Wikipedia

Batuketa: berrikuspenen arteko aldeak

Nabigazio historia interaktiboa
← Aurreko ezberdintasunaHurrengo ezberdintasuna →
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
IkusizkoaWikitestua
Joxemai (eztabaida | ekarpenak)
48.195 edits
zuzenketa txikia
Joxemai (eztabaida | ekarpenak)
48.195 edits
eraberritzen, zabaldu
1. lerroa:
[[Fitxategi:Addition01.svg|right|thumb|120px|3 sagar eta 2 sagar batera jartzen dira. Batuketaz, 5 sagar daude: 3 + 2 = 5.]]
'''Batuketa''' zenbaki ([[zenbaki natural|natural]], [[zenbaki oso|oso]], [[zenbaki arrazional|arrazional]], [[zenbaki erreal|erreal]] eta [[zenbaki konplexu|konplexu]]) eta haiei elkarturiko egituren gainean zehazturik dagoen eragiketa aritmetikoa da, hala nola▼
zenbaki hauek dituzten [[Bektore-espazio]]ak edo zenbaki hauetan irudia duten funtzioak.
 
[[Matematika]]n, '''batuketa''' <ref> '''Gehiketa''' termino okerra ere erabili ohi da batuketa adierazteko. Ikus [http://amaraberri.org/files/38abef.pdf Amara berriko Egunkaria]. Agian gaztelerazko ''adición'' kontzeptua itzultzeko ere erabili da ([http://www.elhuyar.org/elhuyar_aldizkaria/pdf/Elhuyar-01-03.pdf Zenbaki arruntak; eragiketak], Elhuyar Aldizkaria.).</ref> kopuru bi edo gehiago batera jartzean sortzen den ''batura'' kalkulatzeko eragiketa [[aritmetika|aritmetikoa]] da. '''+''' (''gehi'') ikurraren bitartez adierazten da batuketa. Batuketan parte hartzen duten [[zenbaki]]ak ''batugaiak'' dira. Batuketa egiten denean, ''batu'' egiten dela esaten da.
[[Aljebra]] modernoan, batuketa eragiketa adierazteko "''+''" ikurra erabiltzen da.
 
Adibidez, alde batetik 3 ale eta bestetik 2 ale batera jartzen badira, batuketaren emaitza edo ''batura'' 3+2=5 (''hiru gehi bi berdin bost'') da.
Batuketa batek, hurrengo atalak ditu:
 
▲'''Batuketa'''Kopuruez zenbakigainera, batuketa era guztietako zenbakietan erabil daiteke: ([[zenbaki natural|natural]]ak, [[zenbaki oso|oso]]ak, [[zenbaki arrazional|arrazional]], [[zenbaki erreal|erreal]] eta [[zenbaki konplexu|konplexu]])ak eta haiei elkarturiko egiturenegiturak, gainean[[bektore zehazturik dagoen eragiketa aritmetikoa da,espazio]]ak halakasu. nola
* '''[[Batugai]]a''', batzen den zenbakia da.
 
* '''[[Batura]]''', zenbaki guztiak batzearen emaitza dira, hots, batugaien batuketaren emaitza.
Batuketa egin ahal izateko, batugaiak jite berekoak izan behar dira, batugaiak diren zenbakiak era abstraktoan hartzen ez badira behintzat. Adibidez, 3 [[katu]] eta 4 [[euro]] ezin dira batu <ref>[http://www.elhuyar.org/elhuyar_aldizkaria/pdf/Elhuyar-01-03.pdf Zenbaki arruntak; eragiketak], 10 orr., Elhuyar Aldizkaria.)</ref>.
 
== Batuketaren propietateak ==
 
#'''[[Trukakortasun|Propietate trukakor]]ra''': <math>a+b=b+a \!</math>
#'''[[Elkarkortasun|Propietate elkarkor]]ra''': <math>a+(b+c)=(a+b)+c \!</math>
#'''[[Elementu neutro]]a''': <math>a+0=0+a=a \!</math>
#'''[[Aurkako elementu]]a''': <math>a+(-a)=(-a)+a=0 \!</math>
 
== NotazioaIkus, gainera ==
 
*[[Batukari]]
Batuketaren ikur orokorra "+" da (''gehi'' irakurrita). Gehitu nahi diren elementuen artean idazten da.
* [[Kenketa]]▼
 
==Erreferentziak==
Oso luzeak edo [[infinitu]]ak diren batuketentzako [[batukari]]a izena duen ikurra erabiltzen da eta [[sigma]] (Σ) [[Alfabeto greko|letra grekoarekin]] adierazten da. Adibidez:
 
<math>\sum_{k=1}^{100} k = 1+2+3+...+100 </math>
 
== Ikus, gainera ==
 
{{erreferentzia zerrenda}}
▲* [[Kenketa]]
 
[[Kategoria:Aritmetika]]
"https://eu.wikipedia.org/wiki/Batuketa"(e)tik eskuratuta