Montenegro: berrikuspenen arteko aldeak

| izenak = [[Filip Vujanović|Filip Vujanovic]]<br />[[Milo Dukanovic]]

'''Montenegro'''<ref name="Euskaltzaindia">{{erreferentzia|url=http://www.euskaltzaindia.net/dok/arauak/Araua_0038.pdf|egilea=[[Euskaltzaindia]]|izenburua=38. araua: Munduko estatu-izenak, herritarren izenak, hizkuntza ofizialak eta hiriburuak}}</ref> ([[montenegroera]]z ''Crna Gora, Црна Гора'' {{ahoskera|CrnaGora.ogg|entzun}} - Mendi Beltza) [[Balkanak|Balkanen penintsulako]] errepublika da, [[Adriatikoa|Itsaso AdriatikoaAdriatikoaren]]ren ertzean kokatua. [[Serbia]]rekin batera, [[Serbia eta Montenegro]]ko estatua sortu zuen [[2003]]tik [[2006]]ra.

Montenegro [[Balkanak|Balkanetan]] kokatua dago. [[Laukizuzen]] antzeko itxura duen lurraldea da eta mugakide ditu hegoaldean [[Adriatikoa|Itsaso Adriatikoa]], mendebaldean [[Kroazia]] eta [[Bosnia-Herzegovina]], iparraldean [[Serbia]], ipar-ekialdean [[Kosovo]] eta hego-ekialdean [[Albania]].

Montenegroko lehenengo biztanleak iliriarrak izan ziren. [[9|K. o. 9]]. urtean [[Erroma]]tarrek konkistatu zuten, eta [[Iliricum]] probintzian sartu zuten. Historialarien arabera, [[IV. mendemendea|IV. menderako]]rako erabat erromatartuta zegoen, eta [[latin]]a zen eguneroko hizkuntza.

Tribu eslaviarrek eta iliriar erromatartuen ondorengoek [[Duklja]]ko dukerria sortu zuten. 1077an [[Gregorio VII.a]] [[aita santu]]ak dukerria onartu zuen eta Mihailo Vojislavljević bihurtu zen bertako errege. Bertatik sortu zen Serbiako Printzerri Handia, [[Stefan Nemanja]]ren gidaritzapean, eta [[Zeta Printzerria]] izena eman zitzaion. [[1360]] hamarkadarako estatu independentea zen eta [[Otomandar Inperioa|Inperio otomandarraotomandarrak]]k inguruan eragin handia zuen arren, ez zuen inoiz Zeta Printzerria bereganatu. Kostaldea, hala ere, [[Venezia]]ko Errepublikak kontrolatu zuen 1470etik 1797ra arte. Garai horretan sortu zen Montenegro izena.

[[LehenengoLehen Mundu Gerra|Lehenengo Mundu Gerran]]n aliatuen alde agertu zen. [[Austria-HungariaHungariako Inperioa|Austria-Hungariako]]ko inperioak bere kontrolpean izan zuen [[1918]]ra arte. Urte horretan Montenegro eta [[Serbia]]ko erresumaren arteko batasuna bultzatu zen [[Podgorica]]ko batzarrean. [[Bigarren Mundu Gerra]]n [[Italia]]k bereganatu eta Kotor eremuan sartu zuen. Lurralde horietan jatorri italiarreko populazioa zegoela eta Italiako erresumara anexionatu zuen.

[[1945]]etik [[1992]]ra Montenegro [[Jugoslavia|Jugoslaviako Errepublika Federal Sozialistaren]] barnean egon zen. Federazioa osatzen zuten sei errepublika subiranoetako bat zen eta [[Podgorica]] hiriburuak, garai hartan, [[Podgorica|Titograd]] izena izan zuen, Jugoslaviako agintari [[Tito|Josip Broz Titoren]] omenez. [[1992]]an [[Jugoslaviaren desegitea|Jugoslavia desegin]] zen eta Montenegroko biztanleek erreferendum bidez Serbiarekin batera jarraitzea erabaki zuten, [[Serbia eta Montenegro|Serbia-Montenegro]] deituriko estatuaren baitan. Erreferendum horretan parte hartzea txikia izan zen, musulmanek, albaniarrek eta gutxiengo katolikoak abstentzioaren alde egin zuten eta. Batasunaren aurkakoen arabera, propaganda ofiziala desegokia izan zen, federazioaren aldeko botoa emateko deia ezkutatzen baitzen horren azpian.

[[1996]]an Serbiarekin jarraitzea erabaki zuen bertako gobernuak. Hala ere, ekonomia eta moneta politika berezia erabili zuen, lehenik marko alemaniarra eta geroago [[euro]]a hartuz. Montenegroko gobernuan gero eta argiago izan zen independentziaren aldeko jarrera, Montenegroko Aliantza Liberalak gehiengoa zeukan eta. [[2006]]ko [[maiatzaren 21]]ean egindako erreferendumean herritarren %55ak Serbiatik bereiztea erabaki zuten. Independentzia hori Serbiak eta NBEko kide gehienek onartu zuten. [[2006]]ko [[ekainaren 28]]an [[NBENazio Batuen Erakundea|NBEko]]ko kide izaera onartu zitzaion.

* [[Bar, (Montenegro)|Bar]]

{{legend|#26D600|[[Musulman (naziotasunanazionalitatea)|Musulmanak]]}}

[[2003]]ko erroldaren arabera, errepublikaren talde [[etnikoetnia|etnikoak]]ak honakoak dira: