John Adams: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Robota: Testu aldaketa automatikoa (-\{\{[Cc]ommons[ck]at\|(.*)\}\} +{{commonskat}}) |
t Robota: Birzuzenketak konpontzen |
||
3. lerroa:
| irudia = Johnadamsvp.flipped.jpg
| armarria = Seal Of The President Of The Unites States Of America.svg
| kargua = [[Ameriketako Estatu Batuak|Ameriketako Estatu Batuetako]] 2. [[Ameriketako Estatu Batuetako
| presidenteordea = [[Thomas Jefferson]]
| hasiera = [[1797]]
10. lerroa:
| ondorengoa = [[Thomas Jefferson]]
| armarria2 = US Vice President Seal.svg
| kargua2 = [[Ameriketako Estatu Batuak|Ameriketako Estatu Batuetako]] 1. [[Ameriketako Estatu Batuetako
| presidentea2 = [[George Washington]]
| hasiera2 = [[1789]]
16. lerroa:
| ondorengoa2 = [[Thomas Jefferson]]
| jaiodata = [[1735]]eko [[urriaren 30]]a
| jaiolekua = [[Braintree]], [[Massachusetts|Masachusets]], [[Ameriketako Estatu Batuak|AEB]]
| hildata = [[1826]]ko [[uztailaren 4]]a
| hillekua = [[Braintree]], [[Massachusetts|Masachusets]], [[Ameriketako Estatu Batuak|AEB]]
| alderdia = [[Alderdi Federalista (AEB)|Federalista]]
| ezkontidea = Abigail Smith Adams
| lanbidea = Abokatua
26. lerroa:
'''John Adams Jr'''. ([[1735]]ko [[urriaren 30]]a - [[1826]]ko [[uztailaren 4]]a) [[Ameriketako Estatu Batuak|AEBetako]] bigarren presidentea izan zen ([[1797]]-[[1801]]). AEBetako lehenengo presidenteordea ere izan zen ([[1789]]-[[1797]]).
1800ko iraultzan [[Thomas Jefferson]]ek garaitu zuen bigarren txanda batera aurkeztu zenean. Jefferson ere [[Washington
Adams ospetsua egin zen Ameriketako iraultzaren lehenengo garaietan. 1776Ko Massachussetsko Kontinenteko Kongresura bitartekari joan zen eta han Independentziaren Aldarrikapenaren sutsu egin zuen alde. Kongresuaren Europako ordezkari bezala, Britainia Handiarekiko bake ituneko negoziatzaile nagusienetako bat izan zen eta Amsterdamen mailegu garrantzitsuak lortu zituen.
35. lerroa:
== Gaztaroa ==
John Adams, [[1735]]ko [[urriaren 30]]ean jaio zen [[Massachusetts]]ko Braintreen, John eta Sussana Boylston Adamsen semerik zaharrena izanik, ([[Juliotar
Adams familia xumekoa izan zen, baina Ameriketara [[1630]]ean joan ziren kolono puritanoengandik espero zutenarekin bat egiten zuen. Migrazio Handiko puritanoek Bibliaren arabera bizi izaten zirela uste zuten. Estuardoen Ingalaterra [[Egipto]] zen eta haiek "ihes egin zuten israeldarrak ziren...Jainkorik gabekoentzako aterpea ezartzeko; ikearen gaineko hiria...". 1735ean, John Adams jaio zenean, predestinazio bezalako dogma puritanoek ez zuten inor asebetetzen eta haien praktiketako asko denboraren poderioz erlaxatu ziren, baina Adamsek askatasunaren eramaileak zirela uste zuen, larritasun handiko auzia, hain zuzen ere. Sinesten zuen balore-sistema bat zen; jarraitu nahi zuen eredu bat.
89. lerroa:
[[Thomas Jefferson]], [[Benjamin Franklin]], [[Robert R. Livingston]] eta [[Roger Sherman]]ekin batera komite baterako proposatu zuten, Independentzia aldarrikapen baten zirriborra egiteko. Jeffersonek idazki hori egin bazuen ere, Adams izan zen bultzatzaile nagusia eztabaidetan. Urte asko pasa eta gero, Jeffersonek Adams “Kongresuan aldarrikapenaren zutaberik sendoena; hark aurkituko zituen erasoen aurkako abokatu eta defendatzailerik handiena izan zela” esan zuen.
1777an, Adamsek [[Massachussets]]ko Gorte Nagusiko haren eserlekua utzi zuen [[gerra|guda]] eta [[artilleria]] batzordeko eta beste komite batzuetako buru izateko.
== Europan ==
123. lerroa:
Washingtonen adminiztrazioaren lehenengo urtean, Adams presidentearen titulu ofiziliari buruzko hilabetea iraun zuen eztabaida batean nahastu zen. Bera titulu handien alde zegoen: 'His majesty the president' (Berorren Maiestatea Presidentea) edo 'His High Mightiness' (Berorren Gorentasuna) bezalako tituluak. Hala ere, 'Estatu Batuetako Presidentea' titulu xumeak irabazi zuen eztabaida. Bere defentsa sutsuak eta pottolo izateak 'His Rotundity' (Berorren biribiltasuna) ezizena ekarri zioten.
Senatuko presidente zegoela, Adamsek 29 berdinketa-apurtzeko bozka erabili zituen, [[John C. Calhoun]]ek ia berdindu zuen marka, 28rekin. Bozka horiekin presidentearen izendatuak kentzeko presidentearen boterea babestu zuen eta hiriburuaren kokapenaren gainean izan zuen eragina. Behin batean, behintzat, bera kontrakoa zen arauen aurka bozkatzera limurtu zituen senatariak. Sarritan, [[Senatua]]n konferentziak ematen zituen prozedurari eta [[politika]]ri buruz. Adamsen ikuspuntu politikoak eta Senatuan izan zuen paper aktiboak [[Washington]]go administrazioaren kritikak ekarri zizkioten. Lehenengo agintaldiaren amaieran, isilduko zuen ebazpen batekin mehatxatu zuten; horren arabera prozedura eta politika kontuei buruz baino ezin izango zuela hitz egin, beraz, zorrotzago jokatzen hasi zen. Alderdi biak eratu zirenean, [[Alderdi Federalista (AEB)|Alderdi Federalistan]]
Adams presidenteorde egon zen bi agintaldiak, esperientzia etsigarriak izan ziren, bera bezalako gizon jakintsu, harroputz eta kementsu batentzat. Bere emazte Abigaili kexatu zitzaion: ''“Gure herriak, bere jakintasunean, gizakirik inoiz asmatu zuen kargurik hutsalena eman dit.”''
129. lerroa:
== 1796ko presidentetzarako hauteskundeak ==
[[1796]]ko hauteskundeak, lehendabizikoak izan ziren [[Lehen Alderdiaren Sistema]]n. Adams presidentetzarako [[Alderdi Federalista (AEB)|Alderdi Federalistaren]]
Adamsen arerioak, [[Virginia]]ko [[Thomas Jefferson]] [[estatu-idazkari]] ohia eta [[New York]]eko [[Aaron Burr]] senataria, hautagai Demokratiko-errepublikarrak izan ziren.
|