12:51, 21 azaroa 2015ko berrikusketa aldatu Xirkan (eztabaida \| ekarpenak) 42.252 edits tNo edit summary ← Aurreko ezberdintasuna		17:56, 21 azaroa 2015ko berrikusketa aldatu desegin Xirkan (eztabaida \| ekarpenak) 42.252 edits No edit summary Hurrengo ezberdintasuna →
3. lerroa: \| izena = Donato Bramante \| irudia = Donato Bramante.jpg \| izen osoa = Donato d'Angelo Bramante \| ezizena = \| jaiotza data = [[1444]] 12. lerroa: \| heriotza herrialdea = Gaur egun [[Italia]] }} '''Donato d'Angelo Bramante''' ([[Fermignano]], [[1444]] - [[Erroma]], [[1514]]ko [[martxoaren 11]]) italiar arkitekto eta margolaria izan zen. [[Cinquecento]]ko arkitekto nagusitzat hartzen da, betetasun artistikoa [[XVI. mendea]]n erdietsi bazuen ere. Haren lanik ospetsuena, [[Vatikano]]ko [[San Petri basilika]]ren proiektua da<ref>{{erreferentzia\|izena= \|abizena= \|url= http://www.artehistoria.com/v2/personajes/1389.htm \|izenburua= Bramante. Donato D'Angelo \|bilduma= \| argitaletxea= artehistoria.com\|sartze-data = 2015-11-21}}</ref>. Eragin sakona izan zuen bere garaiko arkitekturan, eredu klasikoa aitasantutzaren premia erraldoi eta sinbolikoetara egokituz. == Bizitza == Bramante [[Fermignano]]n jaio zen, [[Urbino]]tik gertu. Hiri horretako giro [[humanista]]n hezia, [[Bergamo]]ra aldatu zen [[1477]]an, eta [[1490]] aldean, [[Ludovico Sforza]]k deiturik, [[Milan]]en finkatu zen. [[Lombardia]]ko hiriburuan [[arkitektura gotikoa]] biziki erroturik bazen ere, [[Pizkunde]]ko estiloaz hainbat elizaren eraikuntzan lan egin zuen. Horrezaz gain, Casa Panigarolako Arma gizonak (1480-1485) horma irudi handiak margotu zituen. Milanen [[Leonardo da Vinci]] ezagutu zuen; beronen arkitekturari buruzko ideiek eragin handia izan zuten Bramanterengan. Santa Maria presso San Satiro (1482–1486), Santa Maria delle Grazie (1492-1499) eta Milanen egindako beste zenbait arkitekura lanetan lerro geometriko hutsak eta bertako tradizioko elementuak elkarrekin batu zituen. Bramante Fermignanon jaio zen, [[Urbino]]tik gertu. [[1474]] inguruan, Bramante Milanen ezarri zen. Bertan [[arkitektura gotikoa]] biziki errotuta egonda, Antzinako estilo berriaz hainbat elizaren eraiketan lan egin zuen. [[Ludovico Sforza]] [[duke]]arentzako lan ugari egin zuen. Bainan [[1499]]an, frantziar gudarosteak Sforza Milandik kanporatu zuen, eta Bramantek Erromara joatea erabaki zuen. Bere lan ezagunenak Erroman daude. Han berehala estimatu zuen Della Rovere [[kardinal (argipena)\|kardinalak]] - laster [[Julio II]]a [[aita santu]]a izango zena. [[~~Errege-erregina~~1499]]an, ~~Katolikoak\|Errege-erregina~~frantziar ~~Katolikoek~~gudarosteak Sforza Milandik kanporatu zuen, eta Bramantek [[Erroma]]ra joatea erabaki zuen. Bertan, gerora Julio II.a aita santua izango zen [[~~Granada~~Julio ~~(argipena)~~II.a\|~~Granadaren~~Giuliano della Rovere]] ~~konkistaren~~kardinalaren ~~oroigarri~~babesa izan zuen. [[1502]]an, [[Errege-erregina Katolikoak\|Errege-erregina Katolikoek]] [[Petri (apostolua)\|San Petriren]] ~~omenez~~omenezko eliza bat ~~eraikitzea~~eraikitzeko ~~erabaki~~agindu ~~zuten~~zioten, [[Granadako Gerra\|Granadako konkistaren]] oroigarri. Hau daizan zen, beraz ~~[[1502]]an~~, Bramantek Erroman ~~jaso~~egin zuen lehen lana,: [[San Pietro in Montorioko Tenplutxoa]], zutabe dorikoz inguraturiko eta kupulaz hornituriko errotonda txikia, San Petriren martirioa jazo zen ustezko tokian. [[1503]]an Aita Santuaren arkitekto izendatzen dute, bi lan berri eraikiz: delako ''Aita Santuen Jauregia'' eta [[Vatikano Hiria\|Vatikanoko]] [[San Petri basilika]] berria. Azken honetan, hasiera baino besterik ezin izan zion eman. Bramante, San Petri basilikarekin lanpeturik zegoela, ezin izan zuen egin beste lan asko. 33. lerroa: * [[Cortile del Belvedere]], [[1506]], Erroma. == ~~Ikus, gainera~~Erreferentziak == {{ lur \| data=2015/11/21}} * [[Pizkundetar arkitektura]] {{erreferentzia_zerrenda}} {{commonskat}} {{bizialdia\|1444ko\|1514ko\|Bramante}} [[Kategoria:Pizkundeko artistak]] [[Kategoria:Italiako arkitektoak\|B]] [[Kategoria:~~Italiarrak\|B~~Markak eskualdeko jendea]] ~~[[Kategoria:1444ko jaiotzak\|B]]~~ ~~[[Kategoria:1514ko heriotzak\|B]]~~

Donato Bramante: berrikuspenen arteko aldeak