Enigma (kriptografia): berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
+ pl medal
No edit summary
1. lerroa:
[[Irudi:enigma.jpg|thumb|right|250px|Enigma makina]]
'''Enigma''' zifratu rotatibozkoerrotatibozko makina bat da, zifratzeko nahiz deszifratzeko balio du.
[[Alexander Koch]] holandarra asmatu zuen, geroago [[Arthur Scherbius]] Germaniarra patentea lortu eta hainbat aurrerapen egiteko.
1920an hasi zen erabiltzen
[[TYPEX]] edo SYGABA beste Enigmaren izen batzuk dira, beste herrialde batzuetan erabiliak. Ingalaterran eta Amerikan hurrenenez hurren.
Bere funtzionamendua elektriko-mekanikoa dela esan genezake, teklatuaren bidez hizkiak sartu eta makinaren barruko mekanismoekin hizkien ordezkapenak egiten ziren. Beraz, ordezkatze metodoa erabiltzen dela esan genezake (fluxuzko zifratzea).
 
1920an hasi zen erabiltzen [[TYPEX]] edo SYGABA beste Enigmaren izen batzuk dira, beste herrialde batzuetan erabiliak. Ingalaterran eta Amerikan hurrenenez hurren. Bere funtzionamendua elektriko-mekanikoa dela esan genezake, teklatuaren bidez hizkiak sartu eta makinaren barruko mekanismoekin hizkien ordezkapenak egiten ziren. Beraz, ordezkatze metodoa erabiltzen dela esan genezake (fluxuzko zifratzea).
 
== Historia ==
 
[[Espainiako Gerra Zibila|Espainiako Gerra zibileanZibil]]ean erabilitako makina izan zen (bertsio bat). Eta baita gerra handiago batean ere, 2.[[Bigarren munduMundu gerranGerra]]n hain zuzen. Bertan bere zifratzea apurtua izan zen eta horren ondorioz oso garrantzitsuak ziren mezuak deszifratuak izan ziren.
 
Naziak[[Nazismo|Naziek]] gerra galtzeko arrazoi handi bat izan zela uste da.
Gerra zibilean erabilitako makina izan zen (bertsio bat). Eta baita gerra handiago batean ere, 2. mundu gerran hain zuzen. Bertan bere zifratzea apurtua izan zen eta horren ondorioz oso garrantzitsuak ziren mezuak deszifratuak izan ziren.
Naziak gerra galtzeko arrazoi handi bat izan zela uste da.
 
Germaniarrek, Enigma makinaren zifratzea apurtu ezin zela pentsatzen zuten baina hori ez zela horrela laster konturatu ziren. Polakoak intertzeptatu zuten Enigma antzeko makina bat germaniarrek Berlinetik Varsoviara bidali zutenean. Ez zen enigma makina bera baina bertsio militarren makinaren ideia bat izateko balio izan zuen. [[Marian Rejewski]] Polakoak izan zen makinaren funtzionamendua nola zihoan ikusi zuenak matematikazko eta estatistikazko metodoak erabilita.
18 ⟶ 16 lerroa:
Esaterako: QRSQRS mezua zifratu ondoren JXDRFT sortzen zela ikusi zuen. Beraz J eta R, X eta F, D eta T hizkiak enkadenatuak zeudela ikusi zuen.
 
Hori egin ondoren ''Bomba'' izeneko makina paralelo bat eraiki zuen.
Orain konbinazioak gutxiagoak ziren beraz eskuz egin ahal ziren.