Vilnius: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t r2.7.2) (robota Erantsia: zh-yue:維爾紐斯
No edit summary
10. lerroa:
| nongo = Vilniusko
| kodea =
| kodea2 = LITLTU
| probintzia =
| probintziabalioa =
20. lerroa:
| me = 17
| se = 00
| W=E
| N=N
| besterik1 =
| besterik1balioa =
27 ⟶ 29 lerroa:
| besterik3 =
| besterik3balioa =
| kokapena = LietuvaVilnius.pngkokapenmapa
| sorrera = 1323 (izendatua)<br />1387 (hiri gutuna)
| postakodea =
33 ⟶ 35 lerroa:
| azalera metropolia =
| altuera =
| biztanleria = 560190554060
| urtea = 20102011
| dentsitatea =
| metropolia = 850300838852
| web = http://www.vilnius.lt
| oharrak =
}}
'''Vilnius'''<ref>{{erreferentzia|url=http://www.euskaltzaindia.net/dok/arauak/Araua_0038.pdf|egilea=[[Euskaltzaindia]]|izenburua=38. araua: Munduko estatu-izenak, herritarren izenak, hizkuntza ofizialak eta hiriburuak}}</ref> ([[lituaniera]]z: {{IPA|ˈvʲɪlʲnʲʊs}} ahoskatua) [[Lituania]]ko hiriburua eta hiririk handiena, eta, [[Vilniusko konderria]]ren eta [[Vilniusko barrutia]]ren hiriburua ere bada. Hiriak 555,613 biztanle zituen 2008an.
 
== Izena ==
 
Vilnia ibaitik datorkio izena hiriari, baina historian zehar, hainbat izan dira hiria izendatzeko moduak. [[Lituaniera]]tik kanpo, honako izenekin ere izendatu izan da Vilnius: [[Poloniera]]z: Wilno, [[Bielorrusiera]]z: Вiльня (Vilnia), [[Alemaniera]]z: Wilna, [[Latin]]ez: Vilna, [[Letoniera]]z: Viļņa, [[Errusiera]]z: Вильню,[[Yidisera]]: ווילנע (Vilne). Beste izen errusiarrak Вильнa / Вильно (Vilna/Vilno) ian dira, nahiz eta Вильнюс ere erabiltzen den egun. Wilno eta Vilna izenak [[ingelera]] zaharreko eta [[frantses]] dokumentuetan ere agertu dira. Vilna izena oraindik ere erabilia da [[finlandiera]], [[portugesa]], [[gaztelania]], [[italiera]], [[hebreera]] eta [[yidiera]]z.
 
57 ⟶ 58 lerroa:
 
Neguak, aldiz, hotzak dira eta tenperaturak zero azpitik 25 gradu zentigradutara ere iritsi daitezke. Negu hotzetan Vilnius inguruko lakuak izoztu ohi dira, eta litekeena da ibaiak ere izoztea. Bertakoek gustuko dute izotz artean arrantza egitea. Izotzean zulo bat egin eta arrantza egin ohi dute.
 
