hasi ziren kanpainak estrategikoki hobeto planifikatuak egoten eta kontsulen armada bi legiotan banatu zen. Honen ondorioz, falange sistematik [[manipulo (eraketa militarra)|manipulo]] eta [[zenturia
Erromatar Errepublikaren eta Erromatar Inperioaren azken garaietan legioek paper politiko garrantzitsu bat bete zuten, erabat profesionalizatzen ziren aldi berean. Euren ekintzek erromatar enperadore baten patua ziurtatu edo suntsi zezaketen. Adibide bat [[Aulo Vitelio]] enperadorearen erorketa izan zen [[Lau enperadoreen urtea]]n, [[Danubio]]ko legioek [[Vespasiano]]ren alde egitea aukeratu zutenean erabakia. [[K. a. I. mendea|K. a. I. mendetik]] gertu legioen mehatxu demagogikoa argi identifikatua geratu zen. Gobernariak ezin ziren euren probintzietatik euren legioekin aldendu. [[Julio Zesar]]rek [[Rubikon]] ibaia bere probintziak utzi eta Italian gerran hasteko gurutzatu zuenean, krisialdi konstituzional bat eragin zuen.
|