Auvernia: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
tNo edit summary
t Robota: Birzuzenketak konpontzen
26. lerroa:
[[Fitxategi:Pays d'Auvergne map-fr.svg|thumb|left|250px|Auverniaren mapa]]
=== Orografia ===
[[Erdialdeko Mendigunea (Frantzia)|Massif CentralCentralaren]]aren erdian, era askotako erliebeak ageri dira Auvernia zaharrean: mendi altuago ([[Velay]], [[Mezenc]], [[Gerbier]]; Cantal, Dore) nahiz baxuagoen ([[Limagne]], [[Borboierria|Bourbonnais]]) tartean haran hertsiak eta ordokiak. [[Miozeno]]an izandako erupzio bolkaniko indartsuek egituraturiko lurralde nahiko higatua da. Jatorri bolkanikoko aintzirak daude: ([[Aydat]], [[Chambon]], [[Pavin]]).
 
=== Klima ===
32. lerroa:
 
=== Mugakideak ===
Iparraldean [[ErdialdeaCentre-Val (Frantzia)de Loire|Erdialdea]] eta [[Borgoina]], hegoaldean [[Midi-Pyrénées]] eta [[Languedoc-Roussillon]], ekialdean [[Rhône-Alpeak]] eta mendebaldean [[Limousin]] eskualde mugakideak ditu gaur egun.
 
=== Departamenduak ===
45. lerroa:
== Biztanleria eta ekonomia ==
[[Fitxategi:Costume_traditonnel_france_Auvergne_grand_01.jpg|Auverniako emakume baten jantzi tradizionala|thumb|180px]]
Emigrazio lurraldea, [[XX. mendemendea]]ann biztanleriaren % 15-20 galdu du Auverniak (1.558.000 biztanle. 1886an, 1.247.000 1927an), Clermont-Ferrand bezalako hiria neurri handian handitu den arren (37.000 biztanle. 1872an, 112.000 1927an). Ordokiak jendetsu izanagatik, mendialdeko biztanleria izugarri murriztu da (1954tik aurrera, % 4 gutxiago urtero). [[Nekazaritza]] tradizionalak etengabeko krisia izan du, ustiakuntza modernoak bideratu diren arte. Nekazaritza eta abeltzaintzako langileria % 26,4 da (% 42 1954an). Industrian % 26,3: burdingintza eta industria tradizionalak (ehun, jantzi, larrukiak) atzera ari diren neurrian, mekanika eta elektrizitate, automobilak eta hegazkingintza garatu dira azkenaldi honetan. Zerbitzuak (% 37,1), turismoak eta merkataritzak osatzen dituzte nagusiki. [[Michelin]]ek lehen mailako industria hiria bihurtu du Clermont-Ferrand.
 
== Historia ==
Auverniar [[galiargalia]]renrren ([[Vercingetorix]]) lurraldea izan zen. Akitaniako lurraldea izan zen [[IV. mendemendea|IV. mendetik]]tik aurrera. Akitaniarren mendeko konderri bihurturik ([[979]]), ingelesen mendean egon zen aurrerantzean. [[1115]]etik aurrera, bitan banatu zuten Auvernia: ''[[Auverniako Dofinerria]] ''eta ''[[Auverniako Konderria]].'' Azken hau bitan banatu zen [[San Luis erregea]]ren garaian: lehena dukerri bihurtu zen [[1360]]an eta Frantziako koroaren esku geratu zen [[1531]]. urtean; bigarrena [[La Tour d´Auvergne]] etxekoen mende geratu zen eta [[1610]]. urtean igaro zen Frantziako koroara. [[Luis XIV.a Frantziakoa|Luis XIV.a]] erregeak [[Les Grands Jours d´Auvergne]] auzi-epaia antolatu zuen Clermont hirian (1665-1666), ''La Fronde ''delako altxamenduaren ondoren, bertako jaunek erakutsitako tirano portaera epaitzeko.
 
== Hizkuntzak ==
57. lerroa:
 
== Ikus, gainera ==
* [[Frantziako eskualdeeskualdeak]]ak
 
== Kanpo loturak ==