<div style="width:75%;">
{{Klima
|location = Vilnius
|metric first = Yes
|single line = Yes
|Jan high C = -3.5
|Feb high C = -1.7
|Mar high C = 3.3
|Apr high C = 10.7
|May high C = 18.2
|Jun high C = 21.1
|Jul high C = 22.1
|Aug high C = 21.6
|Sep high C = 16.4
|Oct high C = 10.2
|Nov high C = 3.5
|Dec high C = -0.5
|Jan high F = 25.7
|Feb high F = 28.9
|Mar high F = 37.9
|Apr high F = 51.3
|May high F = 64.8
|Jun high F = 70
|Jul high F = 71.8
|Aug high F = 70.9
|Sep high F = 61.5
|Oct high F = 50.4
|Nov high F = 38.3
|Dec high F = 31.1
|year high C = 10.1
|year high F = 50.2
|Jan low C = -8.7
|Feb low C = -7.6
|Mar low C = -3.8
|Apr low C = 1.6
|May low C = 7.5
|Jun low C = 10.8
|Jul low C = 12.3
|Aug low C = 11.5
|Sep low C = 7.7
|Oct low C = 3.4
|Nov low C = -0.9
|Dec low C = -5.2
|Jan low F = 16.3
|Feb low F = 18.3
|Mar low F = 25.2
|Apr low F = 34.9
|May low F = 45.5
|Jun low F = 51.4
|Jul low F = 54.1
|Aug low F = 52.7
|Sep low F = 45.9
|Oct low F = 38.1
|Nov low F = 30.4
|Dec low F = 22.6
|year low C = 3.4
|year low F = 36.4
|Jan precipitation mm = 41
|Feb precipitation mm = 38
|Mar precipitation mm = 39
|Apr precipitation mm = 46
|May precipitation mm = 62
|Jun precipitation mm = 77
|Jul precipitation mm = 78
|Aug precipitation mm = 72
|Sep precipitation mm = 65
|Oct precipitation mm = 53
|Nov precipitation mm = 57
|Dec precipitation mm = 55
|Jan precipitation inch = 1.61
|Feb precipitation inch = 1.49
|Mar precipitation inch = 1.53
|Apr precipitation inch = 1.81
|May precipitation inch = 2.44
|Jun precipitation inch = 3.03
|Jul precipitation inch = 3.07
|Aug precipitation inch = 2.83
|Sep precipitation inch = 2.56
|Oct precipitation inch = 2.09
|Nov precipitation inch = 2.24
|Dec precipitation inch = 2.17
|year precipitation mm = 683
|year precipitation inch = 26.9
|Jan sun = 36
|Feb sun = 71
|Mar sun = 117
|Apr sun = 164
|May sun = 241
|Jun sun = 231
|Jul sun = 219
|Aug sun = 217
|Sep sun = 140
|Oct sun = 94
|Nov sun = 33
|Dec sun = 25
|year sun = 1588
|source 1 = World Meteorological Organization<ref name=WMO>{{erreferentzia
| url =http://www.worldweather.org/105/c00204.htm|hizkuntza = en |izenburua= Weather Information for Vilnius
|egilea =World Meteorological Organization}}</ref>
|date=August 2010
}}
</div>
 
== Historia ==
101 ⟶ 205 lerroa:
 
=== Gaur egun ===
[[Fitxategi:Vilnius city.jpg|thumb|right|Vilnius gaur]]
 
Hiria bizkor aldatu da modernizazioari helduta. Eraikin asko berritu dituzte eta negozioa zein merkatua irekitzeak asko garatu dute hiria. [[Neris ibaia]]ren iparraldean negozio eta administrazioa gunea handitu da, eta hiriak Alde Berria txertatu du. Besteak beste, [[Europa dorrea]] dago bertan, 129 metroko garaiera duena.
 
2009an [[Europako Kulturaren Hiriburua]] izan zen Vilnius, [[Austria]]ko [[Linz]] hiriarekin batera.
 
== Barrutiak ==
Hona hemen Vilniusko barrutiak:
[[File:Vilniaus seniunijos numeracija.png|thumb|350px|Vilniusko barrutiak]]
#Verkiai — Baltupiai, Jeruzalė, Santariškės, Balsiai, Visoriai
#Antakalnis — Valakampiai, Turniškės, Dvarčionys
#Pašilaičiai — Tarandė
#Fabijoniškės — Bajorai
#Pilaitė
#Justiniškės
#Viršuliškės
#Šeškinė
#Šnipiškės
#Žirmūnai — Šiaurės miestelis
#Karoliniškės
#Žvėrynas
#[Grigiškės
#Lazdynai
#Vilkpėdė
#Naujamiestis
#Senamiestis (hiri zaharra) — Užupis
#Naujoji Vilnia — Pavilnys, Pūčkoriai
#Paneriai — Trakų Vokė, Gariūnai
#Naujininkai — Kirtimai, Salininkai, aireportua
#Rasos — Belmontas, Markučiai
 
{{Irudi zabala|Vilnius - Panorama 01.jpg|1200px|<center>Hiriko panorama</center>}}
 
