Amazigera: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Orereta (eztabaida | ekarpenak)
t Tamazight izenburuaren ordez, Amazigera ezarri da
Orereta (eztabaida | ekarpenak)
No edit summary
10. lerroa:
}}
 
'''Amazigera'''<ref>{{Web erref|izenburua=38. araua - Munduko estatu-izenak, herritarren izenak, hizkuntza ofizialak eta hiriburuak|url=http://www.euskaltzaindia.net/dok/arauak/Araua_0038.pdf|argitaletxea=Euskaltzaindia|sartze-data=2010-12-23}}</ref> (jatorrizko izena: ''Tamazight'') —'''berberera''' izenaz ere ezaguna— [[berbere]]ek mintzatzen dituzten [[afroasiar hizkuntza]] kamitikoei ematen zaien izena da.
 
== Hizkuntzaren izena ==
Hizkuntza izendatzeko ''berbere'' izan da ohiko forma. ''Berbere'' izena [[arabiera]]ren hiztunek berbereen hizkuntza gutxiesteko erabiltzen zuten: "''ber ber'' egiten dutenak" da izen honen jatorria, hau da, "hitz egiten ez dakitenak".
''
Hizkuntza izendatzeko ''berbere'' berberera izan da ohiko forma. ''BerbereBerberera'' izena, hala ere, [[arabiera]]ren hiztunek berbereen hizkuntza gutxiesteko erabiltzen zuten: "''ber ber'' egiten dutenak" da izen honen jatorria, hau da, "hitz egiten ez dakitenak".
 
Baina egun ''tamazight'' ere erabiltzen da, hau da, [[amazigh]]ek beren hizkuntzari ematen dioten izena. Tamazight [[amazigh]] hitzaren femeninoa da (tamazighteraz, izenari t...t erantsiz femenino bihurtzen da), [[arabiera]]z bezala tamazighteraz hizkuntzak femenino direlako.
 
BerbereaBerberera [[Maroko]]n eta [[Aljeria]]n ([[Kabilia]] eskualdea) hitz egiten da batik bat, baina [[hizkuntza komunitate]] txikiagoak baditu [[Tunisia]], [[Libia]], [[Egipto]], [[Mali]], [[Mauritania]], [[Melilla]] ([[Espainia]]) eta [[Niger]]en ere. Aintzinatean, [[arabiera]] [[Afrika]] iparraldera iritsi aurretik, kontinentearen iparralde guztian mintzatzen zen berberea, baita [[Kanariak|Kanarietan]] ere ([[guantxe]]a).
 
== Idazkera ==
[[Fitxategi:Bedd.jpg|thumb|150px|right|''STOP'' seinalea arabieraz eta tamazightezamazigeraz.]]
== Tamazightaren aldaerak ==
Tamazighta, gaur egun, elkarrengandik urrun eta hainbat lurraldetan banaturik dauden hainbat hizkuntz komunitatek erabiltzen dute.
 
== TamazightarenAmazigeraren aldaerak ==
Sakabanaketa horren eraginez, egun tamazightak lau aldaera nagusi hauek ditu, hiztun kopuru hauekin (Hayward 2000: 76):
TamazightaAmazigera, gaur egun, elkarrengandik urrun eta hainbat lurraldetan banaturik dauden hainbatzenbait hizkuntz komunitatek erabiltzen dute.
 
Sakabanaketa horren eraginez, egun tamazightakamazigerak lau aldaera nagusi hauek ditu, hiztun kopuru hauekin (Hayward 2000: 76):
 
* [[Maroko]]ko iparmendebaldean, [[Aljeria]]ko iparraldean, [[Tunisia]]n eta [[Libia]]n: xluh edo taxelhit (3.000.000), tamazight aldaera (3.000.000) eta tarifit (2.000.000), hirurok Marokoko [[Rif]]ean; eta kabiliarra edo taqbaylit (3.074.000) eta taxawit edo xawia, [[Aljeria]]n.