14:52, 27 urtarrila 2010ko berrikusketa aldatu Thijs!bot (eztabaida \| ekarpenak) Bot-ak 29.167 edits t robota Erantsia: ka:ჰარამხანა ← Aurreko ezberdintasuna		22:03, 20 otsaila 2010ko berrikusketa aldatu desegin Marklar2007 (eztabaida \| ekarpenak) 212.793 edits No edit summary Hurrengo ezberdintasuna →
1. lerroa: ~~{{wikitu}}~~ [[Fitxategi:Jean-Baptiste van Mour 010.jpg\|thumb\|320px\|Harem bateko ikuspegia ([[Jean-Baptiste van Mour]], XVIII. mendea)]] '''Harena''' ([[turkiera]]z, [[arabiera]]zko حرم ''ḥaram'' 'debekatutako lekua edo leku sakratua' hitzetik ekarria, حريم ''ḥarīm'' 'leku sakratua; familia bateko emakumeak' eta حرام ''ḥarām'', 'debekatutakoa; sakratua' hitzekin lotuta) [[musulman]]en artean, zenbait [[etxe]]tako gela edo aretoa da, [[emakume]]ek bakarrik erabil dezaketena<ref>[http://www1.euskadi.net/harluxet/hiztegia1.asp?sarrera=haren Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa: Haren]</ref>. '''Harena,''' [[Otomandar Inperioa]]ren garaian jauregian bizi ziren emakumeen etxebizitza zen. Bertan [[sultan]]aren ama, arrebak, ohelagunak (etorkizuneko [[sultan]]en amak), zenbait diplomatikoen alabak, ikasleak eta emakume [[esklabo]]ak zeinek [[sultan]]ari plazerra ematen zioten dantza, musika edo sexuaren bitartez, bizi ziren. Eunukoak toki honen gudari beltzak zirenez zikiratzen zituzten. Zenbait emakumeek turkoa eta persiarra, dantza, musika, kantua edo maitasun-arteak ikasten zituzten. Esaten da Harena, inperio otomandar garaian jauregian bizi ziren emakumeen etxebizitza zen. Bertan sultanaren ama, arrebak, ohelagunak (etorkizuneko sultanen amak), zenbait diplomatikoen alabak, ikasleak eta emakume esklaboak zeinek [[sultan]]ari plazerra ematen zioten dantza, musika edo sexuaren bitartez, bizi ziren. Eunukoak toki honen gudari beltzak zirenez zikiratzen zituzten. Zenbait emakumeek turkoa eta persiarra, dantza, musika, kantua edo maitasun-arteak ikasten zituzten. Esaten da Abd-ar-Rahman III, Kordoban egon zen lehenengo omeiatar [[kalifa]]ren harena 6000 emakume eduki zituela. ▼ ==Historia== Harena leku ia autonomo bat zen, arau propioekin eta hierarkia batekin. Emakumeek askotan, valide sultana (sultanaren ama) edo emazteak adibidez, haien semeak hurrengo sultana izateko konspiratzen zuten. Horrela, sultan bereziak egon ziren, Mustafa Ia moduan atzerapen bat zuena eta instrumentu bezala jarri zutena. ▼ ▲~~'''Harena,'''~~ [[Otomandar Inperioa]]ren garaian jauregian ([[mendebaldeko Europa]]n ''seraglio'' deitua) bizi ziren emakumeen etxebizitza zen. Bertan [[sultan]]aren ama, arrebak, ohelagunak (etorkizuneko [[sultan]]en amak), zenbait diplomatikoen alabak, ikasleak eta emakume [[esklabo]]ak zeinek [[sultan]]ari ~~plazerra~~plazera ematen zioten [[dantza]], [[musika]] edo ~~sexuaren~~[[sexu]]aren bitartez, bizi ziren. Eunukoak toki honen gudari beltzak zirenez zikiratzen zituzten. Zenbait emakumeek turkoa eta persiarra, dantza, musika, kantua edo maitasun-arteak ikasten zituzten. Esaten da Harena, inperio otomandar garaian jauregian bizi