05:57, 18 martxoa 2013ko berrikusketa aldatu Addbot (eztabaida \| ekarpenak) 123.542 edits t Robota: hizkuntza arteko 33 lotura lekualdatzen; aurrerantzean Wikidata webgunean izango dira, d:q217527 orrian ← Aurreko ezberdintasuna		23:37, 15 apirila 2015ko berrikusketa aldatu desegin EnzaiBot (eztabaida \| ekarpenak) Bot-ak 252.705 edits t Robota: Birzuzenketak konpontzen Hurrengo ezberdintasuna →
7. lerroa: '''San Marko plaza''' ([[italiera]]z ''Piazza San Marco'', [[veneziera]]z ''Piasa San Marco'') [[Venezia]]ko espazio publiko nagusia da eta "[[plaza]]" izena daraman bakarra (beste plazek "campo" izena dute, ''Piazzetta'' eta ''Piazzale Roma'' plazak salbu). Piazzetta deritzona (''Piazza'' txikia), San Marko plaza aintzirarantz hedatzen den zatia da. Bi espazio hauek batera Veneziako erdigune politiko, sozial eta erlijiosoa osatzen dute. [[Trapezio]] itxura du eta 170 m luze da. Izena plazan dagoen [[San Marko basilika]]tik datorkio, bertan hobiratua baitago [[Marko Ebanjelaria\|San Marko]] ebanjelista. [[Napoleon Bonaparte]]k plaza honi buruz honakoa esan omen zuen: "Europako saloi dotoreena da" (''le plus élégant salon d'Europe''). 29. lerroa: Egun dagoen basilika hirugarrena da, [[1050]]-[[1094]] artean eraikia. Garai horretan, oraindik ere ''rio Batario' ubideak eta ''bacino di Palazzo'' ditxoak plaza mugatzen zuten. Horien lekuko da basilikaren ''porta d'acqua'' ate hormatua piazzettarantz, behiala uretara irteera zuzena zena. [[1156]]an, Vital II.a Michiel [[~~dogo~~dux\|dogoaren]]~~aren~~ agintaldian, ''rio Batario'' eta ditxoa lurrez estali ziren, eta Piazzetta sortu. Sebastian Zianiren dogoaldian, plaza hedatu egin zen eta San Geminiano eliza lekuz aldatu zen plazaren mendebaldea mugatzeko. Gainera, piazzettaren sarreran [[granito]]zko bi [[zutabe]] erraldoi ezarri ziren, jatorria [[~~Konstantinopolis~~Konstantinopla\|Konstantinopolisen]]en zutenak. Zutabe baten gainean [[lehoi]] hegaldun bat ezarri zen, San Marko ebanjelariaren ikurra. Beste zutabearen gainean San Todaroren estatua (Teodoro [[Amasya\|Amaseakoa]]) ezarri zen, Veneziako lehenengo zaindaria zena. Horrela, bitan zatitutako eremu bat eratu zen, bata basilikaren parean eta bestea jauregiaren alboan, garaipen-sarrera uretatik. [[1204]]an, [[Laugarren Gurutzada]]n [[Konstantinopla\|Konstantinopolis]] konkistatzean, veneziarrek [[haitzurdin]] eta artelan ugari bereganatu zituzten, basilika eta plaza bera apaindu ahal izateko. Garai honetan ezarri ziren basilikaren fatxadan "[[San Markoren Zaldiak]]" (''Cavalli di San Marco'') jatorrian Konstantinopoliseko hipodromoan zeudenak, eta basilikaren ertzean dauden "[[Tetrarkia\|Tetrarkak]]" (''gruppo dei Tetrarchi''). {\|align="center" \|[[Fitxategi:Venezia piazza s.Marco 2.JPG\|thumb\|250px\|Piazzetta]] 39. lerroa: [[1264]] plaza [[adreilu]]z zolatu zuten, arrain-hezurrean. [[1301]] eta [[1442]] artean, ''Palazzo Ducale'' jauregiak itxura gotortua galdu eta egungoa hartu zuen. [[1495]] eta [[1517]] artean, ''Procuratie Vecchie'' eta "Erloju-dorrea" (''Torre dell'Orologio'') eraiki ziren, eta eremuan geratzen ziren azken baratze eta saltokiak kendu. [[Jacopo Sansovino\|Sansovino]] izan zen plazaren itxura [[arkitektura ~~gotiko~~gotikoa\|gotikoa]] eraldatu zuena eta erromatar klasikotasuneko eredu bihurtu. [[1536]] eta [[1540]] artean, arkitekto honek ''Libreria'' eta kanpandorre azpiko ''Loggetta'' eraiki zituen. [[1582]] eta [[1640]] artean ''Procuratie Nuove'' delakoa eraiki zen. {\|align="right" \|[[Fitxategi:Venice02.jpg\|thumb\|170px\|San Marko kanpandorrea (''Campanile di San Marco'')]] 49. lerroa: [[1807]]an, Napoleonen agintaldian, San Geminiano eliza eraitsi eta ''Ala Napoleonica'' (edo ''Palazzo Reale'' edo ''Procuratie Nuovissime'') eraiki zen basilikaren kontrako aldean, plazaren behin betiko itxura emanez. [[1902]]ko [[uztailaren 14]]ko goizeko lehen orduan, kanpandorrea behera erori zen, [[Jacopo Sansovino\|Sansovinoren]]~~ren~~ ''Loggetta'' eta ''Libreria'' eraikinaren ertza suntsituz, baina basilika edo Palazzo Ducale ukitu gabe. [[1912]]an berdin-berdin berreraiki zuten, ''dov'era e com'era'' ("''zegoen lekuan, zen bezala''"). {{clear}}

San Marko plaza: berrikuspenen arteko aldeak