Burdingintza: berrikuspenen arteko aldeak

Siderurgiaren historia [[historiaurre]]an hasten da. Aurkitutako lehenengo [[burdina]]zko tresnak K.a. 5. milurtekokoak [[Iran]]en eta K.a. 2. milurtekokoak [[TxinaTxinako Herri Errepublika|Txinan]]n, [[meteorito]]etako burdin-nikelez eginda daude. Oraindik ez da ezagutzen noiz hasi zen mineraletatik, burdinaren urtzea, baina K.a. 2. milurtekoaren bukaeran burdina Txinatik [[Saharaz hegoaldehegoaldeko Afrika|Saharaz hegoaldera]]ra ekoizten zen. Burdina forjatuaren erabilera K.a. 1. milurtekoan ezaguna zen. [[Erdi Aroa]]n zehar urtutako burdinatik burdin forjatua egiteko metodoak aurkitu ziren, fintzeko forjak erabiliz. Prozesu guzti hauetarako [[erregai]] modura [[ikatzharrikatz|egur-ikatza]] beharrezkoa zen.

[[Arrabio]]ak baino [[karbono]] gutxiago eta burdin forjatuak baino gehiago duen [[altzairu]]a, [[AntzinaroAntzinaroa]]ann ekoiztu zen lehenengoz. Burdin barren zementazio prozesuaren bidez, altzairua ekoizteko metodoak XVII. mendean asmatu ziren. [[Industria Iraultza]]n, egur-ikatza gabe burdin barrak ekoizteko moduak aurkitu ziren eta gerora altzairua ekoizteko erabili ziren. 1850ko hamarkadaren bukaeran Henry Bessemer altzairua egiteko prozesu berri bat asmatu zuen, prozesu honetan airea urtutako arrabiotik pasaraziz altzairu gozoa ekoiztuz. Hau eta XIX. mende eta aurrerako prozesuek burdin forjatuaren ekoizpenari bukaera eman zioten.

Meteorito burdina (kontaktatu baino lehenagoko) [[Ipar Amerika]]n tresna moduan erabiltzen zuten. 1000. urtea inguru hasita [[Groenlandia]]ko Qaanaaqko jendeak [[arpoi]]ak, [[labana]]k eta ahodun beste tresnak York lurmuturreko meteoritoetatik egiten hasi ziren. Normalean metalezko [[ilar]] tamainako zatiak hotzean kolpatzen ziren diskoak bihurtu arte eta gero hezurrezko euskarri batean bateratzen ziren. Tresna hauek [[ArtikoArtikoa|Artikoko]]ko beste jendeekin trukatzeko ere erabiltzen ziren: Yorkeko lurmuturreko meteoritoarekin egindako tresnak handik 1.600 kilometroetara aurkitu izan dira. Robert Peary, Amerikako esploratzaileak, meteoritoko zatirik handiena New York hiriko Historia Naturaleko Museo Amerikarrera eraman zuenean, 1897an, oraindik 33 tona inguru pisatzen zuen. Meteorito burdinaren erabilera beranduetako beste adibide bat K.o. 1000 inguruko Suedian aurkitutako zeio bat da.