Demostenes: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Artikulua euskarazko wikipedia aberasteko Elhuyar Fundazioak aurrera eramango duen HPSren proiektuaren barruan aldatuko den abisua kentzea
1. lerroa:
[[Fitxategi:Bust Demosthenes BM 1840.jpg|thumb|alt=|Demostenesen bustoa]]
 
'''Demostenes''' (Grezieraz[[greziera]]z: Δημοσθένης, ''DêmosthênesDēmosthénēs''); Antzinako Atenasko hizlari[[Atenas]], eta politikari greziarra ([[K. a. 384]] - [[Kalaureia]] uhartea, [[K. a. 322]]) Antzinako Atenasko hizlari eta politikari greziarra izan zen. Bere zaindariak epaitegira eraman zituen, bere dirua xahutzen ziotelakoan. Kondairak dioenez, Demostenesek zailtasun handiak zituen ahoskatzerakoan, eta akats hori zuzentzearren, luzaroan mintzatu zen aho barnean harri-koskorrak zituela. Besterentzat hitzaldiak prestatzen zituen logografo gisa, eta lan horretan hasi eta berehala ekin zion politikari (''Simoriei buruz'' eta ''Megalopolitarrentzat'' hitzaldiak). Barbaroen inbasio-arriskua eta espartarren[[esparta]]rren asmoak salatuz, Atenasko demokraziaren babesle sutsu bihurtu zen. Alabaina, benetako irudi politikoa [[Mazedonia (Antzinako Grezia)|mazedoniarren]] aurkako hitzaldietan azaldu zuen Demostenesek: hiru ''Filipika'' (351-341), hiru ''Olintika'' (349-348) eta ''Bakeari buruz'' eta ''Kersonesoko auziei buruz'' hitzaldiek guztiz argitzen dute bere asmo politiko irmoa. K. a. 343. urtean Eskineren[[Eskine]]ren aurkako kanpainari ekin zion Demostenesek, K. a. 346. urtean [[Filipo II.a Mazedoniakoa|Filipo mazedoniarrarekin]] eginiko negoziazioetan Atenasko interesen aurka jokatu zuelakoan (''Enbaxada faltsuari buruz'', K.a. 343). Eskine kargurik gabe utzi zuten. Berak bultzaturiko politikaren ondorioz, Filipo II.a mazedoniarrak Atenas eta [[Tebas (Grezia)|Tebasko]] armada suntsitu zuen [[Keroneako gudua|Keronean]] (K.a. 338), eta Demostenesen ospea itzali ez zen arren, bere alderdi politikoa gainbehera hasi zen. K.a. 324. urtean Atenas utzi behar izan zuen, ordaindu ezin zuen isun bat zela medio. Urtebete geroago itzuli zen Atenasa, baina mazedoniarren aurkako matxinadak porrot egin ondoren, Kalauria uhartean babes hartu, bertako Poseidonen[[Poseidon]]en tenpluan pozoia edan, eta bere burua hil zuen. Demostenesen hitzaldiek Atenasko oratoriaren maila gorena adierazten dute. Greziako oratoria Atenasko demokraziarekin batera galdu zen. Harrezkero, Demostenesen izena hitz egiteko etorriari lotua ageri da, eta ''filipika'' gudu-hitzaldi sutsuei.
== Erreferentziak ==
{{ lur | data=2011/12/26}}
 
[[Kategoria:Atikako hizlariak]]
[[Kategoria:K. a. IV. mendeko biografiak]]
[[Kategoria:Antzinako Greziako agintariak]]
[[Kategoria:Atenastarrak]]
[[Kategoria:Suizidak]]
 
{{Link FA|en}}
{{Link FA|es}}
{{Link FA|bs}}
{{Link FA|vi}}
 
[[ar:ديموستيني]]
[[bg:Демостен]]
[[bs:Demosten]]
[[ca:Demòstenes de Peània]]
[[cs:Démosthenés]]
[[cy:Demosthenes]]
[[da:Demosthenes]]
[[de:Demosthenes]]
[[en:Demosthenes]]
[[et:Demosthenes]]
[[el:Δημοσθένης]]
[[es:Demóstenes]]
[[eo:Demosteno]]
[[fa:دموستنس]]
[[fr:Démosthène]]
[[ko:데모스테네스]]
[[hy:Դեմոսթենես]]
[[hr:Demosten]]
[[is:Demosþenes]]
[[it:Demostene]]
[[he:דמוסתנס]]
[[ka:დემოსთენე]]
[[la:Demosthenes]]
[[lv:Dēmostens]]
[[lt:Demostenas]]
[[hu:Démoszthenész]]
[[mk:Демостен]]
[[ml:ഡെമോസ്തനിസ്]]
[[nl:Demosthenes (redenaar)]]
[[ja:デモステネス]]
[[no:Demosthenes]]
[[uz:Demosfen]]
[[pnb:ڈیموستھین]]
[[pl:Demostenes (mówca grecki)]]
[[pt:Demóstenes]]
[[ro:Demostene]]
[[ru:Демосфен]]
[[sq:Demosteni]]
[[simple:Demosthenes]]
[[sk:Demostenes]]
[[sl:Demosten]]
[[sr:Демостен]]
[[sh:Demosten]]
[[fi:Demosthenes]]
[[sv:Demosthenes]]
[[tl:Demosthenes (mananalumpati)]]
[[tr:Demostenes]]
[[uk:Демосфен]]
[[vi:Demosthenes]]
[[diq:Demostenes]]
[[zh:狄摩西尼]]