Jesus Larrañaga Txurruka: berrikuspenen arteko aldeak

Joakin aita kontratista zuen, [[Azkoitia|Azkoiti]]ko ''Goierri'' baserrian jaioa. BereHaren lanbidea zela eta, familia osoak sarritan aldatzen zuen bizilekua, lana zegoen tokietara joateko. Margarita Txurruka ama ere azkoitiarra zuen, lisatzailea ogibidez. Lau anai-arreben artean hirugarrena, zen Jesus. Familia elizkoia izaki, Jesusen bi anaiak apaiz [[jesuita]] egin ziren. [[Beasain]]go (Gipuzkoa) Jose Martin Arana kalean bizi izan ziren.

[[1912]]an, ''Colegio Apostólico de Javier'' ikastetxera bidali zuten gurasoek, [[Zangoza]]n ([[Nafarroa]]). Zentru hartan, apaiztegian sartu aurreko prestakuntza ematen zieten ikasleei. Ikastetxeko agirien arabera ikasle ona izan zen, izan ere, han egon zen hiru ikasturteetan "bikain" atera zuen ebaluazio guztietan (1912-1915). Jesuitek historikoki sakon landutako [[oratoria]]n trebatu zen garai hartan, geroagoko bizitza politikoan baliagarri izango zitzaiona. Ikasketak utzi baino lehen, Comillasko Unibertsitate Pontifizioan ([[Kantabria]]) izena eman zuen 1916-1917 ikasturtean. [[1917]] edo 18an[[1918|18]]an [[Beasain]]era itzuli eta [[CAF|Construciones Auxiliares de Ferrocarril]]en enpresan hasi zen lanean.

Lagun baten bitartez [[abertzale]]tu zen. [[EGI]]n izena eman zuen [[Ordizia|Ordizi]]ko batzokian eta [[ELA|SOV]] sindikatu abertzale eta katolikoko kide egin zen. [[Irlanda]]ko mugimendu intependentistak, [[Eli Gallastegi]]k [[Aberri (aldizkaria)|Aberri]]ko bere artikuluetanaldizkaritik hainbeste goretsitakoak, izugarri erakarri zuen Larrañaga, garai hartako gazte abertzaleetan normalaohikoa zen bezala, eta berak ere erreferentzia egiten dio kausa horri zenbait artikulutan. SOVek deitutako greba batean parte hartzeagatik CAFetik kanporatu zuten.

Diktaduraren aurkako ekintzetan parte hartzeagatik [[Frantzia]]ra ihes egin behar izan zuen. [[Lapurdi]]ko [[Bokale]]koren eta [[Landak|Landetako]] [[Tarnos]]ekoen artean zen burdinolan hasi zen lanean, HegoaldetikHegoaldeko langile asko [[Frantzia]]ra lan bila joaten ziren garaian, [[Lehen Mundu GerrakGerra]]n eragindako langilehildako urritasunalangileak zela etaordezkatzera. Bokalek [[Frantziako Alderdi Komunista]]ko auzapeza izan du [[1920]]. urteaz geroztik. Nahiz eta [[EGI]]n zebilenean ere komunistekin zenbait hartu-eman eduki, Bokaleko giroari esker bihurtu omen zen, azkenik, Larrañaga [[komunista]]. Larrañaga Komunismora hurbilarazi zuten gauzetako bat izan zen komunismoak, eta [[Lenin]]ek bereziki, aldeztutako [[autodeterminazio eskubidea]].

Urte eta erdi ondoren, [[1927]]an, erbestetik itzuli zenean, [[Donostia]]n ama eta arrebarekin bizitzera joan zen Artzain Onaren plazanplazako etxebizitza batean, hango eraikin batean amak atezain gisa lana aurkitu zuelarik. Garai hartanhartarako bi seme apaizakanaiak hilak ziren, eta aita familia abandonatuta etxetik alde egina zen. Karmen Agarrista LauzirikarekinLauzirika, bere ahizparekin San Martingo azokan arraindegi bat zeukana, ezagutu eta harekin bikote-bizitza egiten hasi zen. Elkarrekin hainbat seme-alabakalaba edukiko zituzten.

[[UGT]]ko metal-alorreko sindikatuan izena eman zuen, [[PCE|Espainiako Alderdi Komunista]]ko Euskal Federazioaren militante egin eta alderdiko zuzendaritzara iritsi zen. 1931ko[[1931]]ko [[apirilaren 12ko12]]ko Donostiako[[Donostia]]ko udal hauteskundeetarako hautagai aurkeztu zen [[Kontxa]]ko barrutian, baina botu gutxi eskuratzeko, izan ere, komunistak oso alderdi txikia eta ahula ziren. Gainera, garai hartan gainerako alderdi [[ezker (politika)|ezkertzaleekin]] batzearen aurkako diskurtsopolitika ofiziala zuen Alderdi Komunistak, modu horretan Errepublika helburu estrategiko gisa ukatuz, nahiz eta lau urte geroago norabideajokabide hori aldatu. HorrenPolitika horren ondorioa zen Alderdi Komunistak bere burua inguru politikotik bakartzea.