== Herri eta hiri senidetuak ==
Vilniusek honako hiri senidetuak ditu:
{| class="wikitable"
|- valign="top"
|
* {{Banderaikur|KAZ}} [[Astana]], Kazakhstan
* {{Banderaikur|DEN}} [[Aalborg]], Danimarka
* {{Banderaikur|BEL}} [[Brusela]], Belgika
* {{Banderaikur|SVK}} [[Bratislava]], Eslovakia
* {{Banderaikur|HUN}} [[Budapest]], Hungaria
* {{Banderaikur|USA}} [[Chicago]], Estatu Batuak
* {{Banderaikur|MDA}} [[Chişinău]], Moldavia
* {{Banderaikur|UKR}} [[Dnipropetrovsk]], Ukraina
* {{Banderaikur|UKR}} [[Donetsk]], Ukraina
* {{Banderaikur|DEU}} [[Duisburg]], Alemania <small>''(1985)''</small> <ref name="Duisburg">{{erreferentzia|url=http://www.duisburg.de/micro/english/introducing/102010100000187829.php|izenburua=Cities Twinned with Duisburg|egilea=www.duisburg.de}}</ref>
||
* {{Banderaikur|IRL}} [[Dublin]], Irlanda
* {{Banderaikur|SCO}} [[Edinburgh]], Eskozia
* {{Banderaikur|DEU}} [[Erfurt]], Alemania
* {{Banderaikur|POL}} [[Gdańsk]], Polonia <small>''(1998)''</small><ref name="Gdańsk">{{erreferentzia|url=http://www.gdansk.pl/samorzad,62,733.html|izenburua=Gdańsk Official Website: 'Miasta partnerskie'|egilea=[[copyright|©]] 2009 [http://www.gdansk.pl/ Urząd Miejski w Gdańsku]|hizkuntza=pl}}</ref>
* {{Banderaikur|CHN}} [[Guangzhou]], Txina<ref name="Guangzhou">{{erreferentzia|url=http://www.gzwaishi.gov.cn/Item/3970.aspx|izenburua=Sister Cities of Guangzhou|egilea=Guangzhou Foreign Affairs Office}}</ref>
* {{Banderaikur|RUS}} [[Irkutsk]], Errusia
* {{Banderaikur|FIN}} [[Joensuu]], Finlandia
* {{Banderaikur|UKR}} [[Kiev]], Ukraina
* {{Banderaikur|POL}} [[Krakovia]], Polonia<ref name="Kraków">{{erreferentzia|url=http://www.krakow.pl/otwarty_na_swiat/?LANG=UK&MENU=l&TYPE=ART&ART_ID=16|izenburua=Kraków otwarty na świat|egilea=www.krakow.pl}}</ref>
* {{Banderaikur|POL}} [[Łódź]], Polonia
||
* {{Banderaikur|SLO}} [[Ljubljana]], Eslovenia
* {{Banderaikur|USA}} [[Madison (Wisconsin)|Madison]], Estatu Batuak
* {{Banderaikur|BLR}} [[Minsk]], Bielorrusia
* {{Banderaikur|RUS}} [[Mosku]], Errusia
* {{Banderaikur|CYP}} [[Nikosia]], Zipre
* {{Banderaikur|NOR}} [[Oslo]], Norvegia
* {{Banderaikur|ITA}} [[Pavia]], Italia
* {{Banderaikur|GRE}} [[Pireo]], Grezia
* {{Banderaikur|ISL}} [[Reykjavik]], Islandia
* {{Banderaikur|LAT}} [[Riga]], Letonia
||
* {{Banderaikur|RUS}} [[San Petersburgo]], Errusia
* {{Banderaikur|AUT}} [[Salzburgo]], Austria
* {{Banderaikur|SWE}} [[Stockholm]], Suedia
* {{Banderaikur|FRA}} [[Strasbourg]], Frantzia
* {{Banderaikur|TWN}} [[Taipei]], Taiwan<ref>[http://www.edunet.taipei.gov.tw/attach/The%2045%20Sister%20Cities%20list.doc Sister city list] (.DOC)</ref>
* {{Banderaikur|EST}} [[Tallinn]], Estonia
* {{Banderaikur|Georgia}} [[Tbilisi]], Georgia<ref name="Trend">{{erreferentzia |url=http://en.trend.az/news/cis/georgia/1492690.html |izenburua=TREND: Tbilisi, Vilnius become brother cities |egilea=en.trend.az}}</ref>
* {{Banderaikur|ALB}} [[Tirana]], Albania
* {{Banderaikur|CAN}} [[Toronto]], Kanada
* {{Banderaikur|MLT}} [[Valletta]], Malta
* {{Banderaikur|TUR}} [[Istanbul]], Turkia
* {{Banderaikur|POL}} [[Varsovia]], Polonia<ref name="Warsaw">{{erreferentzia |url=http://um.warszawa.pl/v_syrenka/new/index.php?dzial=aktualnosci&ak_id=3284&kat=11 |izenburua=Miasta partnerskie Warszawy |egilea=um.warszawa.pl }}</ref>
|}
 
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda}}
 
== Kanpo loturak ==
{{commonskat|Vilnius]]}}
* {{en}} [http://www.vilnius.lt Vilniusko Udalaren webgunea]