Anu: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Addbot (eztabaida | ekarpenak)
t Robota: hizkuntza arteko 41 lotura lekualdatzen; aurrerantzean Wikidata webgunean izango dira, d:q188536 orrian
t Robota: Birzuzenketak konpontzen
2. lerroa:
 
== Deskribapena ==
[[SumertarSumer]]rektarrek ''An'' deitzen zuten ([[akadakadiar Inperioa|akadiar]]iar eta babiloniarrentzat '''Anu'''). Izan ere ''An''ek, [[sumeriera]]z, hain zuzen ere, zerua esan nahi du. [[Enki]] eta [[Enlil]]ekin batera jainko nagusien '''Sumertar Hirukoa''' eratzen du. Uste denez, hasiera batean ([[K. a. XXV. mendea|K. a. 2500]]. urtea baino lehenago), sumertar panteoiko jainkorik garrantzitsuena zen, baina gero, akadiar eta babiloniar garaian, garrantzia galtzen joan zen eta Enki edo Enlilengatik ordeztua izan zen, eta ondoren, tokiko jainko ezberdinengatik ([[Marduk]], [[Assur (mitologia)|Assur]]...). Guzti hau gora-behera, paper nagusi bat izan zuen beti panteoi guztietan [[demiurgo]] edo [[Unibertso]]ko jatorrizko jainko bezala, bere ezaugarri zehatzak sekula oso zehaztuak egon ez ziren arren. [[Elezahar]]rak, [[Anshar]] eta [[Kishar]]rren semea zela dio, eta bera izan zen "lau haizeen boterea" edo "Anuren boterea" Marduki eman ziona [[Tiamat]]i aurre egiteko ([[Enuma Elish]] olerkian kontatua), Ansharrek bake misio batean bidalia izan ondoren, non huts egin zuen. Bere gurtza toki nagusia [[Uruk]] izan zen, eta bere jarraitzaileak, nagusiki Annunaki edo Anunnak ziren. Enlilekin batera, zenbait jainkori, eragineko bere lurraldeak ematen dizkiete.
 
== Mitologia ==
Hasieran, elezaharraren arabera, itsasoko ura, ibaietako ura eta lainoa gorputz bakar batean nahastuak zeuden, eta horietako bakoitza hiru jainkok pertsonifikatzen zuen. Tiamat ama, [[Apsu]] aita eta [[Mummu]] [[bisir]]ra. Itsasoko eta ibaietako urek [[Lahmu]] eta [[Lahamu]] sortu zituzten, sedimentua (lurra, lokatza) irudikatzen zuten jainkoak, eta hauek, aldi berean, Anshar eta Kishar sortu zituzten (Lahmu eta Lahamu edo Apsu eta Tiamaten semeak diren batere argi ez dagoen arren), bi ostertzak, Zeru Guztia eta Lur Guztiaren mugak, eta hauek, aldi berean, '''An''' edo '''Anu''' sortu zuten. Hasiera batean Zerua eta Lurra lotuta zeuden, eta jatorrizko ozeanotik altxa zen mendi bat izan ziren. Bere oinarria lurrean zuen mendiak, Zerua ukitu zuen. Anu zerua zen eta '''Ki'''/'''Ninhursag''' Lurra. [[Nammu]], Kiren ama, Lurra inguratzen zuen jatorrizko ozeanoa zen, jatorrizko [[kaos (argipena)|kaosa]]a. Anuk eta Kik seme bat izan zuten, Enlil (''En''ek "Jauna" esan nahi du eta ''lil''ek "airekoa", hau da, Enlilek Aireko Jauna esan nahi duela) nork, jaiotzean, zerua eta lurra banatu zituen, eta horrela eguna sortu zen.
 
=== Bere seme-alabak ===
14. lerroa:
 
== Anu jainkosa zeltarra ==
Zelten mitologian ere badago Anu izeneko jainkosa bat. Dana edo Danuren dontzeila forma da, Danu ama forma eta Badb atso forma direlarik. Anu ugalkortasuna, ugaritasuna eta oparotasunaren jainkosa da. Bere ikurretako bat [[Ilargialdi|Ilgora]] da. Batzuetan, [[Aine]] bezalako beste jainkosa batzuekin lotu edo nahasten da.
 
== Ikus, gainera ==