Karlos III.a Nafarroakoa: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Robota: Birzuzenketak konpontzen |
|||
10. lerroa:
| bukaera = [[1425]]
| aurrekoa = [[Karlos II.a Nafarroakoa]]
| ondorengoa = [[Zuria I.a Nafarroakoa|Blanka I.a Nafarroakoa]]
| jaiodata = [[1361]]eko [[uztailaren 22]]a
| jaiolekua = [[Mantes-la-Jolie|Mantes]]
17. lerroa:
| alderdia =
| afiliazioak =
| ezkontidea = [[Leonor Trastamarakoa|Leonor Gaztelakoa]]
| lanbidea =
| senideak = Aita: [[Karlos II.a Nafarroakoa]]<br />Ama: [[Joana Frantziakoa]]
| seme-alabak = [[
| egoitza = [[Iruñea]]
| dirutza =
28. lerroa:
| oharrak =
}}
'''Karlos III.a Nafarroakoa''' ([[Mantes-la-Jolie|Mantes]], [[1361]]eko [[uztailaren 22]] - [[Erriberri]], [[1425]]eko [[irailaren 8]]), ezizenez ''Karlos Noblea'', [[Nafarroako Erresuma|Nafarroakoa errege]] ([[1387]] - [[1425]]), [[
[[Evreux leinua|Evreux etxekoa]] bera, [[Karlos II.a Nafarroakoa|Karlos II.aren]] semea zen. Ama, berriz, [[Joana Frantziakoa|Joana Valoisekoa]] zuen.
35. lerroa:
Nafarroako infantea zela, 1378an, aitak aginduta, [[Karlos V.a Frantziakoa]]rekin negoziatzeko enbaxada zuzendu zuen. Karlosek infantea atxilotu zuen, eta Nafarroak Frantzian zituen lurraldeak bahitzea erabaki; [[Cherbourg-Octeville|Cherbourg]] menperaezina besterik ez zen onik atera. Egindako itaunketan, agerian geratu ziren [[Karlos II.a Nafarroakoa|Karlos II.ak]] [[Logroño]] hiribildua lortzearren egindako prestaketak. [[Frantzia]]rrek [[Henrike II.a Gaztelakoa]]ri jakinarazi zioten, eta hark [[1378ko Nafarroa-Gaztela Gerra|Nafarroako Erresumaren inbasioa]] agindu zuen, eta Karlos II.a [[Brionesko ituna]] sinatzera behartu.<ref>{{erreferentzia|izena1= Joseph Fr. |abizena1= Michaud |izena2= Louis Gabriel |abizena2= Michaud |izenburua= Biographie universelle ancienne et moderne |argitaletxea= Desplace |urtea=1854 |orrialdea= 560}}</ref> Karlos [[1380]]an askatu zuten.<ref>{{erreferentzia|abizena= Herreros Lopetegi |izena= Susana |izenburua= Navarra en la órbita francesa |bilduma= Historia Ilustrada de Navarra|urtea= 1993|lekua= Iruñea|argitaletxea= [[Diario de Navarra]] |ISBN =84-604-7413-5}}</ref>
Infanteak 1375ean [[Leonor Trastamarakoa|Leonor Gaztelakoa]], [[Henrike II.a Gaztelakoa]]ren alaba, ezkondu zuenez, erresuma bien arteko eztabaidak bukatu ziren.<ref>{{erreferentzia |abizena1 = Darst |izena1 = David H. |izenburua= Leonor de Navarra (1350-1415), Queen of Navarre|bilduma= The Feminist Encyclopedia of Spanish Literature: A-M|urtea= 2002|argitaletxea= Greenwood Publishing Group|lekua= Westport|editore1-abizena = Pérez |editore1-izena= Janet| editore2-abizena= Ihrie |editore2-izena= Maureen|url=https://books.google.com/books?id=thba9JxuDXAC&pg=PA347}}</ref> Ezkontza-ituna egin eta gero, errege bien arteko adiskidetasuna sortu zen, gerora [[Joanes I.a Gaztelakoa|Joanes I.a]] eta [[Henrike III.a Gaztelakoa|Henrike III.a]] erregeekin iraungo zuena.
Bere aita ez bezala, Nafarroan bizi izan zen, eta barne politikan modernizatze aldaketak egin zituen, hala nola [[Nafarroako Foru Orokorra]]. Karlos III.aren erregealdian Iruñeko hiru burguek ([[
Garai hartako krisialdi ekonomikoak eta gizartearen aristokraziartzeak (alboko [[Aragoiko Erresuma]]n bezala) Karlos III.aren kanpo politikan bakea bilatzea eta Nafarroako egoera kontuan hartzea bultzatu zuten.
