Obanos: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Robota: Birzuzenketak konpontzen
24. lerroa:
}}
 
'''Obanos'''<ref>{{Erreferentzia|url=http://www.euskaltzaindia.net/dok/arauak/Araua_0155.pdf|egilea=[[Euskaltzaindia]]|izenburua= 155. araua: Nafarroako udal izendegia}}</ref> [[Nafarroa]]ko udalerria da. [[Iruñeko merindademerindadea|Iruñeko merindadeko]]ko herri honek 911 biztanle zituen [[2012]]ko [[urtarrilaren 1]]eko erroldaren arabera. [[Nafarroa]]ko hiriburutik 15 kilometrora dago.
 
== Inguru naturala eta kokapena ==
Herria [[Nafarroa]] erdialdean kokatzen da, [[Iruñeko merindademerindadea]]arenren hegoaldeko muturrean eta [[Izarbeibar]]rean. Campanas eta Obanos elkartzen dituen errepideak [[Iruñerria]]rekin komunikatzen du udalerria. Obanosek lau auzo ditu, San Juan, San Lorentzo, San Martin eta San Salvador.
 
Herriak [[Legarda]]rekin egiten du muga iparraldean, [[Muruzabal]], [[Eneritz]] eta [[Añorbe]]rekin ekialdean, [[Gares]]ekin mendebaldean, eta [[Artaxoa]] eta [[Mendigorria]]rekin hegoaldean.
 
=== Klima eta landaredia ===
Obanosko klima mediterraneo-kontinentala da, [[Izarbeibar]]ko gainontzeko herriek duten klima bera. Haraneko lurrak oso emankorrak dira, Errobo ibaiaren urei esker. Ibai horretan mendietatik datozen hainbat errekastoren urek egiten dute bat. [[Negu]]ak hotzak dira eta [[uda]]k beroak, dena den, ez hegoalderago dagoen [[Nafarroako Erribera|Erriberan]]n bezain beroak. Urteko batez besteko tenperatura 13 eta 14 gradu artekoa eta prezipitazioak 500 eta 800mm bitartekoak dira (egun euritsuak aldakorrak dira garaieraren arabera, 70-90 egun batez beste).
 
Gizakia agertu aurretik, udalerrian ameztiak eta zumelak nagusi ziren. Ameztiak gunerik hezeenetan ziren. Baina, zoritxarrez, nekazaritzaren hedapena dela eta, gaur egun ez dago jatorrizko landarediaren arrastorik. Herriaren inguruko basoak, birlandaturiko pinu beltz eta lariziarren hektarea gutxi batzuek osatzen dituzte.
57. lerroa:
== Ondarea ==
[[Fitxategi:Obanos église.jpg|thumb|200px|San Joan bataiatzailearen eliza.]]
Obanosek, portiko ikusgarridun eta [[pizkundepizkundea|pizkundeko]]ko erretauladun eliza [[Arkitekturaarkitektura gotikogotikoa|gotikoa]] izan zuen. Eraikinaren egoera txarra zela eta, eta herriko biztanleria haztearekin batera, eliza berria eraiki zuten [[1912]]. urtean, San Joan bataiatzailearen eliza. Jatorrizko elizatik [[XIV. mendea|XIV. mendeko]] portada, dorrea eta Blankako Andrearen ganga nagusia kontserbatzen dira. Horrez gain, [[JoanesJuan Antxeta|Joanes Antxetaren]]ren [[XVII. mendea|XVII. mendeko]] erretaulako eskultura batzuk aurkitu daitezke. Eliza [[2007]]. urtean zaharberritu zuten.
 
Bestalde, San Lorentzo eta Salbatore baseliza, herriaren erdigunetik bi kilometrora kokatzen da, [[Iruña (argipena)|Iruña]] eta [[Gares]]ko errepideak Obanosera doan errepidearekin bat egiten duten tokitik gertu.
 
Eraikuntza zibilari dagokionez honako egiturak dira aipagarri:
70. lerroa:
== Politika ==
=== Udal hauteskundeak ===
Azken agintaldietan Obanosko alkatea [[1995]]ean sortutako ''Agrupación Nekeas'' herri ekimenekoa izan da. [[1999]]tik [[2007]]ra Fernando Lanas Guembek hartu zuen alkatetza. 1999an Nekeasek 3 zinegotzi lortu zituen eta [[UPNUnión del Pueblo Navarro|UPNk]]k hiru. 2003an Nekeasek 5, [[Ultreia (Obanosko taldea)|Ultreiak]] 1 eta UPNk 1<ref>[http://www.agrupacionnekeas.org/ Nekeasen webgunea].</ref>.
 
2007an talde hau izan zen aurkeztutako bakarra. Baliogabeko botoak 81 izan ziren (emandako guztien %15,20) eta 84 boto zuri(%18,58). Abstentzioa %24,29koa izan zen.
130. lerroa:
[[La Estellesa]] autobus konpainiak [[Aguilar Kodes]] eta [[Iruñea]] bitarteko autobus linea ustiatzen du. Lineak bi zerbitzu dauzka Aguilar Kodesko norantzan eta lau zerbitzu kontrako norabidean. Linearen ibilbidea honakoa da:
 
* [[Aguilar Kodes]] - [[Cabredo]] - [[Marañón|Marañon]] - [[Genevilla]] - [[Zuñiga]] - [[Antzin]] - [[Murieta]] - [[Lizarra]] - [[Villatuerta]] - [[Zirauki]] - [[Mañeru]] - [[Gares]] - [[Obanos]] - [[Legarda]] - [[Zizur Nagusia]] eta [[Iruñea]]
 
== Kultura ==
136. lerroa:
[[Nafarroa]]ko gobernuak onartutako [[Euskararen Foru Legea]]ren arabera Obanos eremu ez-euskalduneko udalerria da, eta hori dela eta, hizkuntza ofizial bakarra [[gaztelania]] da. [[2001]]eko erroldaren arabera, herritarren %5,97k zekien [[euskara]]z hitz egiten.
 
[[2008]]an [[IUEzker Batua (Espainia)|Nafarroako Ezker Batuak]] eta [[Nafarroa Bai]]k [[Euskararen Foru Legea]] aldatu eta gune mistoan udalerri gehiago sartzeko (horien artean Obanos) proposamena aurkeztu zuten [[Nafarroa]]ko legebiltzarrean. [[Unión del Pueblo Navarro|UPN]] ez beste talde guztien baiezko botoarekin proposamena aurrera aterako zela zirudienean, [[Nafarroako Alderdi Sozialista|PSN]] alderdiaren ustegabeko jarrera aldaketak atzera bota zuen gune mistoaren hedapena<ref>[http://www.euskarakultur.org/eke/accion/noticia.NoticiaViewPDF?noticia_id=16106&idIdioma=1 Euskarakultur.com webguneko albistea.]</ref>.
 
=== Jaialdiak ===
142. lerroa:
 
== Ikus, gainera ==
* [[Nafarroa Garaiko udalerrien zerrenda|Nafarroako udalerrien zerrenda]]
 
== Erreferentziak ==