Gilen Santxitz Gaskoiniakoa: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Erreferentzia zerrenda
t Robot: Cosmetic changes
4. lerroa:
[[Antso IV.a Gartzia Gaskoniakoa|Antso IV.aren]] sasikumea<ref>[http://home.yawl.com.br/hp/sedycias/historia2_04d.htm Sedycias, João. ''História da Língua Espanhola''.] </ref>, seme-alabarik gabe hil zen [[Antso V.a Antso Gaskoniakoa|Antso V.a]] bere anaiaren oinordeko bilakatu zen. [[Bordeleko konderria]] [[Baskoniako dukerria]]n barneratu zuen. Bere erreinaldiko agiriek bere aitona [[Iberiar penintsula|Iberiatik]] zetorrela zioen, bere genealogia nahasiz eta [[Gartzia II.a Antso Gaskoniakoa|Gartzia Antso]] [[Pirinioak|Pirinioz]] harandikoa bilakatuz<ref>Higounet, Charles. ''"Bordeaux pendant le haut moyen age"''. [[Bordele]], [[1963]] 44. orr.</ref>.
 
[[970]]. urte inguru, Gilen konde titulua besterik ez zuen erabiltzen noiz "Gilen Antso jauna, gaskoien kondeak"<ref>''Dominus Willelmus Sancii comes Gasconiorum''.</ref> [[Saint Vincent-de-Lucq]]eko monasterioari "Luco Deo" herrixkan lurralde batzuk eman zionean. Entregodis bere izeko eta Raimundoren semea zen Gilen Ona bere lehengusuaren partez [[Bordeleko konderria]] jarauntsi zuen eta behin-betiko lotu zuen Gaskoniara. Gero duke titulua aldarrikatu zuen<ref>Monlezun, Jean Justin. [http://books.google.com/books/pdf/Histoire_de_la_Gascogne.pdf?id=sHW_kCR87l8C&output=pdf&sig=KDJUp8tgj00AvnNhQuhkFl1Daow ''"Histoire de la Gascogne"'']. [[1846]].</ref>. Aimoin kronikalariak<ref>Aimoin. ''Vita Abbonis, abbatis Floriacensis''. Argitaratzailea: J. Mabillon ''"Acta sanctorum ordinis sancti Benedicti"''. [[Paris]], [[1668]]&ndash;[[1701]]</ref> San Abonen biografian "Bordeleko konde eta Gaskonia osoko dukea"<ref>''Burdegalensium comes et ac totius Guasconiae dux''.</ref> zela esan zuen. [[977]] baino lehen, Gilenek [[Agen]] eta [[Bazas]] inguruko eskualdeak ere lortu zituen. Hala ere, litekeena da hau zabalpena baino jadanik beste dukeek lortutako eta guk ez dakiguna izatea, [[840ko hamarkada]]n [[bikingo]]ek egindako erasoak eta gerokoa garai iluna da eta egungo arkeologian.
 
[[977]]an, Gilenek [[La Réole]]ko priorerria berreratu zuen, ''dux Wasconum'' titulua erabiliz. Garai hartan ez zuen Bordeleko kondearen titulua erabiltzen. [[988]]an [[Bordele]]ko jauna izan zen, urte hartan bertoko jaunen (''seniores'') aholkua eskatu baitzuen [[Saint-Sever]]reko monasterioa berreraikitzeko. Gaskonia [[Frantzia]]ko erregeen boterpean luzaroan egonda ere, Bordele ez. Bordele lortzean, Gilenek [[Hugues Capet]]en erreinaldiaren urteak erabiltzeari ekin zion bere eskutitzak datatzeko, "Hugues erregea erreinatzen" (''regnante rege Hugone'') klausula erabiliz.
 
Bere erreinaldia Gombaldo bere anaia, "gaskoien apezpikua" titulua zuena, [[Gaskonia]]ko elizbarrutiak kontrolatzen zituen eta [[Bordele]]ko artzapezpiku bilakatu zen. Horrela Gilenen senideek [[Gaskonia]]ko hierarkia osoa kontrolatzen zuten. [[Iruñeko Erresuma|Nafarroara]] [[errekonkista]]n aritzeko bidaia egin zuenean Gombaldoren eskuetan utzi zituen bere lurraldean. Iruñean eskondu zuen baina Gaskoniara itzuli behar zuen [[bikingo]]ek berriro bere lurrak erasotzen ari zirelako. [[982]]an [[Taller]] inguruan bikingoak mendean hartu ondoren, mehatxua behin betiko desagertu zen. [[Aturri]]ko bokalean zuten basea [[Landak|Landetara]] mugiarazi zien.<ref>Batzuen ustez, berriz, bertan geratu eta [[agote]] izena hartu zuten. Adibidez Joël Supéry, ''"Le Secret des Vikings"''</ref>
 
== Family ==
Gilenek [[Gartzia I.a Nafarroakoa]]ren alaba eta [[Fernan Gonzalez]] [[Gaztela]]ko kondearen alarguna zen [[Urraka Diaz]] ([[?]]-[[1008]]) ezkondu zuen. Bost seme-alabak izan zituzten:
* [[Bernat I.a Gilen Gaskoniakoa|Bernat]], bere oinordekoa.
* [[Antso VI.a Gilen Gaskoniakoa|Antso]], Baskoniako dukea baita ere.
* Briska (Priska), [[Gilen V.a Akitaniakoa]] ezkondu zuena<ref>Lewis, Archibald R. ''"The Development of Southern French and Catalan Society, 718&ndash;1050718–1050"''. University of Texas Press: [[Austin]], [[1965]]. 348. orr.</ref>
* Gersenda (bere osaba ere izan zitekeen), [[Henrike I.a Borgoniakoa]] ezkondu zuena.
* Toda, [[Bernat I.a Besalukoa]] ezkondu zuena.
 
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda|2}}
 
29. lerroa:
 
{{Baskoniako dukeen aurkibidea}}
 
[[Kategoria:Gaskoniako dukeak]]
[[Kategoria:Bordeleko kondeak]]