00:27, 9 martxoa 2010ko berrikusketa aldatu MastiBot (eztabaida \| ekarpenak) Bot-ak 16.254 edits t robota Aldatua: an:Tibalt I de Navarra ← Aurreko ezberdintasuna		19:19, 24 apirila 2010ko berrikusketa aldatu desegin Marklar2007 (eztabaida \| ekarpenak) 213.592 edits tNo edit summary Hurrengo ezberdintasuna →
2. lerroa: == Bizitza == 1201ko maiatzaren 30ean sortu zen Xanpainiako Troyes hirian. Aita, Xanpainiako [[Xanpainiako Tibalt III.a\|Tibalt III.a]], egun batzuk lehenago hil zen eta orduan jaio eta berehala Xanpainiako konde tituluaz jabetu izan zen. Amak, Nafarroako [[Nafarroako Antso VII.a\|Antso VII.a]] erregearen arreba zen [[Blanka Nafarroakoa (21177-1229)\|Blankak]], ardura hartu zuen seme jaioberriaren ontasunak kudeatzeko. 1216tik 1222ra gerla piztu zen Xanpainiako jabetzari buruz. Lurralde Saindutik itzulitako Tibalt IV.aren lehengusinak eta senarrak konterriaren jabetza aldarrikatzen zuten eta gerla pizten. Gorabehera batzuen ondotik amore eman zuten eta onartu zuten Tibalten ~~poterea~~boterea. 1221an, alegia, 20 urte beteta, ama Blankak utzi zuen kudeaketa lana eta Tibaltek hasi zuen bere agintaldi pertsonala. 1224an parte hartu zuen Frantziako [[Frantziako Luis VIII.a\|Luis VIII.aren]] gerlan Inglaterrako [[~~Inglaterrako~~Ingalaterrako Henrike III.a\|Henrike III.aren]] lurraldeen aurka eta zehazki ~~La Rochelleko~~[[Arroxela]]ko setioan. 1226an Luis VIII.a hil zen, [[Frantziako Luis IX.a\|Luis IX.a]] semea oso gazte zelarik. Gaztelako [[Blanka Gaztelakoa\|Blankak]], Luis VIII.aren alargunak hasi zuen orduan agintaldia semearen izenean. Nobleak Blankaren aurka jarri zirelarik gerla piztuz, Tibalt leiala egon zitzaion eta zurrumurrua zabaldu zen amodiozko harremana zutela... 1229an [[Blanka Nafarroakoa (1177-1229)\|bere ama]] hil zen eta 1230an bere izeba [[Berengaria Nafarroakoa\|Berengaria]]. Ordutik gelditu zen osaba [[Nafarroako Antso VII.a\|Antso VII.aren]] lehen senidea. Garai hartan osabak eta ilobak ia harremanetan jarri ziren. 1234ko apirilaren 7an [[Nafarroako Antso VII.a\|Antso VII.a]], Nafarroako erregea, hil zen Tuteran. Berria jakinik, Tibalt berehala Xanpainiatik Nafarrora joan zen eta 1234ko maiatzen 2an, Iruñeko katedralean Nafarroako errege tituluaz jabetu zen, osabaren ondorengotza hartuz. 1234ko urriaren 13an, Burgin, ituna izenpetu zuen Aragoiko erregea zen [[Jakue II.a Aragoikoa\|Jakue II.arekin]]. Gauza bera egin zen ondoko urriaren 31an, Logroñon, Gaztelako erregea zen [[Gaztelako Fernando III.a\|Fernando III.arekin]]. Laster, ohartuta Nafarroako arauak arrotz zituela, agindu zuen Nafarroako Foruen biltzea idatzirik. Hemendik aurrera, Tibalt erregeak banatuko zuen bere denbora Xanpainia eta Nafarroa artean. 1238tik aurrera Tibaltek antolatu zuen Lurralde Saindua askatzeko gurutzada. Nafarroako, Xanpainiako eta Frantziako nobleek osatutako 1500 zaldunen gudarostea Palestinan iritsi zen 1239ko irailaren 1ean Akkara. Baina musulmanen aurkako lehen gudua, Gazan, urriaren 13an, porrot handia jasan zuten. Hau eta gero Gurutzatuek pixkanaka galdu zuten hasierako indarra eta Tibaltek erabaki zuen etxeratzea 1240ko ~~irailan~~irailean. Bizitzako azken urteak pasa zituen Nafarroa eta Xanpainia artean, bere lurraldeak ongi kudeatuz, pertsonalki edo laguntzaileen bitartez. 38 ⟶ 39 lerroa: \|- \| colspan="2" align="center"\| '''Aita''' <br /> [[Fitxategi:BlasonCHAMPAGNEancien.PNG\|35px]] [[Xanpainiako Tibalt III.a\|Tibalt III.a]]<br /> Xanpainiako konde \| colspan="2" align="center"\| '''Ama'''<br /> [[Fitxategi:Blason Navarre.png\|35px]] [[Blanka Nafarroakoa (21177-1229)\|Blanka <br />Nafarroakoa]] \|- \| colspan="4" align="center"\| [[Fitxategi:Armoiries Navarre-Champagne.png\|35px]] Tibalt I.a<br />Nafarroako errege 46 ⟶ 47 lerroa: '''Tibalt''' hiru aldiz ezkondu zen. 1220an ezkondu zen [[Gertrudis ~~Dagsburg-ekoa~~Dagsburgekoa\|Gertrudis Dagsburgekoarekin]] ~~Dagsburg-ekoarekin~~. Lorenako dukearen alarguna zen eta Tibaltek, ezkontzaren bidez, pentsatzen zuen Xanpainiaren auzokoa zen lurraldea kontrolatzen. ~~Bainan~~Baina bere asmoak ez zirelako betetzen laster Gertrudisekin hautsi zuen harremana. 1223an ezkondu zen ~~Beaujeu-ko~~Beaujeuko jaunaren [[~~Aines~~Ines Beaujeukoa\|~~Aines~~Ines]] alabarekin. Aines hil zen 1231an. Haur bakar bat izan zuten: * '''[[Blanka Nafarroakoa (31226-1283)\|Blanka]]''', Bretainiako [[Bretainiako Joanes I.a\|Joanes I.a]] dukearekin ezkondua (1236) eta [[Bretainiako Joanes II.a\|Joanes II.a]] dukearen ama 1232an berriz ezkontzen da Borboiko [[Borboiko Artxibalt VIII.a\|Artxibalt VIII.a]] jaunaren [[Margarita Borboikoa\|Margarita]] alabarekin. Margarita hil zen 1256an.

Tibalt I.a Nafarroakoa: berrikuspenen arteko aldeak