15:51, 27 ekaina 2013ko berrikusketa aldatu Xirkan (eztabaida \| ekarpenak) 42.270 edits tNo edit summary ← Aurreko ezberdintasuna		22:05, 27 ekaina 2013ko berrikusketa aldatu desegin Xirkan (eztabaida \| ekarpenak) 42.270 edits No edit summary Hurrengo ezberdintasuna →
1. lerroa: {{lanean\|xirkan}} [[Fitxategi:Joseph-Bonaparte.jpg\|thumb\|right\|250px\|[[Josef Bonaparte]]]] '''Baionako konstituzioa''' edo '''Baionako estatutua''' (ofizialki, [[frantses]]ez, ''Acte Constitutionnel de l’Espagne''), [[Espainia]]ko monarkia bonapartistaren oinarrizko legea izan zedin, [[Josef Bonaparte]]k, [[1808]]ko [[uztailaren 8]]an, [[Baiona]]n, zin egin zuen [[gutun aitortu]]a izan zen. == Baionako batzarra == [[1808]]ko [[maiatzaren 5]]ean [[Baionako abdikazioak]] gertatu ziren: [[Karlos IV.a Espainiakoa\|Karlos IV.ak]] eta honen seme [[Fernando VII.a Espainiakoa\|Fernando VII.ak]] uko egin zioten, hurrenez hurren, Espainiako tronuari. Horren ondotik, [[ekainaren 6]]an, [[Napoleon]]ek Josef Espainako errege izendatu zuen. [[Napoleon]]ek, Espainiarekiko zekartzan egitasmoak aurrera eraman ahal izateko, beharrezkoa zuen dinastia aldaketa Josef anaiari errege aulkia emanez, eta konstituzio testu bat idaztea. Hori zela eta, Baionan espainiar handikien batzarra biltzeko agindua eman zuen, antzinako estamentuen tradizioaren arabera, baina baita [[Nafarroa Garaia\|Nafarroa]], [[Bizkaia]], [[Gipuzkoa]], [[Araba]] eta Ameriketako lurraldeetako ordezkariak ere barne hartzen zituela. Euskal lurraldeetako Aldundietako eta kontsulatuetako ordezkariak honako hauek izan ziren: Ortuño Mª Aguirre del Corral, Montehermosoko markesa, Arabako Aldunditik; Juan José Mª Yandiola, Bizkaitik; José Mª Lardizabal, Gipuzkoatik; Luis Gainza eta Miguel Escudero Nafarroatik; Gabriel Mª Orbegozo Bilboko Kontsulatutik, eta Francisco A. Echague Gipuzkoakotik. [[Calahorra]]ko apezpikuaren izenean Manuel Mª Upategi, [[Arrasate]]ko bikarioa joan zen. Baionako Batzarreko idazkaria [[Mariano Luis Urkixo]] bilbotarra izan zen, [[Karlos IV.a Espainiakoa\|Karlos IV.aren]] erreinaldian Estatuko Idazkari izan zena eta Josef I.aren monarkia berrian kargu bera izango zuena.▼ Napoleonek, Espainiarekiko zekartzan egitasmoak aurrera eraman ahal izateko, dinastia aldaketaz gain, beharrezkoa zen konstituzio testu bat idaztea. Hori zela eta, Baionan espainiar handikien batzarra biltzeko agindua eman zion [[Joachim Murat\|Murati]]. Batzarra [[1808]]ko [[ekainaren 15]]-[[ekainaren 30\|30]] bitartean egin zen<ref>Juan Cruz ALLI ARANGUREN: http://www.euskomedia.org/PDFAnlt/rievcuadernos/04/04197222.pdf El marco histórico e institucional de la Constitución de Bayona. RIEV Cuad., 4, 2009, 197-222. Euskomedia.org</ref>, antzinako estamentuen tradizioaren arabera, baina baita [[Nafarroa Garaia\|Nafarroa]], [[Bizkaia]], [[Gipuzkoa]], [[Araba]] eta Ameriketako lurraldeetako ordezkariak ere barne hartzen zituela. ▲[[Napoleon]]ek, Espainiarekiko zekartzan egitasmoak aurrera eraman ahal izateko, beharrezkoa zuen dinastia aldaketa Josef anaiari errege aulkia emanez, eta konstituzio testu bat idaztea. Hori zela eta, Baionan espainiar handikien batzarra biltzeko agindua eman zuen, antzinako estamentuen tradizioaren arabera, baina baita [[Nafarroa Garaia\|Nafarroa]], [[Bizkaia]], [[Gipuzkoa]], [[Araba]] eta Ameriketako lurraldeetako ordezkariak ere barne hartzen zituela. Euskal lurraldeetako Aldundietako eta kontsulatuetako ordezkariak honako hauek izan ziren: Ortuño Mª Aguirre del Corral, Montehermosoko markesa, Arabako Aldunditik; Juan José Mª Yandiola, Bizkaitik; José Mª Lardizabal, Gipuzkoatik; Luis Gainza eta Miguel Escudero Nafarroatik; Gabriel Mª Orbegozo Bilboko Kontsulatutik, eta Francisco A. Echague Gipuzkoakotik. [[Calahorra]]ko apezpikuaren izenean Manuel Mª Upategi, [[Arrasate]]ko bikarioa joan zen. Baionako Batzarreko idazkaria [[Mariano Luis Urkixo]] bilbotarra izan zen, [[Karlos IV.a Espainiakoa\|Karlos IV.aren]] erreinaldian Estatuko Idazkari izan zena eta Josef I.aren monarkia berrian kargu bera izango zuena. == Konstituzioaren edukia == 15 ⟶ 19 lerroa: == Kanpo loturak == * {{eu}} Txomin PEILLEN KARRIKABURU: [http://datu-basea22.wikispaces.com/file/view/baionako+KOnstituzioa.pdf/237725363/baionako%20KOnstituzioa.pdf Konstituzionalismoaren etorkia eta 1808. urteko Baionako Konstituzioa] Eleria. 18, 2009. Datu-basea22.wikispaces.com * {{es}} Juan Cruz ALLI ARANGUREN: http://www.euskomedia.org/PDFAnlt/rievcuadernos/04/04197222.pdf El marco histórico e institucional de la Constitución de Bayona. RIEV Cuad., 4, 2009, 197-222. Euskomedia.org [[Kategoria:Iberiar Penintsulako Gerra]]

Baionako konstituzioa: berrikuspenen arteko aldeak