Geiger-Marsden saiakuntza: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
No edit summary
No edit summary
1. lerroa:
{{fisika zirriborro}}
{{lanean}}
[[Irudi:Rutherford gold foil experiment results.svg|right|200px|thumb|''Goian:'' Rutherford eta abar espero zituzten emaitzak: alfa partikulak atomoan zehar erraz pasatzen dira.<br>
''Bottom:'' Lortutako emaitzak: hainbat partikulak zerbaiten kontra joko balute bezala bueltatzendesbideratzen ziren. Jotako objektua atomoaren nukleoa izan behar zela burutu zuen Rutherfordek.]]
Urre xafla saiakuntza edo Rutherford saiakuntza [[1909]]an [[Ernest Rutherford]]en begiradapean [[Hans Geiger]] eta [[Ernest Marsden]]ek egindako saiakuntza da, Manchester unibertsitateako fisika laborategian. Rutherfordek aurrez aurkitutako [[alfa izpiak]] urrezko xafla mehe baten aurka jaurtiki zituzten eta aurkitutako emaitzak [[Thomsonen eredu atomiko]]arekin bukatu eta atomoaren egitura berrazaltzeko beharra sortu zuten, [[Bohrren eredu atomiko]]a.
 
= Saiakuntza =
Geiger eta Marsedek alfa izpien desbideraketa nehurtuko zuten saikuntza hau egin zuten. Alfa izpiak masa eta abiadura haundiko partikulez daude osatuta. Urre xaflaren kontra egiterakoan, Thomsoenen eredu atomikoa jarraituz, alfa izpiak atomoaren zehar pasatu behar zuten, gradu pare bat desbideratuz. Pantaila fluoreszente baten bidez desbideraketa honen zenbatekoa nehurtu zezaketen.
 
Baina esperotako emaitzak ez zituzten lortu; alfa izpi ia gehienak atomoaren zehar pasatzen ziren desbideraketa gutxirekin. Ala ere, zenbait alfa partikula 90 gradu baino gehiagoko angeluz desbideratzen ziren. Rutherfordek atomoek karga positidun nukleo oso txikia izan behar zutela ondorioa atera zuen. Honetan oinarrituta, [[Niels Bohr]]ek bere eredu atomikoa proposatu zuen.