Akupuntura: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
No edit summary |
|||
1. lerroa:
[[Fitxategi:Acupuncture1-1.jpg|thumb|alt=|Akupuntura]]
[[Fitxategi:ChineseMedecine.JPG|thumb|alt= [[Acupuncture]] needle.| Akupunturako puntu eta meridianoen mapa, Ming Dinastia]]
== Historia ==
Medikuntza txinatarra filosofiarekin oso loturik dago, eta gizakiaren kontzepzio globala du; organoen azalpenez gainera, arimarenak ere kontuan hartzen ditu, beraz. Eskema anatomiko txinatarraren arabera, «King» edo meridiano izeneko hamabi bidek zeharkatzen dute gorputza; bide horiek organoen arteko lotura dira, eta odola dabil haietatik, norabide bakarrean. Odola «pneuma» edo bizi-energiak bultzatzen du. Hamabi meridiano horien artetik seik «Yang» izaera dute: gorputz-ataletan sortu eta haien kanpoaldetik igotzen dira. Beste seiek, ostera, «Yin» izaera dute: enborrean sortu eta gorputz-ataletarantz doaz haien barnealdetik. ▼
Akupuntura oso antzinakoa da, Kristo aurreko VI. mendean hasi baitzen. Kontakizunek diotenez, Fu Si enperadorea izan zen aitzindaria. Wang-Wei sendagile txinatarrak, 1027. urtean, brontzezko bi gizaki-eskultura egin zituen, eta bertan 600 puntutxo zulatu, hasieran aipatutako hamabi meridianoen arabera. Mende batzuk geroago (1280-1368 bitartean), bi bide berri, lehen aipatutako erdiko biak, erantsi zituen Hu Tie-ping medikuak, eta 693 puntu ezarri zituen. Harrezkero, sistema hori erabiltzen da, baina 100 baino ez dira oinarrizkotzat jotako puntuak, eta gainerakoak lagungarriak dira.▼
== Oinarri filosofikoa ==
▲[[Medikuntza]] txinatarra
== Teknika ==
Txinatarren mundu-ikuskeraren arabera, bi indar kontrajarri daude bai izadian eta bai gizakiarengan, eta indar bi horien arteko orekak mantentzen du giza organismoa osasuntsu. Yang indarra positiboa da, bultzatzailea, hipertentsiboa eta pizgarria; Yin indarra, bestetik, negatiboa da, geldiarazlea, lasaigarria eta hipotentsiboa. Goian aipatutako hamabi meridianoez gainera, bi lerro daude erdian, bata indar fisiko, moral eta intelektualaren gidaria, eta bestea gorputzaren behealdeko organoen funtzioak gidatzen dituena. Pneuma edo bizi-energiaren zirkulazio txarrak bestelako organoei eragiten die, eta horrela sortzen dira eritasunak. Puntu jakinetan orratzak jarriz, zirkulazio-oreka berrezartzen da, eta eritasuna sendatu egiten da. Bi orratz-mota erabiltzen dira, urrezkoak eta zilarrezkoak. Urrezkoek Yang eragin pizgarria dute, eta zilarrezkoek Yin eragin lasaigarria.
Gaur egun, bai Txinan eta bai Mendebaldean, [[altzairu]] herdoilgaitzeko orratzak erabiltzen dira. Akupunturaren eragin onuragarria azaltzeko ematen diren azalpenen artean, hau da hedatuena: orratzaren ziztadak narritadura eragiten du, azalaren, odol-bideen,
▲Akupuntura oso antzinakoa da, Kristo aurreko VI. mendean hasi baitzen. Kontakizunek diotenez, Fu Si enperadorea izan zen aitzindaria. Wang-Wei sendagile txinatarrak, 1027. urtean, brontzezko bi gizaki-eskultura egin zituen, eta bertan 600 puntutxo zulatu, hasieran aipatutako hamabi meridianoen arabera. Mende batzuk geroago (1280-1368 bitartean), bi bide berri, lehen aipatutako erdiko biak, erantsi zituen Hu Tie-ping medikuak, eta 693 puntu ezarri zituen. Harrezkero, sistema hori erabiltzen da, baina 100 baino ez dira oinarrizkotzat jotako puntuak, eta gainerakoak lagungarriak dira.
== Erreferentziak ==
{{ lur | data=2011/12/26}}
| |||