Wikipedia

Datazio absolutu: berrikuspenen arteko aldeak

Nabigazio historia interaktiboa
← Aurreko ezberdintasunaHurrengo ezberdintasuna →
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
IkusizkoaWikitestua
Assar (eztabaida | ekarpenak)
25.308 edits
t Datazio absolutoa izenburuaren ordez, Datazio absolutu ezarri da
Joxemai (eztabaida | ekarpenak)
48.195 edits
wikitzen
1. lerroa:
'''Datazio absolutu''' [[termino]]a gai, [[objektu]] edo [[estratu]] geologiko baten [[adin]]a hurbildu edo data bat zenbatesteko [[metodo]] eta [[teknika]] multzoari dagokio. Datazio absoluturako metodo eta teknikak ''datatu'' nahi diren gai edo objektuetan denboran zehar izandako aldaketa fisiko-kimikoetan oinarritu ohi dira.
{{wikitu}}
 
== Metodo erradiometrikoa ==
Zenbait elementuren nukleo atomiko ezengonkorrek, erradiazioa igorriz galtzen dute bere masaren zati bat,erradiazioa. igorrizErradiazioa galtzen dute.Erradiazio,[[alfa(α)]],eta [[beta(β)]] partikulak edotaeta [[gamma(γ)]] [[erradiazio elektromagnetikoa]]motakoa izan daiteke.
 
Lurreko harri eta beste materialeetan, elementu/nukleo ezengokorrek berez eta jarraikiro igorriko dute [[erradiaktibitatea]]. Hau da,jatorrizko elementu “sortzaileak”,''sortzailea'' ezengokorrak dira eta erradioaktibitatea igorriz, ”ondorengo”''ondorengo'' egonkorrean bihurtuko dira.
Erradioaktibitate-mota asko dago,baino hiru dira nagusi:▼
 
'''a)'''[[Alfa(α)]] partikulak edo izpiak. Helio-nukleoak dira eta barneratze-ahalamen oso txikia dute.▼
▲Erradioaktibitate-mota asko dago, baino hiru dira nagusi:
'''b)'''[[Beta(β)]] izpuak edo partikulak. Elektroiak dira eta karga elektriko negatiboa dute. Barneratze-ahalmena, alfa partikulen kasuan baino handiagoa da.▼
▲'''a)'''* [[Alfaalfa(α)]] partikulak edo izpiak., Helio[[helio]]-nukleoak dira eta barneratze-ahalamen oso txikia dute.;
'''c)'''[[Gamma(γ)]]izpiak. Maiztasun handiko erradiazio elektromagnetikoak dita eta ez dute karga elektrikorik.Berneratze-ahalmena oso handia dute.▼
▲'''b)'''* [[Betabeta(β)]] izpuakizpiak edo partikulak., Elektroiak[[elektroi]]ak dira eta karga elektriko negatiboa dute.; Barneratzeeuren barneratze-ahalmena, alfa partikulen kasuan baino handiagoa da.;
Atomo baten [[desintregazioa]] zoriz gertatzen da.Hau da, desintegrazio erradiaktiboan betetzen diren legeak estatistikoak dira, eta ezinezkoa zaigu aurresatea zer unetan desintegratuko den [[atomo]] bat.Honegatik, elementu erradiaktiboen ezaugarri nagusi moduan, beren [[semidesintegrazio-periodoa]] ('''T''') definitzen da (zenbait liburutan, erdibizitza edo batezbesteko bizi-denbora bezala izendatzen da).T=substantziaren elementu erradiaktiboen kantitate erdia desintregratzeko behar den denbora.Hau da,T=lagin baten jatorrizko atomo erradiaktiboen kopuru erdira gutxitzeko behar den denbora da.▼
▲'''c)'''*[[Gammag amma(γ)]]izpiak., Maiztasun[[maiztasun]] handiko erradiazio elektromagnetikoak dita eta ez dute karga elektrikorik.Berneratze; barneratze-ahalmena oso handia dute.
(λ)=konstante erradiaktiboa=desintegrazio-tasa edo ktea.
 
