Puntu kardinal: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Addbot (eztabaida | ekarpenak)
t Robota: hizkuntza arteko 73 lotura lekualdatzen; aurrerantzean Wikidata webgunean izango dira, d:q23718 orrian
t Robota: Birzuzenketak konpontzen
2. lerroa:
'''Puntu kardinalak''' [[iparrorratz]]aren lau norabide nagusiak dira:
* [[Ipar]]ra edo Iparraldea
* [[Ekialde (geografikoa)|Ekialdea]]a edo Sortaldea
* [[Hego]]a edo Hegoalde
* [[Mendebalde (geografikoa)|Mendebaldea]]a edo Sartaldea
 
[[Lurra]]ren errotazio mugimendutik eratorriak diren lau norabideak dira, kartesiar erreferentzia-sistema bat osatzen dutena, orientazioa mapa batean edo lurraren azalean bertan irudikatzeko. Lau norabide hauek 90 graduko lau angelu eratzen dute, aldi berean, erdikariengatik banatuak direnak, ipar-mendebaldea, hego-mendebaldea, ipar-ekialdea eta hego-ekialdea eratuz. Gauza bera errepikatuz [[Haize-arrosa]] lortzen da, nabigazioan mendeetan zehar erabili izan dena eta lurrazalaren mugimenduko 32 norabide nagusiak hartzen dituena.
 
== Etimologia ==
Kardinal hitza [[kardo (Antzinako Erroma)cardo|kardo]] hitz latindarretik dator, [[erromatar hirihirigintza|erromatar hirietan]]etan, ipar-hego marraztutako kalea identifikatzen zuena eta hiriaren erditik igarotzen zena. Honek, benetan kardinala den puntu bakarra, etimologiaren aldetik behintzat, Iparraldeak izan beharko lukeela esan nahi du, eta, neurri txikiagoan, Hegoaldea. Puntu kardinaletatik, Iparraldea da orientazioaren norabidea identifikatzen duena, eta, beraz, irudizko zentzuan, pertsona batek iparra galdu duela esaten da galduta dagoenean edo norabidea galdu duenean. Dena dela, ideia honek, ia paradoxikoa dirudi, orientatzeko pertsonek, [[Ipar Hemisferioahemisferio|Ipar Hemisferioan]]n, lehenik Ekialdea, Mendebaldea edo Hegoaldea kokatzen dugun zentzuan, eguerdiko orduetan, Iparraldea hain argia ez den bitartean.
 
== Haize-arrosa ==
28. lerroa:
| EIE (ENE) || [[eki-ipar-ekialde]]a || 67,5°
|- bgcolor="#efefef"
| E (E) || [[Ekialde (geografikoa)|ekialdeaekialde]]a || 90°
|-
| EHE (ESE) || [[eki-hego-ekialde]]a || 112,5°
44. lerroa:
| MHM (WSW) || [[mendebal-hego-mendebalde]]a || 247,5°
|- bgcolor="#efefef"
| M (W) || [[mendebalde (geografikoa)|mendebaldea]]a || 270°
|-
| MIM (WNW) || [[mendebal-ipar-mendebalde]]a || 292,5°