Britaniako erromatar konkista: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
No edit summary
t Robota: Aldaketa kosmetikoak
3. lerroa:
| guda =
| frontea =
| irudia = [[IrudiFitxategi:Roman.Britain.campaigns.43.to.84.jpg|250px]]
| oina = [[Britania]]ko erromatar konkista eta [[43]]-[[84]] bitarteko militar kanpainia ezberdinak irudikatzen dituen mapa.
| data = [[43]]-[[84]] bitartean
30. lerroa:
[[K. a. 55]] eta [[k. a. 40]] urte bitartean [[Galiako gerrak|Galiako Gerretan]] [[Julio Zesar]]ren agindupeko [[Britania]]ko inbasioetan hasitako [[britoiak|britoi]] tribuen [[Antzinako Erroma|Erromarekiko]] basailutza, bahituen elkar trukea eta zerga ordainketen politika ia aldaketarik gabe mantendu egin zen. Julio Zesarrek [[Britania]] uhartearen inbasioa hirutan prestatu zuen: [[K. a. 34]], [[K. a. 27]] eta [[K. a. 25]]. urteetan. Lehenbiziko eta hirugarren inbasio saiakerak [[Erromatar Inperioa|Erromatar Inperioko]] beste probintzietan jazotako matxinadek eten zituzten, aldiz bigarren inbasio saiakera britoi tribuetako buruzagien batasunak ekidin zuen.<ref>[[Dion Kasio]], ''Erromatar Historia'' [http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Cassius_Dio/49*.html#38 49.38], [http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Cassius_Dio/53*.html#22 53.22], [http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Cassius_Dio/53*.html#25 53.25]</ref> [[Augusto]]ren ''[[Res Gestae Divi Augusti|Res Gestae]]'' idazlanaren arabera, [[Dumnovellauno]] eta [[Tinkomaro]] britoi erregeak [[Erroma]]ra bidaitu eta erreguka egin omen zuten,<ref>[[Augusto]], ''[[Res Gestae Divi Augusti]]'' [http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Augustus/Res_Gestae/6*.html#32 32]. Bigarren britoi erregearen izena ezezaguna da, baina Tinkomaro izatea litekeena da.</ref> eta garai beretxuan idatzitako [[Estrabon]]en ''Geografia'' idazlanaren arabera, Britaniak denera berez Erromak konkistatu izango balu baino tributu eta zerga gehiago ordaindu omen zituen.<ref>[[Estrabon]] ''Geografia'' [http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Strabo/4E*.html 4.5]</ref>
 
[[IrudiFitxategi:Caesars invasions of Britain.jpg|thumb|200px|left|[[Julio Zesar]]rek burututako [[Britania]]ko lehen inbasio saikeraren irudikapena.]]
 
[[40]]. urteko hamarkadan, Britaniako egoera politikoa oso ezegonkorra zen. [[Catuvellauno]] herriak [[trinovantes]] herria Britaniako hego-ekialdeko herri boteretsuena gisa ordezkatu pmen zuen, antzinako trinovantiar hiriburua zen [[Camulodunum]] ([[Colchester]]) bereganatuz, eta haiek auzokideak zen [[atrebates]] herriaren aurkako presio politika gauzatuz, azken herri honen buruzagia, [[Komio]] zen, Julio Zesarren antzinako aliatua eta ondorengo etsaia.<ref>John Creighton (2000), ''Coins and power in Late Iron Age Britain'', Cambridge University Press</ref>.
37. lerroa:
 
== Prestaketak ==
Hiru urte lehenagoko [[Kaligula]]ren inbasio saiakeraren porrotaren ondoren, enperadore postuan bere ondorengoa zen [[Klaudio]]ren txanda iritsi zen. Klaudiok ziurrenik Kaligularen gudarosteak erabili eta inbasioa gauzatu nahiz [[atrebates]] britoi tribuko [[Verika]] errege-ohia bere postuan berrezartzeko erabili zituen..<ref>[[Dion Kasio]] ''Erromatar Historia'' [http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Cassius_Dio/60*.html#19 60.19-22]</ref> Klaudio enperadoreak, [[Aulo Plauzio]] militar eta senatari garrantzitsua 20.000 gudari inguru zituen lau legioz osatutako gudarostearen buru jarri zuen, denera 40.000 gudari inguru zirelarik. Plautioren legioak honako hauek ziren:
 
* [[Legio II Augusta|II. ''Augustar'' Legioa]]