Ruandako genozidioa: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
67. lerroa:
 
== Biktimak ==
 
[[Fitxategi:Rwandan_Genocide_Murambi_bodies.jpg|thumb|Murambi Technical School-eko hilketako gorputzak]]
 
{{copyvio|http://joannemaikel.blogspot.com/}}
Ruandan hilketen eta gatazken eragile nagusiak ruandarrak izan diren arren, kanpoko potentzien eragina (Britania Handia, Frantzia eta Belgika)sarritan nabarmendu da, eta gertaera larrienean, 1994ko genozidioan, ere nabarmendu zen. Genozidioan 800.000-1.000.000 hildako izan ziren; gehienak, zibilak(Ruandan guztira 5.800.000 biztanle ziren).
Ziurrenik ezin izango da zehatz jakin zenbat hildako eragin zituen [[genozidio]]ak, baina 500.000 eta 1.000.000 hildako izan zirela kalkulatzen da<ref>[http://www.revistasculturales.com/articulos/111/fp-foreign-policy-edicion-espanola/345/1/-el-final-de-la-gran-guerra-africana.html ¿El final de la gran guerra africana?]</ref>. 800.000 hildako balira, horrek herrialdeko biztanleriaren %11a suposatuko luke, hau da, herrialdean bizi ziren tutsien %80a. Era berean, ez dago zehatz jakiterik tutsien mendekuak zenbat hildako utzi zituen. "Beste genozidioa" bezala izendatua izan da tutsien mendekua, baina badirudi ez dela hutuen genozidioaren aurrean inolaz ere parekoa.
 
Azken hamarkadetan, indarkeriazko barne-gatazkak izan dira Ruandan. Alderdi ezagunenak tutsien eta hutuen arteko (Ruandako tribuak) guduak izan ziren. Etnien arteko banalerroa ,ordea, ez da gatazkaren arrazoi bakarra izan: 1994ko genozidioahutu erradikalen eskuetan zegoen gobernuak piztu zuen, eta tutsiak adina hutu moderatu hil ziren; hain zuzen, arrazoi politikoengatik boterearen aurkariak zirena. Hala ere, hutuen eta tutsien arteko adiskidetasunak eta ezkontzak ere izan dira.
 
Mendebaldeko herrialdeek Ruandako gatazkan garrantzi nabarmena izan zuten eta dute. Belgika, potentzia kolonialak, hasierati erabaki zuen gutxiengo tutsiari pribilegioak ematea eta elite bihurtzea.
 
1995ean, Frantziak Ruandaren armamentu-hornikuntzarako akordio bat sinatu zuen. Era berean, frankofoniaren izenean, hutu erradikalen erregimen diktatoriala babestu zuen, ekintza onartezinak egiten zituzten arren. Haien aurkari tutsiak, Ugandako erbestealdetik zetozenak, anglofono bihurtu ziren. Gerard Purnierren ustez Frantzia genozidioaren "katalizatzailea" izan zen.
 
== Nazioarteko arazoak ==