[[Gaztelako Erresuma|Gaztela]], [[Aragoiko Erresuma|Aragoi]], [[Frantzia]] eta [[Ingalaterra]]rekiko harremanak lasaitzen saiatu zuen, lankidetza, [[Avignon]]go [[Aita
[[Aragoiko Erresuma|Aragoirekin]] harremanak estutzeko asmotan, Karlos III.aren alaba nagusi [[
[[Granadako Erresuma|Granadaren]] aurkako gudetan parte hartu zuen, Gaztelako Erresumarekin batera. [[Joanes II.a Aragoikoa|Joanes infantea]], [[Fernando I.a Aragoikoa]]ren semea, Isabel eta [[
Era berean, Karlosen arreba [[Joana Nafarroakoa (1370-1437)|Joana Nafarroakoak]] [[Henrike IV.a Ingalaterrakoa]] ezkondu zuen.<ref>{{erreferentzia |abizena1 = Valente |izena1 = Claire |izenburua= Joan of Navarre (c.13750-1437)|bilduma= Historical Dictionary of Late Medieval England, 1272-1485|urtea= 2002|argitaletxea= Greenwood Publishing Group|lekua= Westport|editore1-abizena = Fritze |editore1-izena= Ronald H.| editore2-abizena= Robison |editore2-izena= William Baxter| url=https://books.google.com/books?id=thba9JxuDXAC&pg=PA347}}</ref>
Frantzian, [[Foixko konde-kondesen zerrenda|Foix
1423an, tronuaren oinordekoarentzat [[Vianako Printzea]] titulua eratu zuen; lehendabiziko printzea haren iloba [[Karlos IV.a Nafarroakoa|Karlos]] izan zen. Lehen 1415ean, Blanka bere oinordekoa norekin ezkonduko zen auzia izan zuen. Foixtarrek Joana lehen alabaren alarguna hautagai moduan aurkeztu zuten, [[Joanes I.a Foixkoa]] hain zuzen ere. Fernando I.a Aragoikoak, berriz, bere bigarren semea zen [[Joanes II.a Aragoikoa|Joanes]] proposatu zuen. Erregeak, frantziar eta aragoiarren arteko zalantza honetan, aragoiarren alde egin zuen.<ref name= Suarez>{{erreferentzia| abizena=Suárez Fernández |izena = Luis |izenburua= Fernando el Católico y Navarra: el proceso de incorporación del reino a la Corona de España |lekua=Madril |urtea=1985 |argitaletxea=Ediciones Rialp|orrialdea=41-42}}</ref> Erriberrin (1419ko azaroaren 6a) eta [[Guadalajara (Espainia)|Guadalajara]]n (1420ko otsailaren 18a) adostutako ezkontza-itunaren baldintzak honakoak ziren: Blankak eta bere ondorengoek tronua (eta baita Nemoursko konderria ere) jarauntsiko zituen, Erresuma atzerritar batek ezin izango zuen Nafarroako inolako eskualderik bereganatu eta Erresumako karguak nafarrak izango ziren. Horrela [[Trastamara leinua|Trastamaratarrek]]
Errege bakezalea eta adiskidetzailea izateagatik jarri zioten 'Noblea' ezizena. [[Arte]]ak bultzatu zituen, [[Iruñeko katedrala|Iruñeko katedral gotikoa]] bukatu, eta [[Tafalla]] eta [[Erriberriko Nafarroako Erregeen Jauregia|Erriberrin]] jauregiak eraiki. [[Erriberri]]n bertan hil zen 1425ean. [[Iruñeko katedrala|Iruñeko katedralean]] lurperatu zuten.
76. lerroa:
== Ezkontza eta seme-alabak ==
[[1375]]eko [[maiatzaren 27]]an ezkondu zen Gaztelako erregea zen [[Henrike II.a Gaztelakoa|Henrike II.aren]] [[Leonor
* '''[[
* '''[[Elisabet Nafarroakoa (1395-1435)|Elisabet]]''', (1395 - 1435), 1419an [[Joanes IV.a Armagnacekoa]] ezkondu zuena.
* '''[[Beatriz Nafarroakoa (1392-1407)|Beatriz]]''', (1392 - 1407ko abenduaren 14) [[Jakue II.a La Marchekoa]] kondea ezkondu zuena.
* '''[[Joana Nafarroakoa (1382-1413)|Joana]]''', (1382 - 1413), [[Luis II.a
* '''[[Maria Nafarroakoa (1388-1425)|Maria]]''', (1388 - 1425)
* '''[[Margarita Nafarroakoa (1390-1403)|Margarita]]''', (1390 - 1403)
113. lerroa:
'''[[Karlos II.a Nafarroakoa|Karlos II.a]]'''
</td>
<td width="40%" align="center">[[Fitxategi:Blason Royaume Navarre.svg|50px]]<br />'''Karlos III.a'''<br />[[Nafarroako
</td>
<td width="30%" align="center">'''Ondorengoa:'''<br />
'''[[
<tr>
<td width="30%" align="center">'''Aurrekoa:'''<br />
'''[[Karlos II.a Nafarroakoa|Karlos I.a]]'''
</td>
<td width="40%" align="center">[[Fitxategi:Blason ville fr Mortain (Manche).svg|50px]]<br />'''Karlos II.a'''<br />[[
</td>
<td width="30%" align="center">'''Ondorengoa:'''<br />
|