Bose-Einstein kondentsatu: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Xabitxu (eztabaida | ekarpenak)
No edit summary
tNo edit summary
1. lerroa:
[[Fitxategi:Bose Einstein condensate.png|thumb|Bose-Einstein kondentsatua deritzon [[materiaren egoera]] berri baten existentzia berresten duen momentuen banaketa. [[Rubidio]]zko [[atomo]]z osatutko gas baten lortutako datuak. Koloreek abiadura bakoitzean doan atomo kopurua adierazten du. Gorriak geldoen doazenak adierazten ditu, zuriak, azkarren doazenak. Zuri eta urdin koloreko eremuek abiadurarik txikienak adierazten dituzte. Ezkerrean, Bose-Einstein kondentsatuaren aurreko pausuaren diagrama adierazten da, eta, erdian, hurrengo pausuarena. Eskuinean, diagrama [[lurrunketa]] apur baten ondoren erakusten da, Bose-Einstein kondentsatu puru batetik gertuko substantziarekin. Tontorra ez da estuegia [[Heisenbergen zehazgabetasunziurgabetasun printzipioa]]ren ondorioz: atomoak espazioaren toki batean harrapatuta daudenez, euren abiaduren banaketak, ezinbestean, gutxienezko zabalera bat du. Ezkerreko banaketa T > Tc (400 nanokelvin inguru (nK))rentzat da, erdikoa T < Tc (200 nK)rentzat, eta eskuinekoa T << Tc (50 nK)rentzat. ]]
 
[[Fisika]]n, '''Bose-Einstein kondentsatua''' material batzuetan [[zero absolutu]]tik gertuko tenperaturetan gertatzen den [[materiaren egoera]] bat da. Bere propietate bereizgarria materialaren partikulen kopuru makroskopiko bat [[funtsezko egoera]] deritzon energia gutxieneko mailara pasatzen direla da. Kondentsatu hau fisika klasikoan baliokiderik ez duen propietate [[mekanika kuantiko|kuantiko]] bat da. [[Pauliren bazterketa printzipioa]]ren ondorioz, materiaren egoera honetan soilik [[bosoi]]ak egon daitezke. Hoztutako partikulak [[fermioi]]ak badira, lortzen dena [[Pauliren likido]] bat da.