Termopiletako gudua: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
No edit summary |
|||
21. lerroa:
'''Termopiletako gudua''' ([[antzinako greziera]]z: Θερμοπύλαι) [[Mediar Gerrak|Bigarren Mediar Gerran]] zehar [[Esparta]] buru zuten [[Antzinako Grezia|Greziar Estatu Hiriak]] eta [[Xerxes I.a]] enperadorearen [[Akemenestar Inperioa|Persiar Inperioaren]] arteko gudua izan zen<ref>{{Erreferentzia | abizena1=Bradford | izena1=Ernle | izenburua=Thermopylae: The Battle for the West | argitaletxea=Da Capo Press | urtea=[[2004]] | isbn=0306813602}}</ref>.
Gudua [[Termopilak|Termopiletan]] ([[euskara]]z ''Ate Beroak'' - θερμός,-ή,-όν ''bero'' eta Πύλη,ης ''ate'' hitzen lotunea; bertan zeuden erreka beroak zirela eta) [[k. a. 480]]ko abuztu edo irailean egin zuten eta hiru egun iraun zuen, [[Artemisioko gudua]] egiten ari
Persiarrek [[Mediar Gerrak|Lehenengo Mediar Gerran]] [[Maratongo gudua]]n [[Atenas]]ek menderatuak izan ondoren, erantzun berantiar hau prestatu zuten. [[Xerxes I.a]]k armada izugarria prestatu zuen [[Grezia]] osoa konkistatzeko eta armada
[[K. a. 480]]ko [[uda]]n 7.000 laguneko armadak iparralderantz jo zuen Artemisioko pasabidea blokeatzeko asmotan. Persiar armada, egungo adituen arabera 300.000 lagunek osatua, abuztuaren bukaeran edo irailaren hasieran heldu zen Termopiletara. Greziarrek zazpi egunez, horietako hiru guduarenak, geldiarazi zituzten akemenestarrak, erretagoardia guztiz suntsitua izan arte. Bi egunez, [[Leonidas I.a]] [[Esparta]]ko erregeak zuzendutako armadatxo batek eutsi
[[Artemisio]]n zegoen armada aliatuak Termopiletan gertatutakoaren berri izatean, bere estrategia bai Termopilak bai Artemisio eustea behar zuenez, [[Salamina (uhartea)|Salaminarantz]] atzera egitea erabaki zuen. Persiarrek [[Beozia]] zeharkatu eta hustu berria zen [[Atenas]] okupatu zuten. Hala ere, persiar itsas-armada menderatzeko asmotan, greziarrek [[Salaminako gudua]]n etsaia eraso eta menderatu zuen urtearen bukaeran. [[Europa]]n harrapaturik izatearen beldur, Xerxek armadaren zati nagusiari [[Asia]]ra atzera egiteko agindua eman zion, [[Mardonio]] jeneralak [[Grezia]] konkistatzeko aginduarekin utziz. Hurrengo urtean, aliatuek [[Plateako gudua]]n erabateko garaipena lortu zuten<ref>{{Erreferentzia | abizena1=Matthews | izena1=Rupert | izenburua=The Battle of Thermopylae: A Campaign in Context | lekua=Stroud | argitaletxea=Tempus Publishing | urtea=[[2006]] | isbn=1862273251}}</ref>.
| |||