Italiako Erresuma (1861-1946): berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t «Flag_of_Austria-Hungary_1869-1918.svg» fitxategiaren ordez «Flag_of_Austria-Hungary_(1869-1918).svg» jarri da (eragilea: JurgenNL; arrazoia: File renamed: File renaming criterion #6: Harmonize file nam...
Xirkan (eztabaida | ekarpenak)
tNo edit summary
60. lerroa:
| hizkuntza= Italiera
}}
'''Italiako Erresuma'''<ref>EIMA: [http://www.hezkuntza.ejgv.euskadi.net/r43-573/eu/contenidos/informacion/dih/eu_5490/adjuntos/estilo_liburua/ONOMASTIKA/IZEN%20ZERRENDAK.pdf ''Eskola-liburuetako onomastikaren, gertaera historikoen eta artelanen izenak. Zerrendak''].</ref>, [[1861]]ean [[Italiako errege]] koroatu zen [[Vittorio Emmanuele II.a]] buru zuen [[Italiaren bateraketa]]ren ([[1848]]-[[1870]]) ondoren sortu zen estatua izan zen. Italiako Erresumak, bi mundu gerretan parte hartu zuen. Hain zuzen ere, [[Bigarren Mundu Gerra|Bigarrenean]] parte hartu izanak eraman zuen desagerpenera, [[1946]]an erreferendum bat egin ondoren, non errepublika sistema garaile irten zen monarkikoaren aurrean, azken honek, gerran zehar galdu zuen ospearen ondorioz. Azkenik, [[1946]]ko [[ekainak 2]]an, [[Italia]]koItaliako errepublikaErrepublika aldarrikatu zen.
 
== Historia ==
[[Fitxategi:VictorEm.JPG|thumb|200px|left|Vittorio Emmanuele II.a, Italiako lehen erregea]]
[[1849]]an, [[Vittorio Emmanuele II.a]], [[Sardiniako Erresuma|Sardiniako]] errege eta [[Savoiako dukerria|Savoiako]] duke]] koroatua izan zen. Errege hau izan zen, penintsularen zati gehienaren bateraketaren buru izan ondoren, [[1861]]ean Italiako errege koroatua izatea lortu zuena. Honen biloba [[VittorioViktor EmmanueleEmanuel III.a Italiakoa|Viktor Emanuel III.ak]]k [[1946]]ko maiatzean [[HumbertoHunberto II.a Italiakoa|Hunberto II.a]] oinordekoaren mesedetan utzi zuen tronua. Urte bereko ekainean errepublika aldarrikatua zen.
 
[[1861]]etik [[1922]] arte, Italia, sufragio mugatuen bidez aukeratutako legebiltzar bat zuen [[monarkia konstituzional]]a izan zen (lehen gizonezkoen sufragio unibertsala [[1913]]an egin zen). [[Lehen Mundu Gerra]]n lortutako garaipenaren ondoren, Italiak bere lurraldea hedatu zuen, ordura arte [[Austriar-Hungariar Inperioa]]renak ziren lurraldeekin: [[Trieste]], [[Trentoko probintzia autonomoa|Trentino]], [[Bozen-Hego Tiroleko probintzia autonomoa|Hegoaldeko Tirol]] eta [[Istria]]
 
=== 1922tik 1943 arte ===
* Artikulu nagusia: [[Italia faxista]]
 
[[Diktadura]] faxista bihurtu zen, [[Benito Mussolini]] lehen ministro bezala zuena.
 
76 ⟶ 74 lerroa:
 
== Hegoaldeko Erresuma ==
Hegoaldeko Erresuma ({{lang-it|Regno del Sud}}), [[1943]]ko iraila eta [[1944]]ko ekaina arteko garaia ezagutzen da, [[VittorioViktor EmmanueleEmanuel III.a Italiakoa|Viktor Emanuel III.a]] erregea eta [[Pietro Badoglio]] [[Brindisi]]n ezarri zirenean, aliatuek hartutako lurraldea. Garai hau, Italiako Errepublikaren aldarrikapenarekin amaitzen dena, beste lautan banatzen da.
 
* Erregeartea: [[1943]]ko irailak 8ko arratsaldetik, Badogliok, aliatuekin armistizioa adierazten zuen aldarrikapena egin zuenean, VittorioViktor EmmanueleEmanuel III.ak [[Erroma]]tik ihes egin zuen unearekin bat egin zuena, erregea eta bere familia Brindisin agertu ziren arte.
* Italiako Erresuma: hiriburua [[Bari]]n zuena, [[1943]]ko irailak 9tik [[1944]]ko ekainak 4rarte
* [[HumbertoHunberto II.a Italiakoa|Hunberto II.a]] printzearen erregeordetza: [[1944]]ko ekainak 5etik [[1946]]ko maiatzak 9 arte.
* [[HumbertoHunberto II.a]]renaren erregealdia: [[1946]]ko maiatzak 9tik ekainak 2 arte, erregea, Errepublika aldarrikatu ondoren erbesteratu zenean.
 
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda}}
 
{{commonskat}}
 
{{erreferentzia_zerrenda}}
 
[[Kategoria:Italiako historia]]