Euskal Autonomia Erkidegoko Ekonomia Ituna: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
No edit summary
An13sa (eztabaida | ekarpenak)
140. lerroa:
=== Hirugarren aroa: 1981-2009. Egungo ituna ===
 
[[FrancoFrancisco JeneralarenFranco]] Jeneralaren heriotzaren ondoren eta [[Espainiako Trantsizio Demokratikoa|Trantsizio demokratikoaren]] prozesua hasi geroztik, [[Espainiako Bigarren Errepublikaren]] garaian Catalunyako Autonomian[[Katalunia]]n eta bestalde, jada guda gorrian, [[Euskal HerrikoAutonomia Erkidegoko EstatutuanEstatutua]]n gauzatu izan ziren autonomia eskakizunek Estatutu horiek berraztertzea bakarrik ez ezik prozesua bera gainerako Estatu osora ere zabaltzea ekarri zuen.
 
Horrela, [[1978ko Espainiako Konstituzioan]], bere lehendabiziko xedapen gehigarrian, Foru[[foru Lurraldeenlurralde]]en Eskubide Historikoak onartu eta babestu egin ziren, euretariko bat hain zuzen ere Itun Ekonomikoa zela, eta beraz Euskal Herriko Autonomia Erkidegoko Estatutuaren negoziazioan Erkidego guztirako Ituna hedatu izana nabarmen azaldu zen.
 
Hain zuzen ere, 1979ko[[1979]]ko Euskal Herriko Autonomia Erkidegoko Estatutuan (abenduaren 18ko 3/1979 Lege Organikoa), bere 41.1 artikuluan honako hau zioen: Estatuaren eta Euskal Herriaren arteko zerga mailako harremanak, ohiko Kontzertu Ekonomiko edo Hitzarmen foru erapide bidez arautuak izango dira”. Toki bereko 41.2 artikuluan bere edukiarekiko oinarri batzuk ezartzen zituen, berrikuntzarik garrantzitsuena bere kupoaren definizioa izanez: “d) Euskal Herriak Estatuari egingo dion ekarpena, Estatuaren zama izanik Autonomia Erkidegoak bere gain hartzen ez dituenengatiko kontribuzio gisa, Lurraldeetariko bakoitzari dagozkien kupoez osatutako osoko kupo bat izango da.” Hau da, kupoaren adigaiak Ogasunaren litezkeen diru sarreren ohikotik Estatuak bere gain hartu gabeko zamen gastuen ordainera jo izan du.
 
Aipatu oinarri horien gainean, 1980ko azken hilabeteetan Itun Ekonomikoari buruzko negoziazioaren azken fasean sartuz, 1980ko abenduaren 29an azken akordioa ezarri zen, nahiz eta bere azken onarpena, garai hartan ziren arazo politikoek eraginda (Adolfo Suarezen kargu uztea, 23-F, …) 1981eko maiatzera arte gauzatu ez zen, horretan artikulu bakarreko Legean onetsia izan zelarik (maiatzaren 13ko 12/1981 Legea) [1].<ref>[http://www.boe.es/boe/dias/1981/05/28/pdfs/A11677-11687.pdf 12/1981 Legea]</ref>.
 
{{wikitu|atal}}
==== 1981eko ekonomi itunaren ezaugarri nagusiak ====
[[Fitxategi:Cupos concertados 1981 2010.jpg|right|thumb|700px|Kupoak. 1981-2010]]