[[Beron]]ek(λ), elementuaren aktibitatea adierazten digu (atomoek desintegratzeko duten probabilitatea).▼
▲Atomo baten [[desintregazioa]] zoriz gertatzen da. Hau da, desintegrazio erradiaktiboan betetzen diren legeak estatistikoak dira, eta ezinezkoa zaiguda aurresatea zer unetan desintegratuko den [[atomo]] bat.Honegatik Beraz, elementu erradiaktiboen ezaugarri nagusi moduan, beren [[semidesintegrazio-periodoa]] ('''T''') definitzen da (zenbait liburutan,batzuetan erdibizitza edo batezbesteko bizi-denbora bezala izendatzen da).T=, substantziaren elementu erradiaktiboen kantitate erdia desintregratzeko behar den denbora.Hau da,T=lagin baten jatorrizko atomo erradiaktiboen kopuru erdira gutxitzeko behar den denbora daalegia.
Elementua oso aktiboa bada ( λ -ren balio handia da), segunduko nukleo asko desintegratzen dira, eta beraz, semidesintegrazio ktea (T) oso txikia izango da.▼
 
Erradiaktibitate-kteak (λ) ez du zer ikusirik desintegratzen den elementuaren egoera fisiko edo kimikoarekin. Hau da,[[ isotopo]] erradiaktiboen transformazioa elementu egonkorrean, ktea. da eta ez dago naturako aldagi fisiko-kimikoen eraginpean ( λ →Ktea.edo independientea da).▼
▲λ konstante erradiaktiboa edo desintegrazio-tasa [[Beronkonstante]]ek(λ),a da: elementuaren aktibitatea adierazten digu (atomoek desintegratzeko duten probabilitatea).
Desintefrazio erradiaktibo legearen arabera hauze dugu:
 
'''N0''' : laginean hasieran genituen atomo erradiaktiboen kopurua.
▲Elementua oso aktiboa bada ( λ -ren balio handia da), segunduko nukleo asko desintegratzen dira, eta beraz, semidesintegrazio ktea (T) oso txikia izango da.
'''N''': t denbora igaro ondoren geratu diren atomo-kopurua.
 
'''λ''': ktea. Erradiaktiboa
▲Erradiaktibitate-kteakkonstanteak (λ) ez duindependente zereedo ikusirikaskea desintegratzen den elementuaren egoera fisiko edo kimikoarekin. Hau da, [[ isotopo]] erradiaktiboen transformazioa elementu egonkorrean, ktea.konstantea da eta ez dago naturako aldagi fisiko-kimikoen eraginpean ( λ →Ktea.edo independientea da).
'''T''': igaro den denbora.
 
== Isotopo erradiaktiboak datazio aboslutuanabsolutuan ==▼
 
▲== Isotopo erradiaktiboak datazio aboslutuan ==
Isotopo batek hiru baldintza bete behar izaten ditu arroken datazioan erabilgarri izateko:
'''1)''' Elementua*elementua aski arrunta izan behar du.;
'''2)''' Elementuaren*elementuaren batazbesteko bizitza egokia izan behar da datatu nahi den garaiarekiko.Oro; oro har,método metodo erradiaktibo jakin baten irismena (datatu daitekeen garai zaharrena), erabilitako isotopoaren batazbesteko bizitzaren halako 10 izango litzateke.;
'''3)''' Elementu*elementu guraso ezengokorren desintegrazuia,arrka sortzen den unean hasi behar da,eta bertatik eratorriko elementu seme egonkorrek hantxe,arrokan,iraun beharko dute oso-osorik inolako galerarik izan gabe.
 
[[Kategoria:Kronologia]]
"https://eu.wikipedia.org/wiki/Datazio_absolutu"(e)tik eskuratuta