Andrea del Castagno: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Robota: Birzuzenketak konpontzen
Xirkan (eztabaida | ekarpenak)
No edit summary
1. lerroa:
{{Biografia infotaula oinarria
[[Fitxategi:Andrea del castagno refettorio di sant'apollonia.JPG|thumb|Santa Apoloniako jantokiko irudiak]]
| izena = Andrea del Castagno
'''Andrea del Castagno''', benetako izena: '''Andrea di Bartolo di Bargilla''' ([[Corella (Italia)|Corella]], [[Italia]], 1423 inguruan - [[Florentzia]], 1457ko abuztuaren 19a) [[italia]]r [[margolaritza|margolaria]] izan zen. Florentziako [[humanismo]]aren joeraren jarraitzaileetako bat izan zen, [[Masaccio]], [[Filippo Brunelleschi|Brunelleschi]] eta [[Donatello]]ren eragina jaso zuena. Pintura eta marrazki bikainak egin zituen, baina izaeraz erretxina zen, eta ankerkeriaren eta zorroztasunaren isla garbia dira bere obrak. Emozioen indarra eta irudien naturaltasuna hobekien adierazi zuten [[Pizkundea|Pizkundeko]] margolarietako bat izan zen.
| irudia =
| oina =
| izen osoa = Andrea di Bartolo di Bargilla
| jaiotza data = [[1421]] aldean
| jaiotza hiria = [[San Godenzo|Castagno]]
| jaiotza herrialdea = Gaur egun [[Italia]]
| heriotza data = [[1457]]ko [[abuztuaren 19]]a
| heriotza hiria = [[Florentzia]]
| heriotza herrialdea = Gaur egun [[Italia]]
}}
 
[[Fitxategi:Andrea del castagno refettorio di sant'apollonia.JPG|thumb|Santa Apoloniako jantokiko irudiak]]
'''Andrea del Castagno''', benetakojaiotza izena: '''Andrea di Bartolo di Bargilla''' ([[CorellaSan (Italia)Godenzo|CorellaCastagno]] , [[Italia1421]], 1423 inguruanaldean - [[Florentzia]], 1457ko[[1457]]ko [[abuztuaren 19a19]]a), [[Quattrocento]]ko [[italia]]r [[margolaritza|margolaria]] izan zen. Florentziako [[humanismo]]aren joeraren jarraitzaileetako bat izan zen<ref>{{erreferentzia|izena= Renato |abizena= De Fusco|url= https://books.google.es/books?id=TqVf-6eaAY4C&printsec=frontcover#v=onepage&q&f=false |izenburua= El quattrocento en Italia |bilduma= 441. orrialdea, Ediciones Itsmo| argitaletxea= books.google.es |sartze-data = 2015-10-03}}</ref>, [[Masaccio]], [[Filippo Brunelleschi|Brunelleschi]] eta [[Donatello]]ren eragina jaso zuena. Pintura eta marrazki bikainak egin zituen, baina, [[Giorgio Vasari]]ren arabera, izaeraz erretxina zen, eta ankerkeriaren eta zorroztasunaren isla garbia dira bere obrak<ref>{{erreferentzia|izena= Giorgio |abizena= Vasari|url= http://blogs.enap.unam.mx/asignatura/adriana_raggi/wp-content/uploads/2014/03/VasariVidas.pdf |izenburua= Vida de los más excelentes pintores, escultores y arquitectos |bilduma= | argitaletxea= blogs.enap.unam.mx |sartze-data = 2015-10-03}}</ref>. Emozioen indarra eta irudien naturaltasuna hobekien adierazi zuten [[Pizkundea|PizkundekoPizkunde]]ko margolarietako bat izan zen.
 
== Biografia ==
Andrea deldi Bartolo di Bargilla Castagno herrixkan jaio zen, [[Florentzia]]ntik gertu. Hiri honetan hasi zen margolaritzaren alorreanmargolaritzan, baina ez dago haren prestakuntzari etaberri obrariaskorik. buruzkoAditu berribatzuen askorikarabera, lan[[Fra gehienakFilippo hondatutaLippi]] baitaude;eta baina[[Paolo ordukoaUccello]]ren da,ikaslea adibidez,izan zen. Haren lehenbiziko lanetako bat PodestakoPodestàko jauregiko fatxadako "''Urkatuak'' da<ref name="ufi">{{erreferentzia|izena= |abizena= |url= http://www.virtualuffizi.com/andrea-del-castagno.html 1442an|izenburua= Andrea del Castagno |bilduma= | argitaletxea= virtualuffizi.com |sartze-data = 2015-10-03}}</ref>. [[1442]]an [[Venezia]]ra alde egin zuen, eta han San Zakarias elizako San Tarasio kaperako [[fresko]]ak margotu zituen.
 
[[Fitxategi:Firenze.Duomo.Tolentino.JPG|thumb|right|260px|"Niccolo da Tolentino zaldi gainean".]]
Venezian askatu berriak ziren [[gotiko (argipena)|gotikoko]] dotoretasunarekiko, Andrea del Castagnok irudikatu zituen santuak eta aita betierekoak errealitate berri baten iruditzat hartuko ziren seguru asko. Irudiak hondoa eteten dutela dirudi, eta Donatelloren eta Masaccioren koadroetako energia nabarmentzen zaie, baina era berean ageri dira [[Ucello]]ren geometrismoa edo [[Veneziano]]ren kromatismoa, nahiz eta geroago haien eragina baztertuz joan zen. Lehen aldi horretan, muturreraino eraman zituen Masaccioren ekarpenak: irudiek harrizko eskulturak ematen dute, pertsonaiak gorputz sendo eskultorikokoak eta dramatismo handikoak dira.
15 ⟶ 28 lerroa:
 
Annunziatako elizan "Hirutasun Santua San Jeronimo eta beste bi santurekin" irudikatu zuen. Fresko honetan ordu artekoetan baino gehiago behartu zituen formak, dramatismo handiagoa emate aldera. San Jeronimo agertzen da Hirutasunari begira, bi santu dituela alboetan; santuaren aurpegiko keinu latzak, azal zimurrak, bizitza aszetiko gogorraren erakusgarri dira. Laztasuna adierazteko ahalmen horri esker lortu zuen, seguru asko, bere azken obra ezaguna egiteko enkargua. WNiccolo da Tolentino zaldi gaineanW obra da, Florentziako katedralerako eskatua (1456), Ucellok 1436an margoturiko [[Condottieri|Condottieroaren]] zaldi gaineko erretratuaren bikotea.
== Erreferentziak ==
{{commonskat}}
 
== Erreferentziak ==
{{ lur | data=2011/12/27}}
{{erreferentzia_zerrenda}}
 
{{commonskat}}
[[Kategoria:1420ko hamarkadako jaiotzak]]
{{bizialdia|1420ko hamarkadako|1457ko|Castagno, Andrea del}}
[[Kategoria:Pizkundeko margolariak]]
[[Kategoria:1457ko heriotzak]]
[[Kategoria:Italiako margolariak]]
[[Kategoria:XV. mendeko margolariak]]
[[Kategoria:1457ko heriotzakToskanarrak]]