Sofistak: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Joxemai (eztabaida | ekarpenak)
tNo edit summary
Joxemai (eztabaida | ekarpenak)
No edit summary
1. lerroa:
[[Antzinako Grezia]]n, [[K. a. V. mende]]an hasita, '''sofistak''', [[grekera]]zko σοφία (sophía) hitzetik ([[euskara]]z, jakinduria), jatorrian hiritarren iritziz jakintsuak zirenakziren ([[Sokrates]], [[Zazpi Jakintsuak]], esaterako) etabaino baita ere,geroago maila altuko ikasleen maisu lanetan ibiltzen ziren haiek ([[Protagoras]],izendatzeko esaterako)erabili zirenzen terminoa. Maisu profesional hauen irakasgaiak denetarikoak ziren, baina [[politika]] arloan arrakasta lortzearenlortzeko alderaerabiltzen zen [[retorika]]ra zuzentzen zen gehienbat.
 
Pentsalari moduan euren ekarpena nabaria da [[etika]], [[politika]] eta orohar gizarte eta giza-arazoetan. [[Literatura]] alorrean, [[prosa]] eta [[retorika]]ren sortzaileak dira eta [[gramatika]] eta [[semantika]] alorretan aitzindariak. Ez ziren, ordea, arduratu [[kosmos]] edo munduaren sorreraz edo osaketaz, aurreko [[Miletoko eskola]]ko filosofoak ez bezala eta horrela garaiko [[fisika]] eta [[metafisika]] alorretan garrantzi eskaseko pentsalariak dira.<ref>{{es}} J. A. López Pérez: ''Historia de lal iteratura griega'', 598. orrialdea.</ref>
Hasiera batean, termino neutrala izan bazen ere, denboraren poderioz konnotazio negatiboak hartu zituen kategoria bat izan zen. [[K. a. IV. mende]]an, sofista izena epaiketetan edo politika arloan hitzaldiak emateko abilezia edo [[retorika]] irakasten zuten pertsonei eman zitzaien. Arrazonamendu faltsuak erabiliz, retorika hau justizia zein injustizia defendatzeko erabil zitekeenez, terminoa inongo etikarik gabe eta irabazi materialak lortzearren bere jakinduriaz baliatzen zirenei aplikatu zitzaien. Sofisten lehenengo belaunaldian [[Protagoras]], [[Gorgias]], [[Hipias]], [[Eutidemo]], [[Trasimaco]] eta [[Prodico]] kokatzen dira, besteak beste.<ref>[http://www.iep.utm.edu/sophists/ Sophists], ''The Internet Encyclopedia of Philosophy''. 2009-10-30.</ref>
 
Hasiera batean, termino neutrala izan bazen ere, denboraren poderioz konnotazio negatiboak hartu zituen kategoria bat izan zen. [[Platon]]ek, esaterako, sofistak gogor kritikatu zituen. Izan ere, [[K. a. IV. mende]]an, sofista izena epaiketetan edo politika arloan hitzaldiak emateko abilezia edo [[retorika]] irakasten zuten pertsonei eman zitzaien.zitzaiela, Arrazonamenduarrazonamendu faltsuak erabiliz, retorika hauhutsa justizia zein injustizia defendatzeko erabil zitekeenez, terminoa inongo etikarik gabe eta irabazi materialak lortzearren bere jakinduriaz baliatzen zirenei aplikatu zitzaien. Sofisten lehenengo belaunaldian [[Protagoras]], [[Gorgias]], [[Hipias]], [[Eutidemo]], [[Trasimaco]] eta [[Prodico]] kokatzen dira, besteak beste.<ref>[http://www.iep.utm.edu/sophists/ Sophists], ''The Internet Encyclopedia of Philosophy''. 2009-10-30.</ref>
 
Ez dago adostasunik sofisten taldean bildu beharreko pertsonaiei buruz. [[Protagoras]], [[Gorgias]], [[Hipias]], [[Prodiko]] eta [[Antifonte]] zerrenda guztietan agertzen dira. Ia guztiek [[Kritias]] politikoa eta [[Trasimako]], [[Alzifron]] eta [[Alzimadante]] retorikoak barnehartzen dituzte. Azkenik, beste batzuek [[Kalikles]], [[Eutidemo]] eta [[Dionisodoro]] ere jasotzen dituzte, azken hauei buruzko datuak oso eskasak badira ere.<ref>J. A. López Pérez: ''op. cit.'', 598. orrialdea.</ref>
 
==Erreferentziak==