Fosfolipido: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Robot: Cosmetic changes
No edit summary
1. lerroa:
[[Fitxategi:Phospholipid.svg|thumb|Fosfolipidoen egitura kimikoa.]]
'''Fosfolipidoak''' [[zelula mintz]]en osagai garrantzitsuak diren [[lipido]]ak dira. [[Glizerol]]ak, bi [[gantz azido]]k eta fosfato talde batek osatzen dituzte eta mintz zelularraren bigeruzageruza lipidokoa osatzen dute. Fosfatoa beste [[atomo]] talde bati elkartu ohi da [[fosfodiester lotura]] baten bidez.
 
Fosfolipido arruntenak fosfatidiletanolamina, fosfatidilinositola, azido fosfatidikoa, fosfatidilkolina eta fosfatidilserina dira.
8. lerroa:
Buztan hidrofoboa urdinez.]]
 
Fosfolipidoak [[molekula]] anfipatikoak dira, hau da, aldeatal hidrofobo (ura aldaratzen du) eta beste aldeatal hidrofilo (ura erakartzen du) batez osatuta daude. AldeAtal apolarrean gantz azidoen kate luzeak daude, hori dela eta ''buztan hidrofoboa'' bezalaizena ezagutzenhartzen da haudu. AldeAtal polarrean aldiz, negatiboki kargatutako fosfato taldea eta honi elkartutako karga positibodunpositiboko molekula, ''buru polarra'' bezala ezagutzen dadu hauizena.
 
Ingurune urtsu batean, fosfolipidoen buru polarrak [[ur]]arekin kontaktuan jartzen dira buztan hidrofoboak kontaktu hau ekiditen duten bitartean. Lipidoen buztan ez polarrek elkartzeko joera dute, [[bigeruza lipidiko]] edo [[mizela]] bat eratuz. Buru polarrak ingurune urtsuarekin kontaktuan gelditzen dira.
 
Mizelak buztan bakarreko lipido anfipatikoak ingurune urtsuan jartzean sortzen dira, eta bigeruza lipidikoak bi buztaneko lipidoak jartzen direnean. Mizelak geruza bakarreko esferak dira eta tamaina mugatua izan dezakete. BigeurzeakFosfolipido geruzak aldiz, askoz luzeagoak izatera irits daitezke eta bere gain tolesten bada, esfera huts bat sortzen da. Honetan datza hain zuzen ere zelula mintza.
[[Fitxategi:Lipid_bilayer_and_micelle.png|thumb|left|Fosfolipidoak bigeruza lipidoakoa (1) eta mizela (2) eratuz ingurune urtsuan.]]
Mizela eta bigeruzak "efektu hidrofobiko" izeneko prozesuaren bidez banantzen dira ingurune urtsuan. Substantzia ez polar bat ingurune urtsu batean disolbatzen denean, molekula polarrak substantzia ez polarraren inguruan modu ordenatuan antolatzen dira, molekula polar hauek ezin ditzaketelako [[hidrogeno zubi]]ak eratu substantzia apolarrekin. Hala ere, molekula ez polarra likido polarretik banantzen denean, molekula polarraren [[entropia]] (desorden egoera) handitu egiten da. Hau oinarrian, fase banaketa bat da, ura eta [[olio]]aren berezko banaketa gertatzen denean bezala.