Arroxelako gudua (1372): berrikuspenen arteko aldeak

irudia= [[FileFitxategi:Bataille de la Rochelle.jpg|250px]] |

gudulari1=[[FileFitxategi:England Arms 1405.svg|20px]] [[Ingalaterrako Erresuma]]|

gudulari2=[[FileFitxategi:Escudo heráldico de Castilla y León.svg|22px]][[Gaztelako Koroa]]|

galera1=Itsasontzi guztiak galduta<br />800 hildako,<br />160-400 preso|

== Aurrekariak ==

[[1369]]. urtean [[Karlos V.a Frantziakoa|Karlos V.a Frantziakoak]]k Ingalaterrarekiko zuen etsaitasuna bizitu zuen, 1360ko [[Bretignyko hitzarmena]] hautsiz. Erabaki haren atzean [[Henrike II.a Gaztelakoa|Henrike II.a Gaztelakoaren]]ren laguntza zegoen, zeinak eraso berriak arrakasta izan zezan [[itsas armada]] boteretsua zuen.

Errege frantziarrak beharrezkoa zuen [[Arroxela]]ko [[setio]]a indartzea, [[Guiena|Guienako]]ko dukerria kontrolatzeko giltzarria baitzen. Hori zela-eta gaztelarren itsas armadaren beharra zuten, Henrike II.ak [[Ambrogio Boccanegra]] almirantearen aginpean bidaliko zienarena.

[[Eduardo III.a Ingalaterrakoa|Eduardo III.a Ingalaterrakoak]]k, ordea, bazuen aipaturiko hiriaren garrantziaren berri eta kosta ahala kosta babestea erabaki zuen. Baliabide ugari bideratu zituen suhia zuen [[Joan Hastings|Pembrokeko kondearen]] esku utziko zuen itsas armada eratzeko. Armada hartan, gerra-itsasontziez gain, Guienako gudara zihoazen gizon, material eta dirua zeramatzaten garraio ontziak zihoazen.

== Gudua ==

Borroka hau aipatzen duten [[Erdi Aro|Erdi Aroko]]ko iturriek informazio ezberdina biltzen dute. [[Jean Froissart]] ([[1337]]-[[1404]]) [[Kronika (historia)|kronikari]] frantsesak, adibidez, gaztelarren zenbakizko nagusitasuna aipatzen du. Beste iturri batzuk, aldiz, egoera guztiz kontrakoa zela diote. Egun, gaztelarrek 20 edo 22 itsasontzi (funtsean [[Galera|galerak]] nao gutxi batzuekin) eta ingelesek 36 nao (14 karga-ontzirekin batera) zituztela zenbatetsi da.

Ziurrenik ontzi ingelesak iritsi ziren lehenik La Rochelle-ra. [[Ekainaren 21|Ekainaren 21ean]]ean begiztatu zituzten gaztelarrek, zeinen buruen artean, Bocanegra almiranteaz gain, Fernán Ruíz Cabeza de Vaca, Fernando de Peón eta [[Ruy Díaz de Rojas]] (azken hau [[Gipuzkoa|Gipuzkoako]]ko [[Merio|Merio Nagusia]] eta naoen buru zen) aurkitzen ziren. Garrantzirik gabeko borrokatxo baten ostean eta egoera aztertu ondoren, Bocanegra-k erretiratzea erabaki zuen.

Hondartzea zela-eta, ingelesek ezin izan zituzten saihestu gaztelarrek jaurtikitako (bonbardekin segur aski) su-artifizioak. Porrot [[Anglosaxoiak|anglosaxoia]] erabatekoa izan zen: etsaiek ontzi guztiak erre, hondoratu edo harrapatu zizkieten; [[konde]]a beste 400 [[zaldun]]ekin eta 8.000 [[soldadu]]rekin batera kapturatu zuten; eta hiria eta Guaiena beraien esku mantentzea benetan zaila bilakatu zen. [[Santander]]reranzko itzuleran, Bocanegra-k beste lau itsasontzi ingeles harrapatu zituen, [[Bordele|Bordeleren]]ren [[Latitudea eta longitudea|latitudearen]] inguruan.

== Ondorioak ==

Gertaera honek eragin handia izan zuen [[Ehun Urteko Gerra|Ehun Urteko Gerraren]]ren garapenean, Ingalaterrak plaza estrategiko bat galtzeaz gain gizon eta baliabide ugari ere galdu zituelako:

* Frantziak [[Guiena]]ren kontrako ofentsiba gogortu zuen eta Ingalaterrak zailtasun handiak izan zituen bertako jabetzak babesteko.

* [[Gaztelako Koroa|Gaztelako Koroari]]ri dagokionez, erabateko garaipenak onura militar zein ekonomikoak ekarri zizkion. [[Atlantiko|Atlantikoko]]ko lehen potentzia bilakatu zen, bere itsasgizonei (kantabriarrak eta euskaldunak, batez ere) merkatal guneak zabalduz. Gerraren ondorioz Ingalaterraren eta [[Flandes|Flandesen]]en arteko [[artile]] [[merkataritza]] eten zen eta Gaztelak ordezkatu zuen jarduera hartan, [[Brujas]]en biltegi bat eraikitzera iritsi ziren. [[Esportazio|Esportazioetatik]]etatik lortutako diruak Gaztelaren goraldiari bide eman zion eta Burgos Ekialdeko [[Europa|Europako]]ko hiririk garrantzitsuenetakoa bihurtu zen.