[[1934]]ko [[Asturiasko matxinada]]ren ondoko errepresio garaianerrepresioaldian, Larrañagak muga pasatzen lagundu zien [[Asturias]]tik ihesi ateratako iraultzaileei, xede horrekin sortutako militante-sare batean parte hartuz.

DonostianDonostiako 1935eanpilotaleku batean [[1935]]ean egindako mitin komunista bateankomunistan, [[Jose Calvo-SotelokSotelo]]k garai beretsuan esandakoari erantzunez, honek esan baitzuen nahiago zuela ''"Espainia gorri batgorria, Espainia apurtu batapurtua baino"'', horrela erantzun zion Larrañagak,: (itzulpena)) ''"Calvo Sotelok badaki, eta hor duzue SESBko (Sobietar Batasuneko) adibidea, Espainia gorri bat, hain zuzen ere, berak gaitzesten duenaduen horixe izango dela: hautsitako Espainia. Hau da: Federazioa, Sobietar Errepublika Sozialisten Batasun Iberiarra. Errusia gorria alegia, Sobietar Errusia, gaur Errepublika Sozialisten Batasuna dena, SESB, «antzinako» Tsarren Errusia Batuaren ordez. Espainia langilea, irabazlea, gorria, apurtutako Espainia inperialista baino ez da. Eta Euskadi

eta beretarrak, langilez osatutakolangileen fusilatze-pelotoiarenpelotoien eskuetan utziko genituzke"''

Horrela bada, Jesus Larrañaga [[1936Gipuzkoa]]ko [[otsailarenFronte 16Popularra]]koren Espainiakozerrendan hauteskundehautagi orokorretarakoaurkeztu Gipuzkoakozen [[Fronte Popularra1936]]renko zerrendan[[otsailaren hautagi16]]ko aurkeztuEspainiako zenhauteskunde orokorretan. Ez zen hautetsia izanirten. Boz haietan Gipuzkoan EAJak[[EAJ]]ak 4 diputatu eskuratu zituen, eta Fronte Popularrak 2. Hauteskundeen ondoren, gazteria sozialistak[[sozialista]]k eta komunistak[[komunista]]k erakunde bakarrean elkartzeko prozesuan parte hartu zuen, [[Juventudes Socialistas Unificadas]] (Gazteria Sozialista Batua) erakundea sortzen.

[[Espainiako Gerra Zibila|Gerra]] piztu zenean [[1936]]ko [[uztail]]ean, altxatuei aurre egiteko asmoz [[Donostia]]tik [[Gasteiz]]a abiatutako zutabearen buruetako bat izan zen Larrañaga, Perez Garmendia komandantearekin batera, altxamenduak Donostian oporretan arrapatu zuena. Loiolako militar altxatuak Donostia bereganatzen ari zirela ikusita, zutabeak itzultzea erabaki zuen hiriaren kontrola berreskuratzeko. Gero, Errepublikako gobernuaren indarra ia ezdeusa zelarik, Donostian milizien bitartez ordena publikoa mantentzeko lanak zuzentzen nabarmendu zen.

Erresistentziaren azken unean, [[Xixon]]go portuan itsasontzi bat hartu ahal izan zuen, [[Yeuko]] uhartera (Frantzia) zihoanabidean. Geroxeago, [[Espainia]] erdialdera itzuli zen gerrara, PCEren antolakuntza-lanetan aritzera. Valentzian, [[Segismundo Casado]] koronel errepublikarrak komunisten aurka gidatutako golpeari aurre egin zion, eta hainbat militante komunistari ihes egiten lagundu zienzion. Gerra bukatu ondoren, [[Frantzia]]n, [[New York]]en eta [[Kuba]]n bizi izan zen.

[[1941]]ean, alderdiak [[Lisboa]]ra bidali zuen itsasontzi batean ezkutatuta, handik Espainiara sartu eta Jesús Hernandez eta Pedro Checa burkideen laguntzaz alderdia berregitekoberrosatzeko. [[Lisboa]]n, baina, Portugaleko[[Portugal]]eko poliziak atxilotu zuen eta [[Espainia]]ko agintari frankisten eskutan utzi. Gerra-kontseilu batean heriotzera kondenaturik, [[1942]]ko [[urtarrilaren 21]]ean [[Madril]]go La Almudena hilerriko horma batean fusilatu zuten beste burkide batzuekin batera, haien artean Manuel Asarta, Jaime Girabau eta Isidoro Dieguez.