ziren emakumeen etxebizitza zen. Bertan sultanaren ama, arrebak, ohelagunak (etorkizuneko sultanen amak), zenbait diplomatikoen alabak, ikasleak eta emakume esklaboak zeinek [[~~sultan~~Eunuko]]~~ari plazerra ematen zioten dantza, musika edo sexuaren bitartez, bizi ziren. Eunukoak~~ak toki honen gudari beltzak zirenez zikiratzen zituzten. Zenbait emakumeek turkoa eta persiarra, dantza, musika, kantua edo maitasun-arteak ikasten zituzten. Esaten da [[Abd-ar-Rahman III.a]], ~~Kordoban~~[[Kordoba]]n egon zen lehenengo omeiatar [[kalifa]]ren harena 6000 emakume eduki zituela. ▲Harena leku ia autonomo bat zen, arau propioekin eta [[hierarkia]] batekin. Emakumeek askotan, ''valide ~~sultana~~sultan''a (sultanaren ama) edo emazteak adibidez, haien semeak hurrengo sultana izateko konspiratzen zuten. Horrela, sultan bereziak egon ziren, [[Mustafa IaI.a]] moduan atzerapen bat zuena eta instrumentu bezala jarri zutena. [[Suleiman I.a\|Súleyman Kanuni]] baino lehen, etorkizuneko sultanen amak sultana amarengatik hautatuak izaten ziren haien edertasuna eta inteligentziagatik. Bere erregealdiaren bitartean harenaren funtzioa [[politika\|politikoagoa]] bilakatu zen bere emazte ~~Hürren-eri~~[[Roxelana\|Hürreneri]] esker, Roxelana izenarekin ezaguna mendebaldean. Emakume honek botere ~~“gelaurre”~~"gelaurre" bat eta ~~“emakumeen~~"emakumeen erreinu ~~bat”~~bat" ezarri zuen, mende bat eta erdi iraungo zuena. Harena estatu batean bihurtu zen beste estatu baten barruan. Bere ~~seme~~semea [[Selim II.a\|Selimeri]], ~~“mozkorra”~~"mozkorra" ezizenarekin ezaguna, politika baino ~~orgiak~~[[orgia]]k eta libertinajea gustatzen zitzaizkionez Hürren izan zen benetan gobernatu zuena. == Artean == <center><gallery> Image:The terrace of the seraglio.jpg\|[[Jean-Léon Gérôme\|Gérôme, Jean-Léon]], 1824–1904 Image:Swoboda-shopping in harem mid19th.jpg\|[[Rudolf Swoboda\|Swoboda, Rudolf]], 1859-1914 Image:Quintana Blas Olleras-Harem Scene.jpg\| [[Quintana Olleras\|Blas Olleras y Quintana]], 1851-1919 Image:HaremPool.jpg\|[[Jean-Léon Gérôme\|Gérôme, Jean-Léon]], 1824–1904 Image:John frederick lewis-reception1873.jpg\|[[John Frederick Lewis\|Lewis, John Frederick]], 1805-1875 Image:Frederick arthur bridgeman-harem fountain.jpg\|[[Frederick Bridgeman\|Bridgeman, Frederick Arthur]], 1847-1928 Image:Jean Auguste Dominique Ingres 008.jpg\|[[Jean-Auguste-Dominique Ingres\|Ingres]] Image:Jean Auguste Dominique Ingres, La Grande Odalisque, 1814.jpg\|[[Jean-Auguste-Dominique Ingres\|Ingres]] Image:Odalisque.jpg\|[[Jules-Joseph Lefebvre\|Lefebvre]] Image:Carl Spitzweg 055.jpg\|[[Spitzweg]] Image:Trouillebert-servante du harem.jpg\|[[Paul Trouillebert\|Trouillebert, Paul Desiré]], 1829-1900 Image:Geromeslavemarket.jpg\| [[Jean-Léon Gérôme]] Image:Manuscript of the Zanan-nameh by Fazil-Yildiz in the University of Istanbul.jpg\|[[Fazil Yildiz]] </gallery></center> == Erreferentziak == {{Erreferentzia zerrenda}} {{Commonskat\|Harem}} [[Kategoria:Arabiar kultura]] [[be:Гарэм]]

Harem: berrikuspenen arteko aldeak