Siriako historia: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Xirkan (eztabaida | ekarpenak)
Xirkan (eztabaida | ekarpenak)
28. lerroa:
[[Bigarren Mundu Gerra]]ko Frantziaren porrotarekin batera ([[1940]]), Siria [[Vichyko gobernua]]ren menpe geratu zen, harik eta [[1941]]eko uztailean [[Erresuma Batua]]k eta [[Frantzia Askea]]k herrialdea hartu zuten arte. [[Georges Catroux]] jeneral frantsesak, Frantzia Askearen izenean, lurraldearen burujabetasuna agindu zien siriarrei, baina tropak bertan geratu ziren. Bigarren Mundu Gerra amaitu zenean, Frantziako gudarosteak uko egin zion lurraldea uzteari, baina azkenik, [[NBE]]ren aginduz, [[1946]]ko apirilean, Frantzia eta Britainia Handiko armadak Siriatik joan ziren.
 
== AdibSiriaren Shishakliburujabetasuna ==
Etnia eta erlijio aniztasuna, eta gizarte mailen arteko alde handiak zirela eta, estatu berria ez zen oso egonkorra. Agintarien artean, Damaskoko burgesia [[Saudi Arabia]]ren politika [[Panarabismo|panarabiarraren]] aldekoa zen, eta Alepokoa, berriz, [[Irak]]en aldekoa. [[Israel]]go estatuaren sorrerari jarraitu zitzaion [[1948ko Arabiar-israeldar Gerra|1948ko Gerran]] galtzaile atera izanak Siriako gobernuarekiko aurkakotasuna areagotu zuen. [[1949]]an, hilabete gutxiren buruan, hiru estatu kolpe izan ziren, eta [[1951]]ko azaroan, [[Adib Shishakli]] koronelak aginpide osoa eskuratu zuen.
Hainbat [[estatu kolpe]]ren ostean, [[Adib Shishakli]] koronelak boterea [[1949]]ko abenduan hartu zuen. [[1951]]n bere burua presidente izendatu zuen eta legebiltzarra bertan behera utzi.
 
Bai [[Erresuma Batua]]k bai [[Ameriketako Estatu Batuak|Ameriketako Estatu Batuek]] laguntza ederrahandia eman zioten Adib Shishakliri. Horrela, [[Palestina]]ko gatazka amaitzea espero zuten. AEBek [[1948ko Arabiar-Israeli Gerra]]ko pelestinar errefuxiatuak Sirian kokatu nahi zituzten. Horretarako, AEBak 400.000.000 dolar ordaintzeko prest agertu zen 1952an[[1952]]an, 500.000 palestinar [[Jazira]] lautadan kokatuz gero. Siriako ezkertiarrek, [[Arabiar Alderdi Sozialista]]k eta [[Ba'athBaath AlderdiaAlderdi Arabiar Sozialista|Baath Alderdiak]]k, gogor kritikatu zuten horrelako akordioa, palestinarren bueltatzeko eskubidea saltzen ari zelakoan. Aipatutako bi alderdien bat egitean, Shishaklik Mendebaldeko eskaintzei muzin egin behar izan zien.
 
Beste estatu kolpe baten bidez, [[1954]]an Shishakli boteretik kendu zuten. Hala ere, armadaren arteko desadostasunek herrialdearen eziraunkortasuna eragiten zuten. [[1956]]ko [[Suezko krisialdia]]ren ostean, [[Gamal Abdel Nasser]] [[Egipto]]ko presidentearen lidergoak Egiptorekin bat egitearen aldeko korrontea sortu zuen Sirian. Honela, [[1958]]ko [[otsailaren 1]]ean, [[Arabiar Errepublika Batua]] sortu zen.