Gotiko (hizkuntza): berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
EmausBot (eztabaida | ekarpenak)
t r2.6.4) (robota Erantsia: kv:Гот кыв
tNo edit summary
11. lerroa:
'''Gotikoa'''<ref>{{Web erref|izenburua=47. araua - Hizkuntza hilak eta klasikoak|url=http://www.euskaltzaindia.net/dok/arauak/Araua_0047.pdf|argitaletxea=Euskaltzaindia|sartze-data=2010-12-23}}</ref> ekialdeko [[germaniar hizkuntza]] zen, gaur egun [[hizkuntza hil]]a da. [[Burgundiera]]tik hurbil zegoen eta [[godo]]en berezko hizkuntza zen, hala [[ostrogodo]] nola [[bisigodo]]ena.
 
Gure garaiaren lehen mendeetan gaurko [[Alemania]]ko hainbat eskualdetan hitz egiten zen, baina [[IV. mende|IV.]] eta [[V. mende]]etako inbasioen bidez bere erabilera [[Europa]]ko lurralde zabaletara hedatu zen [[Bulgaria]] eta [[Krimea]]tik [[Italia]] eta [[Iberiar penintsula]]ra.
[[VII. mende]]rako desagertutzat jotzen da, salbuespen bitxi batekin: [[XVIII. mende]]ra arte gotikoz mintzatzen zen gizatalde batek iraun zuen [[Krimea]]n, [[XVI. mende]]an aurkitu zenez. [[OtomaniarOtomandar Inperio]]ko [[flandesflandria]]tarr enbaxadorearen gutun bat kontserbatzen da; bertan [[germaniar hizkuntza]] bat hitz egiten omen zuen eta ohitura germanikoak zituen herri bateko ordezkari birekin bildu zela adierazten zuen. Enbaxadoreak berak hitz eta esaldi lexiko txikia bildu zuen, 18 zenbaki eta abesti baten lehen hiru ahapaldiak.
 
Gaur egun hizkuntza hau hizkelgi ostrogotikotik zetorkeela uste da.
 
Hala ere, gotikoa idatzita iritsi zaigu Ufilas apezpikuaren eskutik, [[IV. mende]]an [[Danubio]] inguruan misionarimisiolari ibili zena. Ufilasek [[Biblia]] gotikora isuri zuen eta horretarako alfabeto bat sortu zuen, 27 hizkiz osatutako [[alfabeto gotiko]]a (25 [[alfabeto greko]]tik eta 2 [[alfabeto erruniko|errunikotik]])
 
Alfabeto hau eskumatik ezkerretara idazten zen eta idazkera jarraian (hitz arteko banaketarik gabe). [[Biblia]] hau zatika baino ez da iritsi gaurko egunetara. Atal gehienak [[VI. mende]]an aurkitu ziren [[Italia]] iparraldean.
 
[[Alfabeto erruniko]]an dauden inskripzio batzuez aparte, hau da [[germaniar hizkuntza]] betetik iritsi zaigun lekukotasunik zaharrena.
28. lerroa:
** Genero bi (maskulinoa eta femeninoa) eta numero bi (bakuna eta anitza) zeuzkan.
** Lau deklinazio kasu zeuden (nominatiboa, akusatiboa, genitiboa eta datiboa), adjektiboetan ere islatzen zirenak.
** Aditza indikatibo eta subjuktiboansubjuntiboan jokaztenjokatzen zen, aldi bietan (orainaldi eta lehenaldia), eta halaber hiru numerotan (bakuna, anitza eta bitarra).
 
* '''Lexikoa'''
** ArraultzaArrautza '''ada'''
** Harri '''ael'''
** Sagar '''apel'''