Ré uhartea: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Robota: Birzuzenketak konpontzen
No edit summary
34. lerroa:
}}
{{Argitzeko|Frantziako uharteari|Re}}
'''Ré uhartea''' ([[frantses]]ez: ''Île de Ré'', {{IPA|il də ʁe}} ahoskatua) [[Charente-Maritime]]ko kostaldean dagoen [[uharte]]a da. [[Arroxela]]ren ondoan kokaturik, uharteak 30 kilometroko luzera eta 5 kilometroko zabalera ditu. 1988an amaituriko zubi batek uhartea eta kontinentea lotzen ditu.
 
'''Ré uhartea''' ([[frantses]]ez: ''Île de Ré'', {{IPA|il də ʁe}} ahoskatua) [[Charente-Maritime]]ko kostaldean dagoen [[uharte]]a da. [[Arroxela]]ren ondoan kokaturik, uharteak 30 kilometroko luzera eta 5 kilometroko zabalera ditu. 1988an[[1988]]an amaituriko zubi batek uhartea eta kontinentea lotzen ditu. [[Turismo]]arekin lotutako jarduera handia dauka, batik bat 1990eko hamarkadatik aurrera eta bereziki adin ertaineko edo handiko jendearentzat. [[Surf]]a oso kirol praktikatua da bestela.
VII. eta VIII. mendeetan, Aethicus Istriakoaren ''Cosmographia''ren arabera, gertuko [[Oléron]] uhartearekin batera, ''Vacetae Insulae'' edo Vacetiar uharteak osatzen zuen.<ref>{{erreferentzia|egile1-lotura= Roger Collins|abizena1= Collins |izena1= Roger |izenburua= The ''Vaccaei'', the ''Vaceti'', and the rise of ''Vasconia'' |aldizkaria= Studia Historica VI |lekua= Salamanca |urtea= 1988|orrialdea= 214}}</ref> ''Vaceti'' [[baskoi]]en beste izena denez, orduko baskoi edo gaskoiek uhartearen jabetza omen zutela adierazten du.
 
[[Frantzia]]ko laugarren irlarik handiena da, [[Korsika]], [[Oléron]] eta [[Belle-Île]] eta gero.
 
== Banaketa administratiboa ==
Uharteko udalerriek [[herri elkargo]] (''communauté de communes'') bat osatzen dute. Hona hemen udalerriak ekialdetik mendebalderantz:
* #[[Rivedoux-Plage]]: 2.282 biztanle (2012).
* #[[La Flotte]]: 2.863 biz.
* #[[Sainte-Marie-de-Ré]]: 3.283 biz.
* #[[Saint-Martin-de-Ré]]: 2.415 biz.
* #[[Le Bois-Plage-en-Ré]]: 2.353 biz.
* #[[La Couarde-sur-Mer]]: 1.242 biz.
* #[[Loix]]: 674 biz.
* #[[Ars-en-Ré]]: 1.297 biz.
* #[[Saint-Clément-des-Baleines]]: 692 biz.
* #[[Les Portes-en-Ré]]: 622 biz.
 
Bi kantonamendutan banatuta daude: Saint-Martinekoa (1-5) eta Arsekoa (6-10).
 
== Demografia ==
68 ⟶ 71 lerroa:
}}
 
== Historia ==
== Euskal herritarren deportazioa ==
[[VII. mende|VII.]] eta [[VIII. mendeetanmende]]etan, Aethicus Istriakoaren ''Cosmographia''ren arabera, gertuko [[Oléron]] uhartearekin batera, ''Vacetae Insulae'' edo Vacetiar uharteak osatzen zuen.<ref>{{erreferentzia|egile1-lotura= Roger Collins|abizena1= Collins |izena1= Roger |izenburua= The ''Vaccaei'', the ''Vaceti'', and the rise of ''Vasconia'' |aldizkaria= Studia Historica VI |lekua= Salamanca |urtea= 1988|orrialdea= 214}}</ref> ''Vaceti'' [[baskoi]]en beste izena denez, orduko baskoi edo gaskoiek uhartearen jabetza omen zutela adierazten du.
Frantziar gobernuak [[deportazioa]] erabili izan du [[euskadi Ta Askatasuna|etakide]] ezberdinen aurka. Horietako batzuk Ré uhartean izan ziren. Gertu dagoen [[Yeu uhartea]]n ere hainbat euskal errefuxiatu izan ziren.
 
[[848]]. urtean, [[Hastein]] buruzagi vikingoak uhartea erasotu zuen. [[XII. mendea]]n, ordea, Notre-Dame-de-Ré des Châteliers abadia zistertarra eraiki zuten. [[1625]]ean La Prée izeneko gotorlekua jaso zuten La Flotten, armada herbeheretar eta ingelesaren aurrean euren burua defendatzeko. Bereziki aipagarria da 2 urte geroago uharteak jasandako setioa, Buckinghameko Dukeak egindakoa [[Louis XIII.a Frantziakoa|Louis XIII.]] eta [[Richelieu kardinala|Richelieu]]ren aurka. [[1696]]an itsasontzi ingelesek Saint Martin bonbardatu zuten.
 
[[XX. mende]]an, [[1940]]ko [[ekainaren 29]]an uhartea okupatu zuten soldadu naziek, ia 5 urtez bertan egon zirelarik. [[1980ko hamarkada]]n, frantziar gobernuak deportazioa erabili izan zuen hainbat [[Euskadi Ta Askatasuna|etakide]]ren aurka, horietako batzuk Ré uhartean izan ziren eta beste euskal errefuxiatu batzuk gertu dagoen Yeu uhartean ere.
 
==Geografia==
Uhartea ezaguna da [[lurrikara]]k direla-eta, 50 inguru jasan dituela 1568 eta 1908 artean. Bestela, etorkizunean [[Klima aldaketa]] bereziki mehatxugarria da zonalde honetan, altuera oso baxua duenez balizko itsasoaren igoeraren aurrean.
 
==Argazkiak==
<gallery>
Pont île de Ré04.jpg|Uharteko zubi berria.
Saint-Martin-de-RéLePort.jpg|Saint Martineko kaialdea.
Port Ars en Re.jpg|Arseko ubidea.
Grenettes Ile de Re 03.jpg|Surfa Les Grenettes aldean.
Le bois plage promenade.jpg|Le Bois-Plage.
IleDeRe-Abbaye.jpg|Abadia des Châteliersen aztarnak.
W0336-Re Flotte Pree BastionsFlotteEtPort 12534.JPG|Fort de La Prée (La Flotte).
609 - La côte près du Phare des Baleines - St Clément.jpg|Phare des Baleines, mendebaldeko muturrean.
</gallery>
 
== Erreferentziak ==
76 ⟶ 98 lerroa:
==Kanpo loturak ==
{{commons|Île de Ré}}
* [http://www.iledere.com/ Turismo-webgunea] {{fr}}, {{es}}, {{it}}, {{de}}, {{en}}[http://www.iledere.com/ Turismo-webgunea]
 
[[Kategoria:Frantziako uharteak]]